Incubate 2011: Napret

Het Incubate-festival creëert elk jaar een culturele melting pot van muziek, film en beeldende kunst. Obscure performance-artiesten en hippe indiebandjes gaan hand in hand met specifiekere underground-genres als metal en hardcore. Incubate is de festivalvariant van een tapas-restaurant: een cultiverende ontdekkingstocht waar zelfs de kenners gegarandeerd een keer bevreemd raken. Ook dit jaar wordt er een aantal spraakmakende projecten georganiseerd.


Zoals Play Me, I’m Yours, bijvoorbeeld, waar een honderdtal piano’s verspreid stonden binnen de gemeente Tilburg. In Cul de Sac liep ik Peter Meeuwsen (artistiek leider van Incubate) tegen het lijf. Hij vertelde enthousiast hoe Play Me, I’m Yours voorbijgangers stimuleert zelf evenementen rondom de piano’s heen te bedenken: in een bijzonder geval kwam er zelfs een hele fanfare langs om mee te spelen. Doordat iedereen in het openbaar kan musiceren, clusteren er vanzelf verschillende initiatiefjes in en rondom de binnenstad. Naast Play Me I’m Yours is er het Glocal-project: dit jaar mocht Peter Broderick 10 dagen meedraaien op Boerderij ‘t Schop. Zijn belevingen en bevindingen kun je uitgebreid nalezen in het interview dat hij destijds met File Under had. De DIY-conference is tevens dit jaar een belangrijke steunpilaar voor Incubate, met high profile-gasten als punkheld Steve Ignorant, popjournalist Michael Azerrad en producer Bill Drummond.

mij=Door: Jasper
Enfin, de enorme hoeveelheid bijzondere bands en kunstenaars zorgt bij de gemiddelde liefhebber voor de nodige dilemma’s. Op de maandag is Megafaun de eerste band die dit jaar in de Kleine Zaal van 013 mag spelen. Jammer genoeg wordt het losbandige gejam en het oncompromisloze experiment van Gather, Form and Fly een beetje geschuwd. De band rondom gebroeders Cook kiest tegenwoordig voor een conventioneler recht-toe recht-aan americana-geluid in de trant van Blitzen Trapper of Band of Horses. In tegenstelling tot die bands blijft dit concert echter te welgemanierd en plat. Drummer Joe Westerlund verruilt zijn stokken voor gitaar en plectrum en brengt een muzikale ode aan zijn vrouw, die in de zaal aanwezig is. De broertjes begeleiden hem met harmonieuze achtergrondzang. Ongeacht Westerlunds verschrikkelijk valse stem verzorgt hij het enige kippenvelmoment tijdens Megafauns optreden.

In de Paradox weet The War On Drugs wel constante suspense te scheppen. Dit is typisch een band die op authentieke wijze een bepaalde tijdgeest weet vast te leggen. The Replacements, Sonic Youth en Velvet Underground lijken allemaal verweven in de sound van The War On Drugs. Het contrast tussen de hoekige, simplistische ritmes en groovende basloopjes zorgt voor een hypnotiserend effect. Adam Granduciels bezwerende zang en gereverbde gitaarmelodiëen bedekken de ritmesectie als een warme deken.

Omar Souleyman wordt in 013 intussen als held ontvangen. Met zijn theedoek en zonnebril melkt de Syriër door middel van stampende beats en vreemde Arabische toonladders zijn gimmick tot de laatste druppel uit. De infantiele meligheid en feestdrang verspreidt zich binnen luttele seconden: er wordt zelfs fervent gecrowdsurft. Naast zingen doet Souleyman zelf nauwelijks iets substantieels: met een gezicht van staal zwaait hij slechts zijn armen in de lucht om het publiek op te jutten. Dat maakt het des te fascinerender hoe zijn performance zoveel begeestering in de mensen losmaakt. Of deze running gag nog lang standhoudt, dat is nog de vraag.

De psychotische frontale noiserockaanval van Rape Blossoms doet de haren recht overeind staan. Deze Gentse geweldenaars weten de Kleine Zaal dinsdagavond passend op te warmen voor de oorverdovende geluidsmuur HEALTH. Zelfs de PA houdt vanavond geen stand tegen dit geduchte podiummonster. De band geeft nog een trap na met een toegift van precies een minuut. In Cul de Sac is het verstandig de oordopjes eventjes in te houden. Want daar zorgt Tweakbird voor nog meer heibel en onrust. Net als bijvoorbeeld The Melvins is Tweakbird een band die met logge gitaarmuziek nadruk legt op dreiging en dosering. Door sterke dynamiek blijft de sfeer onheilspelend, waardoor de vileine riffs juist als een moker inslaan. Een waanzinnig schouwspel.

Een sprongetje naar donderdag: daar staat het bizarre Deense collectief Sleep Party People. Drie muzikanten gehuld in zwarte hoodies en konijnenmaskers die sprookjesachtige, mysterieuze droompop vertolken. Sleep Party People combineert lo-fi electronica met organische geluiden en vreemde heliumstemmetjes: deze muziek klinkt bijna buitenaards. Het publiek heeft merkbaar moeite zich bij het excentrieke drietal aan te sluiten. Ongestoord kabbelt men door de muziek heen. Mooi om te zien hoe de bandleden na het laatste liedje de maskers afdoen en met oprechte dankbaarheid het applaus ontvangen.

Tijdens This Routine Is Hell op zaterdag mag het publiek gerust zijn stem laten horen. De hyperactieve frontman Noam Cohen drukt regelmatig de microfoon in het gezicht van meeschreeuwende fans. De Utrechtse band speelt later op de avond in België en rijdt dan weer terug om Trials te kunnen zien. In de Pauluskerk houdt Baby Dee een prachtig orgelconcert op het balkon. Lang geleden -toen Dee nog man was- speelde ze kerkorgel bij een kathedraal in The Bronx. Een half uur is precies lang genoeg: op den duur begint de opeenstapeling van orgelmelodiëen op de zenuwen te werken. TJ Cowgill alias King Dude drukt na afloop zichtbaar ontroert zijn hand tegen het hart. Cowgill (Actual Pain, Book Of Black Earth) maakt donkere rootsmuziek, maar dan geheel binnen de essentie en geest van metal. Een bijzondere clash van twee werelden die hij met verve en humor brengt. Tijdens het refrein van “Werewolves” jankt het publiek op eigen verzoek gezellig mee.

Ook op zondagavond is het saamhorigheidsgevoel alom aanwezig. Peter Broderick speelde eerder vandaag een exclusief lunchconcert bij biofarm Boerderij ‘t Schop, waar hij tijdens het Glocal participeerde in de werkzaamheden. Voorafgaand aan zijn concert in de Pauluskerk krijgen we een korte documentaire te zien die zijn verblijf chronologisch in beeld brengt. Tijdens het optreden bewijst de slechts 24-jarige Brockerick zich als ware grootmeester op zowel viool, piano als gitaar. Op uiterst innovatieve manier weet hij zichzelf te samplelen en tegelijkertijd probleemloos te ontroeren. Met het prachtige “Sideline” laat hij de luisteraar verwonderd en snakkend naar adem achter.

EMA heeft met Past Life Martyred Saints een van de meest veelbesproken platen van het jaar gemaakt. De verwachtingen liggen daarom hoog bij de band rondom Erika Anderson. Live is EMA echter een totaal andere ervaring. Anderson hanteert op het podium liever een punk-filosofie: lekker rammelen en de boel aanjagen met stevige versies van “Butterfly Knife” en “Milkman”. Ze brengt op de kleinschalige, fragiele momenten (“Marked”, “Breakfast”) helaas niet met dezelfde intimiteit als op plaat. De zaal begint geleidelijk steeds leger te raken. Wellicht is de anticipatie naar afsluiter The Fall de belangrijkste oorzaak. Ik keer zelf met voldaan gevoel huiswaarts: Incubate 2011 zit er weer op!