Mist

Melancholie vind ik mooi. Diepte vind ik mooi. Ik word er juist vrolijk van.
De naam van het etablissement waar ik afgesproken heb met zanger Rick Treffers van Mist dekt zijn lading volledig op deze ochtend. Onder een strakblauwe hemel baadt het ruime terras van Pacific in de volle zon, een straffe passaat zorgt ervoor dat het uit te houden is. Door ravottende yuppenkinderen ligt alleen het geluidsvervuilingsgehalte wat hoog. ‘Wat een irritante kindertjes. Ik haat kinderen’, merkt Treffers op.

mij=Interview GvA; Foto's: George
Wat geluid betreft is hij meer het type van subtiliteit en intimiteit. Dat bleek ook afgelopen vrijdag tijdens een speciale editie van zijn initiatief Live in the Living. In een arty-farty Amsterdamse villa traden dit keer in plaats van de gebruikelijk drie maar liefst vijf artiesten op. Gewoon onversterkt in de woonkamer, voor dertig man publiek. Jaap Boots bracht cabaretesk werk van zijn nieuw album Afkuil, waaronder een goede Bruce Springsteen-imitatie. Verder speelde het Belgische duo Kamino (gitaar en accordeon) langdradige en singer-songwriter Marlies Somers, oftewel Summer, vertolkte haar licht hysterische muziek. Mistlid Arthur speelde wat eigen repertoire. Naast Mist blijft hij zijn solo carrière houden die hem al eens tot de finale van de Grote Prijs in de categorie singer-songwriter bracht. Maar de avond stond toch voornamelijk in het teken van het nieuwe Mist album, Bye Bye, dat in het voorjaar uitkwam bij het Spaanse label Astro Discos.
Was Live the Living de afgelopen week niet stiekem een promotoertje voor Mist?
Zeven edities in tien dagen met alle avonden Mist als slotact. Tja, dat komt wel in de buurt hè. Maar we hadden ook hele goeie voorprogramma's geregeld hoor!
Hoe ben je ooit op het idee van de huiskamerconcerten gekomen?
Ik zat thuis te spelen achter de piano en ik dacht gewoon: dit moet iedereen horen, laat ik es wat mensen uitnodigen. Het is gewoonlijk drie artiesten die allen een kwartier spelen. Niet te lang dus. Het levert veel nieuwe contacten op. Zo heb ik Arthur, het jongste Mistlid, ook leren kennen. Ik zag hem ooit spelen op een feestje van het NPI en heb hem toen gevraagd een keer in de huiskamer te komen optreden. Hij bleek ook piano te spelen en zo had ik hem eigenlijk meteen al in mijn achterhoofd als stand-in voor Ivar [Vermeulen; keyboards, guitar, sounds, bass] – die niet altijd van de partij kan zijn – of misschien zelfs als vijfde man in Mist, en dat is hij nu ook. Voor Arthur was het helemaal nieuw om in een band terecht te komen die heel erg met sound bezig is en hij heeft zijn geluid moeten aanpassen aan het totaalgeluid. Dat duurde een paar maanden, maar dat heeft hij uiteindelijk heel snel opgepakt. Met Mistdrummer Jaimy Quite vormt hij sinds kort trouwens een duo, qua stijl een soort White Stripes meets Chet Baker. Heel apart.
In het laatste Mistalbum Bye Bye is veel tijd gestoken. Hoe verliep het proces van componeren, arrangeren, opnemen, schaven etc.?
Ik kom normaliter met de structuur van de liedjes, maar Ivar is de grote arrangementenman in de band en de uitdenker van de sound. We hebben een oefenruimte aan de Amstel waar ook een 32-sporen harddisk recorder staat. Tijdens de opnames van het laatste nummer “Reunion Song” knalde dat ding plotseling uit elkaar. Op Marktplaats kon ik gelukkig nog een andere op de kop tikken. In het oefenhok hebben we alle instrumenten opgenomen, thuis doe ik de zang. Het loopt soms best raar met sommige nummers. “Single Night” zou helemaal niet op de plaat komen, maar Ivar vond het zo mooi dat het er wel op gekomen is. De demoversie klonk al erg lekker, alleen was de gitaarpartij wat te krakkemikkig. Dus speelde Arthur hem feilloos in. Maar toen klonk het gewoon te netjes, de magie was weg. Dus ik weer die lijn opnieuw inspelen, iets minder krakkemikkig en wel. Je ziet, we werken in graden van krakkemikkigheid.
Voor het moeilijke en arbeidsintensieve mixen had ik Martijn Groeneveld in gedachten. Ik vond die plaat van This Beautiful Mess die hij gedaan had heel mooi. Ik ging bij hem langs met een demo en hij was enthousiast. In het begin heb ik hem een paar dagen zijn gang laten gaan. Sommige dingen klonken meteen al heel goed, vooral de drums zijn heel belangrijk. Andere dingen waren echter vreselijk, een Fender Rhodes heel vet aangezet enzo. Dus: weg ermee! Vond hij niet erg hoor, het was een goeie samenwerking. De mix bleek uiteindelijk zelfs zo goed, dat de eerste master gewoon zachter was dan de mix! We hebben het over laten doen, maar toen was het allemaal zo keihard gecompresst, zoals bij Coldplay, zodat het gewoon te hard was. Het moest toen voor de derde keer over, dat was wel effe stressen, maar ja, het moet gewoon goed zijn.
Thema van het album is afscheid, maar er zit ook duidelijk een lichtere kant aan. Een titel als “Hips of the Year” is immers ironisch bedoeld neem ik aan?
De teksten hebben altijd wel te maken met het soort nummer dat eronder zit. “Weightless” is echt een zwaar nummer met een zware tekst. De muziek biedt in die zin een contrast omdat de ingetogenheid en zachtheid van de sound troost biedt, ze heeft als het ware een zalvende werking. Onze muziek wordt wel droompop genoemd, maar het is eerder troostpop. Ik zou het album dan ook zeker niet als zwaarmoedig willen kwalificeren. “Hips of the Year” is echt een popliedje. De overige melodieën zijn over het algemeen melancholisch, maar dat is ook over het algemeen my way of life. Ik vind dat gewoon mooi.

Je contact met het publiek zoals ik dat afgelopen vrijdag bij Live in the Living meemaakte, is toch voornamelijk vrolijk en ironisch…
Melancholie en vrolijkheid bijten elkaar niet. Rachmanimov of Jacques Brel luister ik al van jongs af aan. Mensen die zeggen 'moet het allemaal nou zo treurig?' snap ik helemaal niet. Melancholie vind ik mooi. Diepte vind ik mooi. Ik word er juist vrolijk van. In het dagelijks leven ben ik een druk baasje, een perfectionist, maar in de muziek kun je de donkere zijden van de mens mooi tot uiting laten komen. Je moet die zijde niet onderdrukken, want daar word je ongelukkig van. Als luisteraar of kunstenaar moet je daar iets mee doen. Ik heb overigens wel geleerd dat als ik een stem op ga zetten, dramatisch ga zingen, dat dan de muziek topzwaar wordt. Serieuze teksten topzwaar brengen werkt niet. Ik wil dat het kracht uitstraalt.
Die ingetogenheid geldt voor alle instrumenten, hè? Er zal in Mist niemand eens een gainknop opdraaien voor een vlammende solo.
We zijn niet van die egofiguren, het gaat om het geheel. Live zetten we wel af en toe de knoppen open. Bijvoorbeeld bij het nummer “Andalusia” dat we afgelopen vrijdag ook akoestisch speelden. Dat is overigens al een heel oud nummer. Ik was een keer met kerst in Andalusië en ik liep daar ergens in een dorpje in de buurt van Sevilla en… Nou ja, het was een wonderlijke en magische ervaring en die heb ik toen in mijn gitaar weten te krijgen.
De plaat krijgt goede recensies. Is dat wat waard buiten het feit dat complimenten altijd vleiend zijn om te krijgen?
Het is allemaal een heel langzaam lopend proces, maar ik merk wel dat deze cd unaniem beter is ontvangen dan eerdere. Niet alle recensies zijn echter even 'behulpzaam'. De kroon spande wel die van Fret waarvan ik echt dacht 'wat heeft dit voor zin?': Mist is populair in Spanje en Zuid-Amerika. Ik hoop dat ze nog lang blijven bestaan want ze maken mooie ingetogen popliedjes. Gewoon niet echt geluisterd. Bedankt voor de publiciteit hoor, maar wat een karigheid. De cd-verkoop blijft lastig. Het heeft moeite gekost om de aandacht een beetje op ons gericht te krijgen omdat we op een Spaans label getekend waren. Je moet in Nederland eerst ergens bijhoren. LPG bij Excelsior zit dus bijvoorbeeld meteen goed. Maar feit is dat Bye Bye beter loopt dan de vorige albums. Maar echt mooi zouden optredens op Crossing Border en Noorderslag zijn, daar win je enorm aan naamsbekendheid. Gelukkig gaat Willem Venema van The Alternative nu optredens voor ons regelen. Ik heb altijd alles zelf geregeld, vervelend werk. Voor Schwarz [een Spaans bandje van hetzelfde label Astro Discos] wat promotiewerk doen vind ik niet erg, maar met je eigen werk leuren heeft iets kwetsbaars.
Ik zag op de site wel wat grote optredens aangekondigd: Paradiso, Berlijn. Dat is echter nog niet bijster veel.
Er komen nog wel wat dingen aan hoor. We hebben zojuist te horen gekregen dat we op het CEIBA-festival in Villahermosa Mexico kunnen komen optreden. Verder begint de Astro-presentatie-tour met Mist, Schwarz en Camping in december dit jaar vorm te krijgen met optredens in Paradiso [7 december] en in Main d'Oeuvres in Parijs [9 december]. Daarbij komt de plaat ook weer in Chili uit, dus misschien zit daar nog een toertje in. In Spanje is Bye Bye nu net twee maanden uit. Ook daar overal goede recensies. Ik heb er onlangs dertig interviews gegeven.
Hoe is dat contact met dat Spaanse label Astro Discos tot stand gekomen?
Begin jaren negentig heb ik een jaar in Spanje gewoond. Vanaf toen ben elk jaar teruggegaan met demo's en zo een beetje in de scene terechtgekomen. Voor het NPI ging ik als scout naar Spanje en spotte daar Manta Ray van Astro Discos. En zo raakte bevriend met Roberto, de grote baas. Hij wilde Miss Universe [de voorloper van Mist] wel kleinschalig in distributie nemen en de samenwerking beviel heel goed. We hielden van dezelfde bands als Flaming Lips en The Smiths, in de muziekindustrie is de persoonlijke band heel belangrijk.
Waar speel je liever, in Spanje of in Nederland?
Het Spaanse publiek is erg bereidwillig om het optreden mee te maken en het te delen. Ons eerste optreden in Spanje zal ik ook nooit vergeten. In een zaal in Valencia zongen tien meisjes op de eerste rij “Walk Away” mee. Die tournee kon natuurlijk niet meer stuk. Het Nederlandse publiek is over het algemeen afwachtend en analyserend. Unplugged in een café in Amsterdam sta je echt voor een zaal surrogaatjournalisten. Iedereen wil zijn mening geven. Van de honderd mensen in de Paradiso Bovenzaal staan er gewoon zestig te lullen, over jou! Ik denk dan, luister toch gewoon als het interessant is. Ze vergeten te genieten. In Duitsland en Frankrijk is dat toch net anders, zijn ze misschien toch opgevoed met zoiets als Kunst of zo. In Nederland is heel weinig aandacht. Daarom is André Manuel nog steeds de beste maar meest ondergewaardeerde soloartiest van Nederland. Daarom ook kwam ik op het idee van Live in the Living, daar wordt geen woord gesproken tijdens de optredens.

Mist lijkt dus zo langzamerhand zijn plek te veroveren in muziekland. Gaat hiermee een langverwachte kinderwens in vervulling?
Ik ben altijd al bezig geweest met muziek. Op de middelbare school zong ik al in een hardrockband. Ook Arthur heeft zo'n heavymetalperiode gehad, net als onze drummer.
En nu mag hij alleen maar met brushes aan de slag!
Ja, we zijn met de jaren qua muziek toch wel een behoorlijk andere koers gaan varen. Maar wel veel serieuzer geworden. Op een gegeven moment heb ik mijzelf beloofd dat ik geen vaste baan meer wilde hebben, geen baas meer boven mijn hoofd. Ik ben toen freelance popjournalist geworden voor Aloha, wat zeer leerzaam was, maar ook wel weer snel een sleur werd. Voordeel was dat ik snel midden in de muziekwereld zat. Nadeel was dat Nederland heel bekrompen is en in hokjes denkt. Een journalist mag niet ook nog muziek maken. Dan zou hij er een dubbele agenda op na houden en dat mag dan niet. Je mag maar een ding doen, anders wordt het verwarrend. Men is bang voor vriendjespolitiek. Het ligt hier allemaal heel subtiel en moeilijk. Zoals ik al zei, het heeft even geduurd met Mist, maar het gaat nu de goede uit, we hebben steeds meer ingangen en ideeën, dus daar moet toch wel het een en ander uit voortvloeien.