de-Affaire 2012 – Voorpret (zaterdag/zondag)

Zaterdag aanstaande begint weer het intieme festival de-Affaire in het pittoreske Valkhofpark in Nijmegen. Voor mij een goede reden om de hele week vrij te nemen om optimaal te kunnen genieten van zo'n mooi festival op maar tien minuten fietsen van huis. Zeven dagen lang wordt het bezocht door liefhebbers van alternatieve muziek in diverse uiteenlopende genres. Het park is dan ook een heerlijk toevluchtsoord en een oase van genot als je het vergelijkt met de coverbands en andere TROS-hoempapa elders in de stad, want het is de week van de Vierdaagse wandeltocht en de Vierdaagsefeesten. Al weer meer dan tien jaar zorgt programmeur Robert Meijerink naast zijn werk voor Doornroosje en Eurosonic/Noorderslag voor een uniek affiche voor de-Affaire, met een mooie verzameling van aanstormend talent en andere aansprekende bands die nog niet door het grote publiek zijn ontdekt. Zo blijkt het al jaren een goed showcasefestival waar al eerder acts stonden als Godspeed You! Black Emperor, Jamie Lidell, Zita Swoon, John Grant, Triggerfinger, Selah Sue, Blood Red Shoes, HEALTH, Cold War Kids, New Cool Collective, Blaudzun, De Staat, Roosbeef en Battles. Ook dit jaar belooft weer een sterke editie te worden met optredens van Twin Shadow, Rats on Rafts, Red Fang, Ufomammut, Kurt Vile and the Violators, Sharon van Etten, Lou Barlow, Getatchew Mekuria & The Ex, Zola Jesus, Elektro Guzzi, Breton, Bart Constant, Molly Nilsson en Ewert and the Two Dragons.

mij=Door: tBeest. Foto's uit ons archief door Tom en Dennis.
Vorig jaar bestond het festival 25 jaar en pakte het uit met een extra uitgebreid programma. Vanwege interne strubbelingen in de organisatie (directeur Godfried Verstegen redde jaar op jaar het festival, maar had volgens sommigen teveel petten op) en het verminderen van het ondernemersrisico (het weer is essentieel voor de drankomzet waar alles van betaald wordt), is het festival dit jaar versoberd. Het aantal podia is teruggebracht van zes tot vier. In eerste instantie werd Habana, het rustigere deel dat aan de overkant van de Waal op het Waalstrand plaatsvindt, zelfs geschrapt omdat de organisatie er soms op moest toeleggen. Gelukkig waren er genoeg enthousiaste liefhebbers (eetcafé De Plak en stichting Popfestivals Nijmegen) die de handen ineen sloegen om die festiviteiten aan de overkant van de Waal toch door te laten gaan. Het plekje aan het strand is al jaren een geliefd oord om heen te vluchten via het romantische veerpontje, weg uit de drukke stad, om in een Oerol-achtige setting te genieten van een glas rosé met je blote voeten in het zand. Optredens zijn er van o.a. saxofonist Yuri Honing, Leeways, Jah6, Will and the People, Mala Vita en André Manuel met zijn Dancing Dollekamp. Naast deze muziek op het strandpodium is er op Habana ook weer ruimte voor theater, muziek, poëzie en lekker eten. Daarnaast worden er 's middags allerlei activiteiten voor kinderen georganiseerd. Natuurlijk kun je er komen door de auto of de fiets te pakken, maar veel leuker is om het pontje te pakken aan de voet van het Valkhofpark. Kost je anderhalve munt voor een enkele reis.
Op en rondom het Valkhof zijn er letterlijk wat verschuivingen ten opzichte van vorig jaar. Meest opvallende is misschien wel dat we het dit jaar moeten doen zonder optredens in de pittoreske 800 jaar oude ruïne, vanwege de niet al te ideale geluidslijnen en een slechte regenweerbaarheid (mooi woord trouwens). Begrijpelijk. Vorig jaar regende het pijpenstelen op zaterdag en werd het optreden van Eins, Zwei Orchestra ingepakt in noodzeil waardoor het niet goed te zien was. Verder keek je bij drukte ook nog wel eens tegen die grote boom aan. In plaats hiervan komt er een 'Boog'-podium aan de linkerkant van kapelletje en het hoofdpodium. Dat podium heette vorig jaar nog de 'Saddlespan' (inmiddels een begrip, want hetzelfde type tent als de Charlie op Lowlands) en wordt dit jaar vervangen door de 'Arc'. Verder verhuist het 'Lift'-podium van onderaan de trappen bij de Voerweg naar de ingang van het park. Dit podium voor Nederlands talent zal pal naast de 3FM-stand komen te staan, waar de 3FM DJ's natuurlijk extra aandacht zullen schenken aan de 3FM Serious Talent-bands die op het festival optreden, zoals Sunday Sun, Capeman, The Dirty Denims, Proper Outfit, Chagall, A Polaroid View, Palio Superspeed Donkey en Rats on Rafts.
Overigens verhuist het Hennis Latin Stage, dat normaal aan de ingang stond van het park, naar het Waalpark bij het bloemenwapen. Onderaan de trappen bij de Voerweg komt nu het Voerweg podium in plaats van het 'Lift'-podium, waar elke dag een andere organisatie de baas is. Zo is de zaterdag – net zoals andere jaren – gereserveerd voor FortaRock, die de hardrock/metalliefhebbers zal voorzien van de nodige zware gitaarriffs om je bier extra te laten schuimen. Op maandag staan er elektronica- of popbands, op dinsdag staan er allerlei dubstep-acts onder de noemer van Doornroosje's populaire “Give It Dub” feest, op woensdag is er hiphop (“Battle Juice”), op donderdag dance (“I FEEL LUV”) en op vrijdag zorgt het platform Nieuwe Elektronische Waar voor allerlei jong elektronisch talent uit de regio.
Het hele programma kun je uiteraard vinden op de site van de-Affaire of open een PDF van het blokkenschema. En waar is het? Hier is het (Google maps). Inluisteren? Kan ook, via de officiële de-Affaire 2012 Spotify lijst bijvoorbeeld. En als je heel sociaal bent kun je het festival volgen via Facebook (de-Affaire / Habana) of twitter (de-Affaire / Habana). En onthou: het festival is – geloof het of niet – helemaal gratis toegankelijk. Dat betekent wel dat alles betaald moet worden uit de drankomzet, dus wees gul en drinkt u vooral doorrrrrrrr!

Zaterdag
Het aanbod is de hele week gevarieerd en in deze voorbeschouwing probeer ik een rondje te maken langs de bands die me interessant lijken. Logischerwijs beginnen we dan op de zaterdag. Kennen de wandelaars in de komende week nog dagen als de “Dag van Groesbeek” of de “Dag van Cuijk”, de liefhebbers van harde muziek kennen de zaterdag van de-Affaire inmiddels als de FortaRock-dag. Of het nu een metalfestival is of een avond in Doornroosje, FortaRock – een initiatief van een metal-mecenas – boekt vaak interessante metalbands en zo is het ze ook weer gelukt om een drietal bands te boeken op de-Affaire die ik nog een keer wilde zien. De Italiaanse band Ufumammut is al gelijk de topper van het festival voor me. Traag opbouwende doommetal of sludge, dat niet zelden uitmondt in groteske psychedelische spacerock. Als ik het moet geloven is de band live nog beter dan op de plaat, dus ik hoop op een wat ruime naleving van de geluidslimieten om makkelijker meegevoerd en verzwolgen te kunnen worden in een lange trip.
Red Fang maakte nog een goede indruk als voorprogramma van Mastodon eerder dit jaar in 013 met hun strakke rock/stoner, dat je ergens kunt plaatsen tussen een minder gruizige Mastodon of een opgevoerde Queens of the Stone Age. Ze zijn overigens ook bekend geworden met geinige videoclips zoals “Wires” of “Hank Is Dead“. Ik verwacht weer een zelfverzekerde no-nonsense houding op het podium met een lik humor. Let op die strakke drummer ook: categorie fout snorretje. Vanaf elf uur sluit de Amerikaanse metalband Baroness het podium af. De band geldt al jaren als groot talent op metalgebied en bracht na Red Album in 2009 het goed ontvangen Blue Record uit. Met hun sludge en stoner doen ze soms denken aan Mastodon, maar ze hebben meer stijlen in hun mars. Ik verwacht in elk geval technisch knappe nummers met rauwe samenzang, een progrock-attitude en de geur van de seventies. Binnenkort komt het nieuwe album Yellow & Green uit en naar verluidt zijn ze daarop rustiger en melodieuzer. De FortaRock-avond – en daarmee het festival – wordt overigens geopend door de lokale stonerrockband Bandito, die voor het eerst met een nieuwe drummer zullen spelen.
Natuurlijk zou het kunnen dat je niets hebt met die hardere gitaren op het 'Voerweg'-podium, maar er is nog genoeg te doen op andere podia. De Rotterdammers van Rats on Rafts mogen zich 3FM Serious Talent noemen. Hun postpunk en new wave brengt je terug naar de jaren tachtig ten tijde van Joy Division, The Fall of The Sound. Op basis van het goed ontvangen album The Moon Is Big verwacht ik een aardige afwisseling tussen puntige, rebellerende liedjes met felle gitaren, afgewisseld met lange uitgesponnen jams. Zo zal het lange en spannende “Jazz” best smaken in een live-uitvoering. Aan de andere kant van dat muzikale spectrum (maar dan een stuk verfijnder) zit de muziek van het Belgische Kiss the Anus of A Black Cat. Voorheen werd meer (donkere) folk gemaakt maar tegenwoordig gebruikt de band meer elektronica dat op het recente album Weltuntergangsstimmung resulteert in licht slepende of duistere new wave. De karaktervolle stem van Stef Heeren wordt wel eens vergeleken met Dave Eugene Edwards (16 Horsepower, Woven Hand). Nog meer ingeleefde zang kun je verwachten van George Lewis Jr., die met Twin Shadow ook al refereert aan de jaren tachtig. Het zal vast lekker heupwiegen zijn op deze warme, ruimtelijke synthpop / wave. Als reserveband hou ik het op het Deense duo Reptile Youth, dat al eerder op festivals als Eurosonic Noorderslag en Roskilde te vinden was. Zelf noemen ze hun muziek techno soul, maar het wordt door anderen elektronische post-pop-punk genoemd. Verwacht een zanger die een snoekduik zal nemen in het publiek. Of een bommetje…
Zondag
Net zoals andere jaren begint de-Affaire op de zondag extra vroeg in het Valkhofpark en kun je 's middags al heen en weer lopen tussen het 'Arc' en 'Boog' podium. De keuze is dus eenvoudig. Om 15:00 uur start Lou Barlow, ook bekend van Dinosaur Jr. (speelt daar op bas) en als frontman van Sebadoh. Als solo-artiest, en liefhebber van – eh – katten, zou hij ook wel eens wat Sebadoh-nummers kunnen gaan spelen. Kunnen we mooi met z'n allen in het publiek gaan snorren. Zal hij leuk vinden. Daarna zal Mozes and the Firstborn uit Eindhoven het park opschudden met hun lo-fi garage-rock met sixties-invloeden. Dylan LeBlanc is dan weer een stuk rustiger. De jonge singer-songwriter uit Louisiana maakt vooral feel-good countryfolk met steel-gitaar, maar voor zijn recente album Cast The Same Old Shadow voegde hij een synthesizer toe. Hoe zou dat uitpakken? De volgende singer-songwriter is Jesca Hoop, ooit oppas voor Tom Waits die haar ook hielp met haar muzikale ontwikkeling. Een zangeres met een licht zwoele zomerse zang en toegankelijke folkpop, soms met een lichte bite.
Het bruggetje is dan niet al te moeilijk naar de Amerikaanse singer-songwriter Sharon van Etten (met Nederlandse voorouders), al ben ik niet altijd fan van haar doortastende zang. Het goed ontvangen album Tramp van dit jaar werd met Aaron Dessner van The National opgenomen en ze mocht ook al eens in het voorprogramma van zijn band optreden. Dat leverde een album op met een aantal mooie volle popsongs. Iets opgewekter klinkt Plants and Animals, een indierockband uit Canada. De band put daarbij uit bronnen als folk, roots, southern rock en postrock, maar zelf noemen ze hun muziek wel eens post-classic rock. Op de plaat hoor ik een aardig indiebandje waarbij soms een goed klanktapijt wordt aangelegd. Toch zijn de sterkere liedjes van een van de headliners van het festival: Kurt Vile & The Violators. Feitje: Kurt Vile speelde gitaar bij The War On Drugs. Als solo-artiest samen met zijn vaste begeleidingsband is hij wel vergeleken met Lou Reed, Leonard Cohen, Nick Drake, Elliott Smith, Bob Seger, Tom Petty en Bruce Springsteen. De aangename dromerige zang en het sprankelende akoestische gitaarwerk kun je misschien het beste tot je nemen met gesloten ogen.
Maar dan wordt het daarna ook wel tijd voor iets heel anders. Het boeken van Gum Takes Tooth uit Londen is het resultaat van de samenwerking met Extrapool en dan weet je dat het de experimentele kant op gaat. Het geluid van drums wordt energiek door de mangel gehaald tot aparte soundscapes en boeiende ritmes, die soms uitgroeien tot verpletterende grindcore-achtige noise. Iets verder naar rechts speelt daarna Hanni El Khatib samen met jeugdvriend en drummer Nicky Fleming. Denk aan blues/soul/garagerock/doo-wop uit de jaren '50 en '60 met een gezonde dosis smerige gitaarlicks. Dat wordt vast een prettig gestoord optreden. Misschien hop ik dan nog even naar beneden naar Jagwar Ma, dat een alias is van de Australische producer en muzikant Jono Ma. Hij maakte met het surf-achtige “Come Save Me” al een gevaarlijk catchy fout-maar-leuk nummer en hij heeft meer op zijn conto. Wie weet, een 'good vibration' om de late avond in te gaan.
Dan als afsluiter op het 'Arc'-podium een Belgisch/Nederlandse band die ik graag eens een keer wilde zien. Na even een tijdje niks meer van ze te hebben gehoord is Drive Like Maria terug met een prima nieuw album op zak en inmiddels maakt drummer Bram van de Berg (ex-Krezip) ook deel uit van de band. Met hun gedreven stoner- en bluesrock, soms aangevuld met een flinke lik melodie, moet dat wel een energieke afsluiter van de avond worden. Als alternatief kun je nog naar Willy Moon, die ook op Lowlands zal optreden. Rockabilly wordt hier behendig in een aanstekelijke mix gegooid waarbij de Australiër op het podium wordt vergezeld van een gitariste, drumster en turntablist. Een vernieuwende act die misschien wel hoge ogen gaat gooien op de komende festivals.