Paulusma

Tegenwoordig bereiken alternatieve bands steeds makkelijker het grote publiek, door bijvoorbeeld langs te wippen bij een programma als De Wereld Draait Door. Tijdens de jaren ’90, de periode waarin het succes van Daryll-Ann culmineerde, hadden bands nog niet de luxe en de middelen die ze tegenwoordig in dit crossmediale tijdperk kunnen benutten.

Nee, Daryll-Ann behaalde het succes niet door hippe kostuums en foute gimmicks. Jelle Paulusma, destijds bandleider en nog altijd die nuchterheid zelve, is er ook van overtuigd: �Ik heb gewoon in een hele goede band gespeeld.� De term ‘on-Nederlands goed’ wordt in de muziekpers vaak te losjes gehanteerd, maar bij Daryll-Ann was het daadwerkelijk van toepassing. Samen met Anne Soldaat, Jeroen Kleijn en broer Coen heeft Paulusma met Daryll-Ann de pieken en dalen van de muziekindustrie aan den lijve ondervonden. De band heeft gespeeld met een paar van de meest iconische bands uit de post-grunge periode, zoals The Smashing Pumpkins en The Verve. Bovendien vormde Daryll-Ann een belangrijke steunpilaar bij het oprichten van Excelsior Recordings, wat tegenwoordig het epicentrum van de binnenlandse alternatieve muziek genoemd mag worden.

mij=Interview: Jasper. Foto's Diana
Zeven jaar na de breuk van de band waarmee hij in binnen- en buitenland doorbrak staat Jelle Paulusma de muziekpers te woord over zijn nieuwste plaat, Up On The Roof. Na Here We Are (2006) en iRecord (2008) is het alweer het derde studioalbum in zes jaar tijd van de doorgewinterde muzikant. Ik schuif bij hem aan in de volgekalkte lobby van het gezellige Backstage Hotel in hartje Amsterdam, een natuurlijke habitat voor rasmuzikanten.
De creatieve controle die je hebt over jouw muziek zorgt schijnbaar voor veel productiviteit en inspiratie. In vergelijking met toen je net begon met Here We Are, is je insteek veel veranderd?
Jelle: 'De een na laatste Daryll-Ann-plaat (Trailer Tales uit 2002) heb ik voornamelijk in mijn eentje gemaakt. Dus ik was eigenlijk al een beetje gewend om dingen zelf te doen. Voor mij is het vrij geleidelijk gegaan. Ik vond het niet alleen fijn om uiteindelijk zelf mijn eigen dingen te doen, maar ook om het allemaal zelf te kunnen doen, thuis in mijn eigen studio. Ik denk daar nu niet anders over. Voor mij is het een vrij natuurlijk verloop geweest en ik denk het nog lang te zullen doen op deze manier.�
In tegenstelling tot het door positieve recensies overladen iRecord is Up On The Roof wat meer een doorsnee liedjesplaat geworden. Waar iRecord een verstrengeling is van diepe emoties en zelfreflectie, klopt het dat je op deze plaat je denkbeeld wat meer richt op je omgeving?
JP: 'Ik zie dingen gebeuren in mijn wereld, op het journaal. Er is veel angst. Angst voor mensen onderling, angst voor elkaars religie. Veel geweld, veel onbeschoftheid. Dat zijn allemaal dingen die ik opsla. Als ik een liedje schrijf komen die observaties terug, maar dat is iets onbewusts. Het is een beetje hetzelfde als jouw verkering uitgaat, en je gaat liedjes schrijven…dan zullen het waarschijnlijk vooral liefdesliedjes worden.'

Is de titel Up On The Roof synoniem aan het creëren van een zekere afstand of kloof om de grimmigheid van de wereld te kunnen bevatten en te relativeren?
Jelle: 'Er zit geen kloof, want ik maak deel uit daarvan.'
Bij sommige liedjes is er een scherp contrast tussen songtekst en muziek. In het nummer “Something In Return” wordt bijvoorbeeld het onderwerp kindermisbruik onder de loep genomen. Ondanks het zware thema klinkt het nummer vrolijk in het gehoor. Is het jouw bedoeling dat luisteraars dat contrast ook waarnemen?
Jelle: 'Bovenaan staat dat het mooie muziek moet zijn. Je kan mensen bereiken door iets in een tekst te zetten, iets wat mensen wel of niet aanspreekt of aan het denken zet. Als dat gebeurt is dat mooi meegenomen. Maar dat is niet het doel van de plaat op zich. Deze plaat moet je beroeren, moet je mooi vinden. Of juist heel lelijk. Alles wat daartussen ligt, dat doet er niet zo toe. Ik wil best iets over teksten zeggen, maar ik wil in eerste instantie dat de muziek tot je verbeelding spreekt. Ik wil jou helemaal niet mijn wereldbeeld opdringen. �I�m not a preacherman�.'
Moke-drummer Rob Klerkx is te horen op de plaat en is onderdeel van jouw live band. Jij doet vervolgens mee met zijn project Klerkx & The Secret. Wat maakt de synergie tussen jullie twee zo goed?
Jelle: 'We kennen elkaar een jaar of zes. We hebben dezelfde benadering van muziek maken. Los van het feit dat we het ook persoonlijk heel goed kunnen vinden. Wat eigenlijk veel belangrijker is, maar…hij kan ook nog eens goed drummen weet je wel…'
Het openingsnummer “Back Of Your Car” is een ode aan Alex Chilton en Andy Hummel van Big Star. Beide zijn vorig jaar overleden. Wat is jouw affiniteit met Big Star?
JP: 'Alex Chilton is een van grote songschrijvers van de vorige eeuw. Als je bedenkt dat hij zijn eerste wereldhit op zijn dertiende heeft geschreven. En daarboven is Big Star ook een enorm goede band. Ze hebben de fakkel van The Beatles in Amerika een beetje overgenomen. Het was een Amerikaanse band die vanuit de rhythm & blues popmuziek maakten. Die band heb ik al heel lang heel hoog in mijn favorietenlijstje staan. Het gekke was, op dezelfde dag dat ik dit nummer in de studio had ingezongen, zag ik op facebook dat Andy Hummel dood was. Het was een hele weirde ervaring.'
Over het nummer “Waiting For Howard To Board”. Is Howard een referentie naar Howard Hughes?
JP: 'Nee. Maar je weet wat ik daarvan vind. Dat mag.'
Het is het eerste waar ik aan dacht.
JP: 'Ik dacht eerder aan Howard Webb.' *schiet in de lach*
Nu ben ik benieuwd. Vertel.
JP: 'Hoe die titel in mijn kop sprong, of die naam…ik heb het hele WK voetbal gemist. We zaten toen in de studio en elke dag dat we bezig waren was -heel handig van mij gepland- waren op wedstrijddagen van het Nederlands Elftal. Eigenlijk heb ik dus een wedstrijd gezien, de finale, waarin Howard Webb floot. Maar het nummer heeft denk ik niks met Howard Webb te maken.'
Wie is Howard precies?
JP: 'Howard is een rijke verwende yuppie uit de buitenwijk die heel ontevreden is met zijn leven -wat ik me moeilijk kan voorstellen- en heel erg een zucht naar vrijheid heeft.'
Het nummer springt erg naar de voorgrond met die rijke, gelaagde Beach Boys-achtige arrangementen. Hoe moeilijk is het om uiteenlopende invloeden samen te bundelen tot een consistente sound?
Jelle: 'Dat doe ik niet bewust, hoor. Waar ik wel heel erg mee bezig ben is om te kijken of de plaat muzikaal een soort van thema heeft. En dat heeft deze plaat volgens mij wel. Steeds terugkerende muzikale thema�s. Het hoeft niet steeds hetzelfde melodielijntje te zijn.'
Bedoel je het streven om van Up On The Roof een samenhangend album in de letterlijke zin te maken, in tegenstelling tot een verzameling van losse liedjes?
Jelle: 'Ik denk dat ik daar in geslaagd ben. Ik weet niet of jij hetzelfde hoort, maar dat zou ik helemaal niet erg vinden.'
`
De plaat eindigt met twee relatief introverte nummers: “Friends” en “Fallin�”. Is dat bewust jouw intentie geweest of juist meer een gevoelsmatige keuze?
Jelle: 'Het is vooral intu�tief. Het is niet zo dat ik denk �genoeg geweest, het wordt nu eens tijd om de luisteraars weer behoorlijk depressief te krijgen.� Voor mij is het een logische opbouw. Het is eigenlijk net als een setlist van een optreden samenstellen. Het was heel gemakkelijk bij deze plaat. Weet je wat het is…? Hij duurt langer dan de vorige plaat, maar hij luistert korter. iRecord wekt de indruk dat hij langer duurt, maar Up On The Roof is in feite vijf minuten langer.'
Je had het net al over setlists. Soms zie ik bandjes drie, vier keer per jaar en merk ik vaak dat ze steeds openen met hetzelfde nummer. Wat vind jij van dit verschijnsel?
Jelle: 'Ik vind de setlist heel belangrijk. De opener is z�ker belangrijk. Daarmee zet je de toon voor de hele avond, dus daar moet je heel goed over nadenken. De ene keer is dat heel gemakkelijk, de andere keer wordt dat iets moeilijker. Over de komende tour kan ik er verder niks over zeggen, maar bij vorige tour openden we met het nummer “California Spirit”. Dat nummer duurt bijna twintig minuten. Ik weet van heel veel mensen dat zij daar helemaal niet van gediend zijn. Maar dat is wel zoals wij ons willen presenteren. Dat wil niet zeggen dat het popliedje verderop niet voorbij komt. Maar de sfeer is met een goede opener neergezet en dat is vrij belangrijk denk ik.'
Na achttien jaar heb je het Daryll-Ann-nummer “Friends” opnieuw opgenomen voor Up On The Roof. Maakt dit nummer ook deel uit van de setlijst?
JP: 'Jazeker. Vorige maand hadden we een try-out in Emmeloord. Er was iemand in de zaal die toen nog niet eens geboren was. Dat is leuk om te weten, dat er een hele nieuwe generatie ge�nteresseerd is.'
Als je het nummer zingt, voelt het anders dan toen je het speelde met Daryll-Ann? Heeft de tekst ook een nieuw soort betekenis voor je gekregen?
JP: 'De tekst is misschien iets bewuster. In die tijd wou ik heel erg mijn best doen, nu gaat het wat meer vanzelf en klinkt het gewoon heel natuurlijk, weet je wel. Ik las ergens dat hij ten opzichte van die eerste opname verbitterd klinkt. Dat snap ik niet helemaal…maar het kan dat het zo binnenkomt. Ik vind het eerder bespiegelend.'