Suuns

“Soms denk je dat alles alleen nog maar retro is. Als je een band als Suuns ziet, denk je: het kan nog.” Dat zei 3voor12-redactiechef Atze de Vrieze over Suuns’ optreden tijdens Le Guess Who 2012. Bij het debuut Zeroes QC krabde menig persoon al vol verwondering achter het oor: wat moet DIT nu voorstellen? Krautrock? New wave? Electro? De band uit Montréal kan zich geen groter compliment wensen dan dat popcritici na twee albums nog steeds hun staart achterna rennen om een geschikte referentie te vinden. Dit gegeven maakt de bezwerende, pikdonkere artrock (och, wéér zo’n term) van de Canadezen van onschatbare waarde binnen een tijdsgeest waar veel jonge bands naar het verleden kijken voor inspiratie. Suuns bestaat uit vier gelijkgestemde muzikanten die zich liever door een abstract beeld laten inspireren dan een bepaalde muziekstroming. Nieuwste plaat Images du Futur is opnieuw onmiskenbaar Suuns, maar dan een tikkeltje doorwrochter en subtieler dan zijn voorganger. File Under schuift aan tafel bij zanger Ben Shemie in Amsterdam.

mij=Interview: Jasper
Hoe zou jij de muziekscene in Montréal omschrijven?
‘De scene is erg groot, terwijl Montréal een relatief kleine stad is. Maar er komen heel veel studenten. Er is een groot aantal bands actief, wat eigenlijk best bijzonder is. Een soortgelijke scène is zeldzaam. Je hebt zowel een Franstalige als Engelstalige muziekcultuur.'
Blijven die twee culturen strikt gescheiden? Of juist niet?
'Het is een mix, maar er is wel degelijk overlap. Het geval is vaak dat jonge Engelstalige mensen voor beperkte tijd in Montréal verblijven, meestal om te studeren. Maar daardoor komen ze nauwelijks in aanraking met de Franstalige bevolking. Er zijn veel universiteiten in Montréal.'
Ik hoorde dat de muziekindustrie niet bepaald diep geworteld zit in Montréal.
'In Montréal zit niet echt een muziekindustrie (lacht). Wel heel veel bandjes, maar er is niet veel geld mee te verdienen. Er zijn genoeg labels en een paar grote festivals. De Canadese muziekindustrie zit grotendeels in Toronto. Omdat Montréal voor een groot deel Frans is, blijft het voor een gedeelte gebarricadeerd voor bepaalde mensen. Bijvoorbeeld als je in een Engelstalige popgroep speelt. Maar als je in een Franstalige band speelt en ook nog eens Frans spreekt, dan heb je een grote kans om door te breken.'
Is die barricade ook een voordeel voor het alternatieve circuit? Het lijkt me logisch dat veel alternatieve bands in Montréal hierdoor juist genieten van meer creatieve vrijheid.
'Ja, er zitten heel veel onafhankelijke labels in Montréal die goede zaken doen. Er is ontzettend veel keuze, maar het is economisch gezien gewoon heel beperkt. Grote labels en distributeurs zullen niet snel investeren in een groot kantoor midden in Montréal. Heel veel van de Canadese muziekindustrie – vooral in de provincie Quebec – draait op subsidie van de overheid of financiering door grote festivalorganisaties. Maar in Quebec gaat het vooral om Franstalige muziek.'
Voelt het als Engelstalige band soms een beetje als isolement?
'Een beetje wel ja. Als je een bedrijf wilt beginnen zijn er wetten over taal op jouw werkterrein. En als je een festival wilt organiseren moet je subsidie aanvragen, want anders trek je aan het kortste eind. Je bent bijvoorbeeld ook verplicht om in het Frans te solliciteren. Je hebt dus altijd bepaalde voorwaarden waar je aan vast zit. Als je geen Frans spreekt, kun je dus nauwelijks dingen ondernemen.'
Toch: uit dat isolement bloeit schijnbaar een sterke alternatieve scene voort. Om wat grotere namen te noemen: Patrick Watson, Godspeed You! Black Emperor, Wolf Parade. En niet te vergeten de grootste Canadese band van het moment, Arcade Fire.
'De reden waarom Arcade Fire zo groot is geworden is niet omdat ze zo populair in Montréal waren. Zoals veel andere bandjes begonnen zij met het creëren van een scène waarin zij alle vrijheid hadden die zij zich konden permitteren. Daardoor kregen ze een deal met een grotere Amerikaanse label, niet omdat ze eerst getekend werden door een groot Canadees label. Niet dat dat nooit gebeurt, maar het blijft allemaal redelijk kleinschalig. Montréal is echter een goedkope stad om te leven en te werken. Dat maakt het ideaal.'
Dat hoor ik regelmatig over Berlijn.
'Het is inderdaad een beetje de Noord-Amerikaanse versie van Berlijn. Het is geweldig! Mensen blijven niet thuis hangen, ze gaan fervent naar liveshows.'
Er was vorig jaar veel ophef omtrent de demonstraties en stakingen van studenten in Quebec. De overheid wilde het inschrijfgeld op universiteiten met ruim 1500 dollar verhogen. Had dit in zekere zin invloed op Images du Futur?
'De demonstraties hadden geen directe invloed op het album. Het grootste gedeelte is wel geschreven en opgenomen in dezelfde periode. In de teksten is het misschien wat beter te herleiden. Maar de plaat zelf is geen afspiegeling van die gebeurtenissen. Die vormden meer het klimaat waar het album in geschreven is. Het was een boeiende tijd om in Montréal te zijn. We zijn dankbaar daar getuige van te zijn geweest. Maar we zijn geen politieke band: voor of tegen iets zijn, dat is niet onze boodschap. Maar de gebeurtenissen bleken toevallig heel belangrijk voor de geschiedenis van Quebec…én interessant voor de cultuur.'
Logisch dat zoiets veel mensen binnen jouw directe omgeving aangrijpt.
'Oh absoluut. We zijn allemaal op een of andere manier beïnvloed. Zo niet studenten, dan wel mensen die bij bepaalde instituten of bedrijven werken. Het is ook jouw belastinggeld dat erin gestopt wordt. Iedereen wordt direct beïnvloed, daarom is het zo'n polariserende kwestie. Aan de ene kant wil je niet meer voor je opleiding betalen, want we hebben in de jaren zeventig en tachtig de belofte gemaakt dat studeren compleet gratis moest worden. Maar dan heb je weer mensen die van negen tot vijf werken – en 40% belasting betalen – die vinden dat men niet moet klagen als je minder betaalt voor je studie dan in de rest van Noord- Amerika. Vooral in Canada. Heel veel Amerikanen komen naar Montréal omdat het goedkoper is om daar te studeren. Dus als je na je studie nergens wordt aangenomen, is het zonde van de belastingcenten. Dus iedereen wordt erbij betrokken, of je het nu eens bent of niet. Dus het was mooi dat die protesten bleven aanwaaien, omdat er daardoor een wezenlijk openbaar debat ontstond. En dat zie je tegenwoordig niet vaak meer. Ik vind dat heel bijzonder. Ik ben dus heel trots om in Montréal te wonen, waar ze de ballen hebben zoiets te doen, al ben ik het er niet zozeer mee eens.'
Hoe is de situatie momenteel in Quebec?
'Ze hebben de verhoging van het inschrijfgeld uitgesteld. De regering van toen is afgezet – zij waren nogal corrupt. We kregen er een linkse, xenofobische regering voor in de plaats, die ook nog eens heel dom is. Uiteindelijk is er slechts een tijdelijke oplossing voor de studenten gekomen. We hebben nu een omwenteling gemaakt naar een dergelijk politiek machtsspel. Dus eigenlijk is er niets veranderd. Op korte termijn misschien wel, maar op lange termijn moet dat nog blijken. Ik denk persoonlijk dat er niets gaat veranderen.'
Ben jij vaak bezig met jouw toekomst buiten Suuns?
'Ik kijk de kat momenteel een beetje uit de boom. Zolang je voorwaarts blijft bewegen ga je de goede kant op. Maar natuurlijk denk ik erover na. Een band is in essentie een soort bedrijf waar het risico te falen groot blijft. Dus je moet het slim spelen. Gelukkig lopen dingen tot nu heel goed voor ons. We hebben mogelijkheden gekregen die voor weinig bands zijn weggelegd. Dus je moet het vanuit een optimistisch blikveld bekijken. Je kunt de toekomst niet voorspellen, maar wel je eigen plan blijven trekken.'
Je zei in een ander interview dat je de muziek van Suuns wat meer van afstand bent gaan bekijken. Kun je uitleggen wat je daarmee bedoelde?'
'De structuur van deze plaat – hoe deze zich heeft ontwikkeld – begon als iets heel kleins dat geleidelijk aan steeds groter en groter wordt. Het een na laatste nummer (de titelsong “Images du Futur”), is een heel erg ambient, bijna alsof je door de ruimte zweeft. Dus er is een soort uitvergrotende, exploderende thematiek. Het eerste nummer, “Powers of Ten” belichaamt dat heel erg.'
Is “Powers of Ten” ook een verwijzing naar de mini-docu uit 1977 van Charles en Ray Eeames?
(knikt) 'Die film is grotendeels gebaseerd op het gelijknamige fotoboek dat ik als kind kreeg. Het is een van de beste fotoboeken ooit gemaakt! Ik heb geen idee of het is bedoeld als kinderboek, maar ik heb het in ieder geval nooit als een wetenschappelijk boek beschouwd. Het geeft een heel helder en toegankelijk beeld van het universum, door middel van fototechnieken uit eind jaren zestig. Ik paste die stijl toe in het nummer, terwijl de songteksten fungeren als een extensie daarvan. En het album is dáár weer het verlengde van. De muziek komt meer vanuit een visueel concept, wat voor ons een fijne aanpak is.'
Bij ‘Music Won’t Save You’ gebruiken jullie de geluidseffecten van een lachend publiek, een schril contrast met de muziek. Dat is bewust neem ik aan.
‘Onze toetsenist Max (Henry) had het op een gegeven moment over een nummer van Lou Reed. Vlak voor het einde hoor je een baby huilen. Het is ontzettend grimmig, maar tegelijkertijd heel krachtig – omdat het geluid zo herkenbaar is. Het blijft ook eeuwig doorgaan, je wilt gewoon dat het stopt. Ik houd van muziek die op die manier weet te confronteren. We vonden het een mooi idee een nummer te structureren als een soort comedy routine: inktzwarte teksten die met lachsalvo’s worden beantwoord. Hierdoor eindigt de plaat op een nogal ziekelijke manier. Dat maakt het juist bijzonder effectief.’
Zeroes QC klonk in mijn oren als een meer primitieve, organische plaat. Maar ik kon maar niet doorgronden wat Images du Futur zo anders maakt. Ik googlede op een gegeven moment de songtitel “Holocene City” en ik stuitte op een website: The Voxel Box. Hier zit een internet-community die gigantische structuren creëert met de Minecraft-engine. Soms zelfs hele steden, de zogeheten Holocene Cities. Zo voelt Images du Futur voor mij. Qua vorm en textuur onmiskenbaar Suuns, maar er huist dit keer een soort vernuftig ontwerp achter.
'Absoluut. Alle gebaren op deze plaat zijn met opzet. We zijn ontzettend bewust van waar we mee bezig zijn. Dat was ook zo bij Zeroes QC, maar het verschil is nu dat we niet anders proberen te zijn dan wij ons voordoen. Het doel was om de beste plaat te maken die wij kónden maken. Wij schepten totaal geen verwachtingen bij onze eerste plaat. Dat was een haastig proces. We hadden geen geld… Niet dat we nu wél geld hebben (lacht). Maar wij bevinden ons nu wel in een andere positie.’
Mis je dat soms, muziek maken zonder enig verwachtingspatroon?
'Ja, natuurlijk. In een bepaald opzicht zal het nooit zo goed worden als de eerste keer. Ik zeg niet dat het alleen maar slechter kan gaan. Maar bij je eerste plaat verwacht je niets. Dat je dan op je eerste toer gaat en voor het eerst in Europa mag spelen. Dat je merkt dat mensen het overal goed ontvangen. Die eerste keren, die voelen altijd het beste. Dat komt nooit meer terug. Maar gelukkig liggen er weer nieuwe eerste keren in het verschiet.
Is het volgens jou mogelijk dat gevoel in zekere mate te reproduceren? Ik heb vorig jaar Liars geïnterviewd, een band die bij elk album buitengewone omstandigheden schept om met frisse ideeën te kunnen komen.
'Ik zie ons dat op een gegeven moment ook doen. Zeker. Ondanks het feit dat onze muziek, onze aanpak en stijl niet bepaald traditioneel ingesteld is, zijn wij nogal traditionele muzikanten. We boeken studiotijd om een plaat te maken. We willen niet een of andere plaat maken die klinkt alsof hij in iemands slaapkamer is gemaakt. Je wilt het wel op de juiste manier aanpakken. We worden continu als een artrock-bandje beschreven, omdat we veel experimenteren. Ik ben overigens groot fan van Liars! Ja, ik zie zeker een voordeel in het trekken van bepaalde grenzen. Het is voor ons als band belangrijk om grenzen te trekken en bereid te zijn deze niet te overschrijden.'
Een minder suggestieve, meer' to the point'-insteek sluiten jullie niet uit?
'Images du Futur is al een stuk toegankelijker, omdat ik meer zing. Hierdoor krijgt de muziek een toegankelijker aanknopingspunt voor de luisteraar. Dat is misschien achteruitgang voor de meeste bands, maar voor ons juist een enorme progressie. Wij schrijven niet bepaald traditionele liedjes, maar we luisteren echter naar van alles en nog wat. Het is niet alleen maar obscure, experimentele muziek, maar ook de gebruikelijke Paul McCartney-achtige singer-songwriter dingen. Die twee werelden waarin wij ons bevinden te verzoenen, dat is voor ons de grote uitdaging.'