‘Stof’, roept Mark Jansen als ik Epica‘s debuutplaat The Phantom Agony uit 2003 voor hem op tafel leg. Met de vlakke hand wrijft de gitarist en oprichter van de band de hoes nog even denkbeeldig schoon. ‘Dat is toch die plaat die we twintig jaar geleden opnamen’, vult zangeres Simone Simons hem aan. Wie The Phantom Agony vergelijkt met het nieuwste werk, Design Your Universe, kan inderdaad niet anders concluderen dan dat er een wereld van verschil is. ‘Alsof je naar twee verschillende bands luistert’, bevestigt Simons mijn conclusie.
Je vraagt je af wat er met die jonge gasten van de eerste plaat is gebeurd. ‘We zijn volwassen geworden’, stelt Simons. ‘Nee, jij bent volwassen geworden’, valt Jansen haar lachend in de rede. ‘Wij waren dat al.’ Simons moet inderdaad bekennen dat ze destijds net achttien was. Maar ook muzikaal heeft de band een grote verandering doorgemaakt. Harder, strakker, vetter, het zijn maar een paar woorden die de nieuwe cd kunnen omschrijven. ‘En nog steeds zijn er mensen die zeggen dat we altijd voor de veilige weg kiezen’, verzucht Jansen. ‘Ik weet niet wat we voor hen nog moeten doen om ze van gedachten te veranderen.’
mij=Interview: Vincent.
Deathmetal
Wat heeft geleid tot de ommekeer is evident. Op de vorige plaat, The Divine Conspiracy (2007), was de invloed van de nieuwe drummer Ariën van Weesenbeek al duidelijk hoorbaar, maar nu zijn God Dethroned-buddy Isaac Delahaye de formatie heeft versterkt spatten de deathmetal-invloeden er vanaf. 'Je hoort Isaac natuurlijk het meest duidelijk terug in de solo's', vindt Jansen. 'We hadden vroeger welgeteld één solo, nu hebben we er een stuk of zeven. Maar hij heeft ook een heel andere stijl dan onze vorige gitarist, Ad Sluijter. Isaac is meer gericht op de melodie, Ad was meer gericht op het ritme. Tijdens het schrijven complementeerde hij me dus heel anders dan Ad en dat werkte wel verfrissend.'
'Ik zie nu pas dat het hier net lijkt alsof die krokodil me in mijn billen bijt', zegt Simons ineens. Ze bladert tijdens de specialistische babbel van Jansen nog eens rustig door het boekje van The Phantom Agony. 'Ik kan me die fotosessie nog wel herinneren. Ik was toen ziek en na die shoot zijn we stiekem doorgegaan naar de studio. Mijn ouders had ik verteld dat ik het weekend bij Mark zou vertoeven, want ik wilde ze niet ongerust maken, maar toen hebben we “Run For A Fall” opgenomen.'
Bombast
Coen Janssen, de toetsenist van de band, heeft voor Design Your Universe opnieuw de koor- en orkestarrangementen geschreven. Door de jaren heen is het zijn stokpaardje geworden en op de nieuwe cd zijn ze duidelijker aanwezig dan ooit. Het maakt het geheel nog weer een stapje bombastischer. 'Hij probeert er toch iedere keer weer een koorlijntje bij te krijgen', lacht Jansen. 'We hoeven hem nog niet in bedwang te houden, maar meer dan dit moet het niet worden hoor!' 'Alle oeh's en aa's, dus de sferische zang, is nu ook uitgeschreven en gezongen', zegt Simons. 'Vroeger gebruikten we daar nog wel eens samples voor, maar dit keer is alles echt.'
Door de vele lagen koor, orkest en ander muzikaal geweld die op je afkomen, is het soms moeilijk om het geheel op je te laten inwerken. Zeker het dertien minuten durende meesterwerkje “Kingdom Of Heaven” is na één luisterbeurt nog niet te overzien. 'Dat is ook een drie-jaren-project geweest', legt Jansen uit. 'Ik heb de beginriff ooit geschreven voor een project, want de toenmalige drummer van Epica trok dat niet. Maar toen Ariën bij de band kwam, bedacht ik me dat ik het nu net zo goed voor Epica kon gebruiken. Toen ben ik door blijven schrijven. Stukje eruit, stukje erin, dat ging maar door. Tot het op een dag ineens klopte en klaar was. Dan moet je ook stoppen, dan moet je niet meer verder willen gaan. Maar het was na drie jaar ook wel eens tijd natuurlijk.'
Popstem
Op Design Your Universe is goed te horen dat Simons door de jaren heen vocaal gegroeid is. Bij de Twee Meter Sessies uit 2004, opgenomen naar aanleiding van het debuutalbum, vertelde ze nog dat ze haar stem mooier vond kleuren als ze klassiek zingt, haar popstem moest ze nog leren accepteren. Vijf jaar later lijkt die opvatting aardig te zijn gedraaid. 'Ik had toen alleen maar klassieke zangles gehad, dus ik wist gewoon niet zo goed wat ik met mijn andere stem aan moest.'
'Inmiddels heb ik ook bij andere leraren zangles gehad. Vorig jaar heb ik in een musical gezongen en dat beviel eigenlijk wel goed. Mark is toen komen kijken en zei dat het wel leuk zou zijn als ik dat ook in Epica zou toepassen. Dus ik heb met de lerares die me bij de musical hielp ook eens de nieuwe Epica-nummers doorgenomen.'
Van kroeg tot studio
Simons is overigens niet de enige die aan haar vocale prestaties heeft gewerkt. 'Onze drummer kan niet alleen goed drummen, hij kan ook goed grunten. Je hoort hem dus ook op de plaat.' Dat is voor Jansen een opluchting, want de agressieve grunts dragen deze plaat, maar hij zal ze live ook moeten combineren met ingewikkeldere gitaarpartijen. 'Sommige stukken zijn inderdaad wat moeilijker dan andere', lacht hij. 'Maar Ariën neemt nu twee stukken voor zijn rekening, zodat ik me daar wat meer op de gitaar kan concentreren.'
Van Weesenbeek's talenten zijn overigens ontdekt in de kroeg onder het genot van een pot bier. 'Hij laat in de kroeg regelmatig van zich horen en niet onverdienstelijk', vertelt Jansen met een grijns. 'Dus toen hebben we voorgesteld om dat ook eens in de studio te doen. Het koste wat moeite om hem te overtuigen, maar uiteindelijk is hij iemand die dat soort dingen toch wel doet.'
Nieuwe choreografieën
Ook gitarist Delahaye schreeuwt zo nu en dan een moppie mee. 'We hebben op het podium tegenwoordig twee microfoons, dus ik kan zo nu en dan van kant wisselen', vertelt Jansen. 'Ja, daar had ik wel even moeite mee', zegt Simons tegen hem. 'Ik wist helemaal niet dat jullie dat gingen doen, dus ik was je ineens kwijt. Ik hoorde je wel, maar je stond er niet. Stond je ineens links bij Isaac.' 'Jij stond nog in de file toen we dat besloten', lacht Jansen.
'Het is sowieso wennen met Isaac, want hij beweegt veel', gaat Simons verder. 'Hij is net als Mark, die rent ook van hot naar her. Ad stond altijd stil in zijn hoekje, heel geconcentreerd te spelen. Isaac is echt een showmannetje. Ik draai me om en dan staat hij ineens achter me! Ik heb Mark nog wel eens een kopstoot gegeven toen ik begon te headbangen, hij had me niet aangetikt toen hij achter me stond. Ik moet hen ook altijd even aantikken, anders heb ik een gitaarhals in mijn gezicht als ze zich omdraaien!'
Mexicaanse griep
Angst om te toeren hebben Simons en Jansen niet, nu de Mexicaanse griep wereldwijd op de loer ligt. 'Dat is toch allemaal overtrokken', zegt Jansen. 'Het is net zo vervelend als een normaal griepje. Afgelopen zomer heb ik een keer twee fans gezien die met een mondkapje vooraan stonden. Ik dacht eerst dat het een grap was, maar ze hebben het de hele show opgehouden.' 'Misschien zingen we gewoon met consumptie', lacht Simons.
'Maar eigenlijk schrik ik er ook wel van', gaat Jansen verder. 'Je hoeft maar iets te roepen en hele volksstammen schieten in de stress. Er gaan ieder jaar mensen dood aan de griep en of die nu uit Mexico komt of niet maakt voor ons niet uit.' 'Ik heb inmiddels toch alles al gehad', lacht Simons.