Kashmir

Kashmir bevestigt optreden op Pinkpop
De afgelopen week was de in eigen land zeer succesvolle Deense band Kashmir in Nederland voor een aantal optredens ter promotie van de release van hun vijfde album. Ik had voor de soundcheck in de W2 te Den Bosch een openhartig gesprek met twee opgewekte en vriendelijke Denen.

Door de korte trip vanuit Nijmegen heeft de band eindelijk even wat meer uit kunnen rusten en dat heeft ze goed gedaan. Bassist Mads Tunebjerg steekt alvast van wal terwijl toetsenist/gitarist Henke Lindstrand even een plekje zoekt om zijn jas op te hangen, om daarna ook aan te schuiven.

mij=Interview: André. Foto's: George
Het nieuwe album heet No Balance Palace; een intrigerende titel. Waar komt deze titel vandaan?
Mads: 'De eerste keer dat Kasper (Eistrup, de zanger/gitarist) in New York was, was hij op een avond terecht gekomen in een soort nachtclub waar een beetje een mystieke, duistere sfeer hing. In een hoekje stond een band jazz te spelen.'
Henke: 'Kasper vroeg aan de man achter de bar hoe deze wonderlijke plaats eigenlijk heette. Deze gaf hem in gebrekkig Engels met een zware Franse tongval antwoord. No Balance Palace, had hij toen verstaan. Dat vonden we eigenlijk wel een coole naam. Een plaats waar de balans zoek is en mensen komen om te ontsnappen aan hun dagelijkse beslommeringen. We hebben er dus ook een nummer over gemaakt. Daarnaast vonden we dat de naam de sfeer van het album goed weer geeft. Het gebrek aan balans; de duistere kant van het bestaan. Achteraf bleek dus dat Kasper de man verkeerd verstaan had en dat het eigenlijk “No Malice Palace” moest zijn.'
Is die titel een soort uitgangspunt geworden?
Mads: 'Ja, wel een beetje.'
Henke: 'Het was ongeveer in de 3e week dat we aan het schrijven waren. Het heeft toen denk ik wel een beetje de richting bepaald. Het riep in ieder geval bij de rest van de band meteen allerlei associatieve beelden op waar we wel wat mee konden.'
Ik vind het opvallend dat het album zo donker van toon is geworden. In de documentaire Rocket Brothers kun je zien hoe moeizaam het schrijfproces van het vorige album Zitilites is verlopen. Kasper worstelt met een writer's block en zit aan het begin van die film helemaal stuk. Ik heb begrepen dat het deze keer juist heel voorspoedig is gegaan. En toch was Zitilites juist een stuk lichter van toon dan No Balance Palace. Is daar een verklaring voor?
Mads: 'Op Zitilites waren we echt zoekende. Met name Kasper, die toen het schrijven vrijwel in z'n eentje deed. Voor No Balance Palace hadden we als doel gesteld dat we binnen een jaar met een nieuw album zouden komen. Echt iets wat we “moesten” doen. De nummers zijn nu ook veel meer met de gehele band geschreven. Het hing niet alleen van Kasper af.'
Henke: 'Hoewel het schrijven en opnemen dus zeer voorspoedig verliep, hadden eigenlijk alle bandleden wel hun problemen in de privé-sfeer. Dat is denk ik doorgesijpeld. We vinden zelf dat het nieuwe album veel meer een vastomlijnd geheel geworden is door de gekozen aanpak. Dat zoekende van Zitilites is weg. We zijn heel erg tevreden over het resultaat.'
Mads: 'Uiteraard….'
(beide lachen)

Jullie hebben het album opgenomen met sterproducer Tony Visconti. Hoe zijn jullie met hem in contact gekomen?
Mads: 'We hebben hem gewoon onze muziek gestuurd en hem gevraagd of hij interesse had om met ons samen te werken. We wilden graag met hem werken omdat zijn werk ons inspireerde. We hebben veel bewondering voor zijn werk met Bowie tijdens zijn Berlijn periode; Low en Heroes.'
Henke: 'En T-Rex natuurlijk. Roxy Music.'
Mads: 'Tony reageerde positief en is vrij kort daarop naar Kopenhagen gekomen om ons te ontmoeten en aan wat demo's te gaan werken. Hij zat er dan gewoon een beetje bij. Ons aan het observeren, notities maken. Proberen uit te vissen hoe we als band fungeerden en hoe we te werk gaan als producers. Want we zien onszelf graag als de producers van onze eigen muziek. We zochten zelf in Tony een geniale engineer en een extra producer als klankbord. Om zo vijf muzikale breinen bij elkaar te hebben. Ik denk dat we daarin zijn geslaagd.'
Tony is een nogal fanatieke beoefenaar van Tai Chi. Is dat op de een of andere manier nog van invloed geweest op de muziek?
Henke: 'Jazeker. En hij is inderdaad nogal fanatiek. We hadden voor hem een appartement gehuurd in het enige wat een beetje op een wolkenkrabber lijkt in Kopenhagen. Een groot rond gebouw. Iedere ochtend startte hij de dag met een uur Tai Chi oefeningen in dat appartement met een prachtig uitzicht over de stad. Dat vond hij fantastisch. Hij had ook z'n Tai Chi-zwaard meegenomen. Dat nam hij dus ook mee de studio in. Dat ding zag er nogal gevaarlijk uit.'
Dat zal ook z'n nodige invloed op de band hebben gehad.
Henke: 'We waren meteen gewaarschuwd: Pas op, of anders….!'
Mads: 'We hebben ons geloof ik nog nooit zo strak aan de planning gehouden.'
(beide lachen)
Dankzij de contacten van Tony hebben David Bowie en Lou Reed ook bijdrages geleverd aan het album. Hoe is dat precies in zijn werk gegaan?
Henke: 'Anderhalf jaar geleden is Kasper naar New York gegaan om daar samen met Tony gitaren te kopen en wat inspiratie op te doen. Op dat moment was al besloten dat Tony zou meewerken aan het album. Hij heeft hem toen ook uitgenodigd voor een concert van The Killers. Tony had van iemand twee kaartjes gekregen. Kasper was nogal aangenaam verrast toen hij er bij dat concert achter kwam dat die twee kaartjes van David Bowie afkomstig waren. Hij heeft daar aan een klein tafeltje in de VIP-lounge zitten praten met Bowie en gedurende het gesprek bleek dus dat hij de vorige twee albums van Kashmir had, onze website regelmatig bezocht en nogal gecharmeerd was van wat we deden. Dat was voor Kasper een bijna onwerkelijke situatie om mee te maken. Als een van je grootste helden dat zegt. Aan het einde van de avond heeft Bowie Kasper een lift naar het hotel aangeboden. Ze hebben gepraat over kunst, films en muziek. Uiteindelijk heeft Bowie toen dus voorgesteld dat als hij in Kopenhagen zou zijn ze maar eens iets samen moesten opnemen. Op dat moment dacht Kasper dat zoiets er wel nooit van zou komen. Hij was een beetje overdonderd. Maar toen we eenmaal in New York met de afronding van het album bezig waren, kwamen we tot de conclusie dat het zo stom zou zijn om het op z'n minst niet te proberen. Dus hebben we de stoute schoenen aangetrokken en hem een mp3 van het nummer “The Cynic” gestuurd met de vraag of hij daarop wilde meezingen. Na vijf dagen stilte – we dachten inmiddels al dat hij er vanaf zou zien – kregen we een berichtje dat hij het wilde doen. We waren euforisch. Het was nogal lastig om vanaf dat moment onze mond erover te houden. Je wilt het eigenlijk aan iedereen vertellen maar het moest een geheim blijven.'

Het moet fantastisch zijn voor de band dat er zulke grote namen mee doen op het album. Niet in de laatste plaats vanuit een marketing-oogpunt.
Mads: 'Ja, natuurlijk. Maar niet alleen dat. Het is gewoon fantastisch om muziek te maken met een aantal muzikanten waar je een enorme bewondering voor hebt. De verwezenlijking van een droom. Persoonlijk denk ik echter dat het ook zonder die bijdrages een prima album was geweest. Maar het geeft net dat beetje extra. De karakteristieke stem van Bowie op “The Cynic” is natuurlijk niet te evenaren. Ik vind dat het gelukkig nog steeds klinkt als een Kashmir-song met de stem van Bowie erbij. En dus niet andersom. Met Lou Reed is het overigens heel anders gegaan. Dat was meer een kwestie van toeval. Hij traint dus ook Tai Chi. Bij dezelfde Master in New York als Tony. En hoewel Tony dat altijd al wilde, hebben ze nooit echt samengewerkt. We waren zelf met het idee aan het spelen om een tussenstukje te maken van een van de stukken muziek die we nog niet gebruikt hadden. We hadden een noisy stuk improvisatie van zo'n vijfentwintig minuten waar we uiteindelijk een stukje van anderhalve minuut uit hebben gehaald. Tony kwam met het idee om daar een stuk “spoken word” overheen te zetten. Kasper had nog wel een gedicht liggen dat er goed bij paste maar vond dat hij niet de juiste stem heeft om zoiets te doen. Tony heeft het toen aan Lou voorgelegd omdat die de laatste tijd meer met “spoken word” en theater en zo bezig is. Hij is langsgekomen, heeft hier en daar nog wat woordjes aangepast en binnen twintig minuten stond het op de band. En voor we het wisten hadden we dus de stem van Lou Reed op ons album staan. Waanzinnig.'
Ik ben het overigens met je eens dat de bijdrages heel erg tof zijn maar dat de plaat er niet vanaf hangt. Ze zijn bijna onopvallend aanwezig.
Mads: 'Cool.'
Henke: 'Dat je dat vindt, is inderdaad erg cool. Voor ons is het heel belangrijk dat het niet wordt gezien als een publiciteitsstunt. Het is gewoon op een hele natuurlijke wijze zo gelopen. We hebben hier erg veel geluk mee gehad. Het heeft meer te maken met de muziek op zich dan met de namen.'
Mads: 'Het is erg gaaf om te zien dat er nu ook over onze concerten geschreven wordt op Bowienet.'
Tijdens deze tour hebben jullie ook een nummer van Bowie in de set opgenomen. Returning the favour?
Mads (lacht): 'Bowie kan altijd nog wel wat extra Kashmir-fans gebruiken. Eigenlijk zouden degenen die zijn muziek niet kennen wel even de moeite moeten nemen om het te luisteren. We hebben ook bewust een wat onbekender nummer van zijn eerste album gekozen: “Memory of a Free Festival”.
Henke: 'We vinden het altijd wel leuk om zo'n cover tijdens een tour te spelen. Vorige keer was het “Cinnamon Girl” van Neil Young. We kiezen bewust een wat minder bekend nummer van onze oude helden. Kijken wat we er mee kunnen.'
Over het spelen van minder bekende nummers gesproken; jullie spelen vrijwel nooit meer nummers van de twee eerste Kashmir albums, Travelogue en Cruzential.
Mads: 'Die twee zijn nu toch echt wel verouderd. Ik ben nog steeds trots op wat we toen gemaakt hebben, maar het klinkt gewoon als een hele andere band. (tegen Henke:) Jij zat toen nog niet eens in de band. Het is zo ver verwijderd van de laatste drie albums.'
Henke: 'Die staan veel meer voor waar we nu zijn. In Denemarken hebben we echter nog een vrij grote fanbase die er al vanaf die eerste twee bij waren. Dus moeten we af en toe wel een nummer of twee daarvan spelen.'
Het klinkt alsof je daar eigenlijk niet zo veel zin in hebt.
Henke: 'Als we dat echt iedere avond zouden moeten doen, zou het vervelend worden. Maar als we het als we het zo af en toe doen, kan het juist wel heel erg leuk zijn. De eerstvolgende grote show die we in Kopenhagen spelen, gaan we onze oude Deense fans verrassen met een paar “oldies”.'
Een kleine instrumentale passage op het nieuwe album hebben jullie de naam “Diana Ross” meegegeven. Is er iemand in de band fan van de zangeres?
Henke: 'Dat is eigenlijk meer een gedachtespelletje. Een van de thema's van de plaat is extravert gedrag, glamour, ehm…. noem het decadentie. We zochten naar een beeld wat daarbij past. Zo zijn we dus uiteindelijk aan Diana Ross gekomen.'
Mads: 'Geen echte fans dus.'
Henke: 'Ik weet eigenlijk niet eens of dat beeld wel helemaal juist is, maar het is wel het beeld wat we van haar hebben.'
Vanavond spelen jullie de laatste Nederlandse datum van deze tour. Kunnen we Kashmir deze zomer nog op een festival bewonderen?
(de heren kijken elkaar glimlachend aan)
Mads (tegen Henke): 'Ik denk dat we het nu wel kunnen vertellen he.'
Henke: 'Ach, waarom niet. Het is nog niet officieel bevestigd, maar we staan dit jaar dus op Pinkpop.'
Mads: 'Nee, laten we het anders zeggen: We *willen* dit jaar graag op Pinkpop spelen.'
(beide lachen)
Henke: 'We zijn nog bezig met wat andere festivals. En we komen vast en zeker terug voor een clubtour.'
Het moet nogal een verschil zijn om hier in kleinere zaaltjes te spelen, terwijl je in Denemarken met het grootste gemak de grote zalen uitverkoopt.
Henke: 'Qua spelen eigenlijk niet. We proberen gewoon het beste van ons te geven. Het houdt echter wel de band scherp. Omdat we buiten Denemarken moeten 'vechten' voor een nieuw publiek. Als je gewend raakt aan grote uitverkochte zalen ligt het gevaar op de loer dat je verwend raakt. Als we na een tour terug komen in Denemarken beseffen we weer dat we onszelf gelukkig mogen prijzen met de positie die we daar hebben.'
Mads: 'Het is ook erg mooi om te zien dat na jaren hard werken en touren we in het buitenland voor steeds vollere zalen mogen spelen. De huidige tour loopt erg goed.'

Dus muzikaal gezien gaat het de band momenteel voor de wind. Goed genoeg om de huidige uit de hand gelopen politieke rel rondom de gewraakte cartoons naar de achtergrond te dringen? Ik kan me voorstellen dat je als Deen met de nodige zorgen daar tegenaan kijkt.
Henke: 'Ik denk niet dat ik me echt zorgen maak over mijn nationaliteit, maar dat bedoel je waarschijnlijk niet. Het is momenteel best moeilijk om in Denemarken te leven. Het hele verhaal rondom de cartoons is een proces waar al heel wat jaren aan vooraf zijn gegaan. Net als in Nederland lopen we ook in Denemarken tegen de integratieproblematiek aan. En helaas is er in ons land een vrij grote rechtse partij, de Danish Peoples Party, die een belangrijke rol heeft in de politiek en druk uitoefent op de regering. Zij zijn in staat geweest om de afgelopen vijf a zes jaar het politieke klimaat en de media te dicteren. Zo hebben ze met name de oudere bevolking jarenlang gevoed met angst voor buitenlanders. Op die manier is er een grote kloof ontstaan tussen “ons” en “hen”. Net op het moment dat we dus met groeiende integratieproblemen zitten, besluit een van de grootste rechtse kranten in ons land op zoek te gaan naar de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Om de moslims te provoceren en eens te kijken hoe ze erop zouden reageren. En natuurlijk vind ook ik de vrijheid van meningsuiting een groot goed. Een van de pijlers van de democratie. Maar dat geeft je nog niet het recht om een bevolkingsgroep die een minderheid is en het toch al zeer zwaar te verduren heeft te kwetsen en te provoceren. Provoceren kan wel maar je gaat niet intrappen op iemand die al op de grond ligt.'
Mads: 'In die bewoordingen kan ik me ook in vinden.'
Henke: 'Daarnaast vind ik het echter ook belangrijk om aan te geven dat het echt heel jammer en een slechte zaak is voor de gemiddelde moslim, als ik dat zo mag zeggen, dat de fundamentalisten zo'n impact hebben op dit moment. Ze gebruiken dit issue voor hun eigen verborgen agenda. Ze gebruiken het als een hulpmiddel om meer macht te verkrijgen. Op die manier krijg ik het gevoel dat ze het allemaal bewust uit de hand willen laten lopen.'
Mads: 'Zo krijgen de extremisten het voor het zeggen. In beide kampen. Aan de ene kant de angst om de Westerse cultuur te verliezen en aan de andere kant de islamitische fundamentalisten. Beide extremistische groepen gebruiken het nu als een hulpmiddel om hun eigen macht te vergroten. Het is zo uit de hand gelopen. Het gaat helemaal niet meer over Denemarken. Ik ben van mening dat onze regering wat diplomatieker te werk had mogen gaan. Met wat meer gevoel en begrip voor de culturele verschillen. Ze hadden ook veel eerder moeten ingrijpen. Ze hadden veel duidelijker aan moeten geven dat het Deense volk niet volledig achter de mening van deze krant staat, maar dat we zoiets als vrijheid van meningsuiting hebben en dus geen kranten zullen censureren.'
Henke: 'Daarnaast is er in de Arabische landen geen scheidingslijn tussen religie en politiek, hetgeen het allemaal nog meer complex maakt. Ze hebben onze premier gevraagd om er wat aan te doen. Of hij het even wilde oplossen. Want zo werkt dat in die landen. Als daar een krant iets publiceert wat in hun ogen niet door de beugel kan, dan fiksen ze dat wel eventjes. Dat het bij ons niet zo werkt, moeten we dan ook verdedigen. Onze premier heeft alleen maar aangegeven dat hij dat niet kan doen. Hij had in mijn ogen dus wat diplomatieker te werk mogen gaan. Hij had een dialoog aan moeten gaan.'
Blijkbaar hebben jullie geen problemen om jullie mening hierover te uiten.
Henke: 'Nee hoor, ik vind het prima.'
Mads: 'We beginnen er al aardig bedreven in te worden. En zolang het er niet de hele tijd over gaat kan ik er wel mee leven.'
Henke: 'Ik kan niet ontkennen dat het ons natuurlijk ook bezig houdt. Het werkt een beetje als uitlaatklep zo. Dus bedankt voor het interview.'