Jan de Campenaere alias Venus In Flames zit al te wachten in het café van de Vooruit in Gent. Met op de achtergrond het espressoapparaat en rinkelende kopjes begin ik aan een gesprek met de man die inmiddels aan zijn derde album toe is: Intimacy. Het begon ooit echter allemaal met die ene belangrijke wedstrijd in Vlaanderen.
In 2000 deed je mee Humo’s Rock Rally en was er de doorbraak in België.
‘Ja, ik werd daar derde. Het schijnt een legendarische editie geweest te zijn dat jaar, want er was een enorme discussie binnen de jury over de top drie. Dat waren behalve ikzelf Admiral Freebee en Mintzkov (Luna). Één van de juryleden heeft gedreigd om uit het raam van de derde verdieping van de AB te springen als Mintzkov niet zou winnen (lacht). Oké, ik was derde maar wel de enige die solo met mijn gitaar op het podium stond, dus ik was daar enorm blij mee. Er zitten ook nogal wat preselecties aan die finale vast. De Rock Rally heeft echt deuren voor me geopend. Die wedstrijd is wel een enorme schifting, er zijn weinig bands die in Vlaanderen doorgebroken zijn zonder de Rock Rally. Vóór mijn deelname aan de wedstrijd speelde ik in jeugdhuizen en cafeetjes en kostte het wat moeite om optredens te regelen. Daarna zat meteen mijn agenda vol voor het hele jaar, managementbureaus en boekingsagenten stonden ook in de rij dus het heeft me veel gebracht. Een platenmaatschappij vinden was wat moeilijker, maar dat is uiteindelijk ook gelukt.’
mij=Interview: Nathalie. Foto: Tim
Vervolgens bracht je het op singer-songwriter gestoelde Notes Of Tenderness en het meer rocky Shadowlands uit. Nu lijkt het alsof je weer terug bent gegaan naar je roots.
'Het is wel de mood waar ik op dit moment inzit. Maar hoe dan ook, als ik een gitaar vastpak komt er altijd wel spontaan iets singer-songwriterachtigs uit. Het hangt ook veel af van de producer met wie ik samenwerk. BijShadowlands was David Du Pré van Arid de producer, en wilde ik eens wat anders doen. Die nummers zijn echter ook gewoon akoestisch geschreven.'
'Deze keer heb ik het helemaal zelf gedaan en geprobeerd zo weinig mogelijk te produceren eigenlijk. Het is een bewuste keuze geweest om alles klein te houden. Een producer wil toch altijd zijn eigen stempel op een plaat drukken en nu was ik dat zelf. Ook had ik de indruk dat mensen toch wel serieuze vraagtekens stelden bij die tweede plaat; “Dat was toch een singer-songwriter en nu maakt-ie een soort Radiohead-achtige plaat”, de fans van het eerste uur waren gechoqueerd (lacht). Niet dat een muzikant zich daardoor zou moeten laten leiden. Sowieso doe ik altijd mijn eigen zin en volg daarin m'n hart. Nu had ik zin in iets sobers en akoestisch.'
Er zal wel veel bij komen kijken als je zelf een plaat produceert?
'Plots moet ik van alles zelf regelen zoals de studio, maar het gaat nog verder, het is niet alleen het produceren geweest. Dit is ook de eerste plaat die ik op mijn eigen label uitbreng. Nu doe ik gewoon alles zelf (grijnst). Mijn management heb ik ook buiten gekieperd. Het is wel heavy, plots krijg je drie banen tegelijk, maar ik haal er wel veel voldoening uit. Nu met die tour met Milow door Nederland moet er gigantisch veel geregeld worden zoals hotels, vervoer tot een sound engineer. Ik ben daar wel de hele dag mee bezig. Dat is wel een nadeel, ik zit meer achter mijn laptop dan dat ik mijn gitaar vast heb. Och – die hectiek gaat wel weer voorbij binnen een paar maanden en ondertussen heb ik redelijk wat optredens, dus ik kan mijn ei wel kwijt.'
'Ik heb ook ongelooflijk veel bijgeleerd maar het heeft wel bloed, zweet en tranen gekost. Zoals: hoe regel je dat met auteursrechten, hoe krijg je een barcode op een cd, een distributeur. Het is natuurlijk ook een enorm risico alleen al qua investering, maar als het lukt is het top. Deze week moet de derde persing geregeld worden, dus ik mag niet klagen.'
In Wallonië vond ik een oude cd met daarop een sticker dat je in K's Choice zit. Hebben we iets gemist?
'(Verbaasd) Eh nee, ik heb door Frankrijk getoerd met de band. Ik heb wel een serieuze band met Gert – met Sarah trouwens ook, maar die zie ik niet zo vaak – het is één van mijn beste vrienden geworden. Ik speel nog dikwijls solo met hem, we doen dan akoestische concerten. Maar hij heeft wel Notes Of Tenderness geproduceerd, vandaar misschien die foutieve informatie.'
Een gedeelte van Intimacy is in een kerk opgenomen.
'We hebben wat opnames gemaakt van een aantal nummers in de kerk maar zonder de grote reverb die je bijvoorbeeld hoort in “You And Me” en “Letter From A Girl”. Eigenlijk kun je wel zeggen dat de basis van de meeste nummers daar is opgenomen.'
Hoe ben je erbij gekomen om in een kerk te gaan opnemen?
'Toevallig eigenlijk, via het Herbakker-festival in Eeklo waar ik vorig jaar gespeeld heb. Ze organiseren daar akoestische concerten in een kerk. Dat klonk daar wel heel tof en sowieso geeft het een hele andere feel dan in een normale studio. De rest van het album, op de pianostukken na die bij mij thuis zijn ingespeeld, is dan weer in een landhuis opgenomen, in de woonkamer met een hoog plafond en parketvloeren, dus dat geeft weer een toffe klank qua bas en drum. De bedoeling was echt om het intiem te houden en relaxed te kunnen werken en dat is daarmee wel gelukt.'
In het cd-boekje staan behalve de songteksten ook korte tekstjes.
'Die kleine tekstjes zijn van Annelies Verbeke (schrijfster van Slaap! , Reus en Groener Gras). Ze heeft teksten geschreven over intimiteit en die zijn voor haar toch wel 100 procent autobiografisch. Je moet het eigenlijk helemaal los zien van de songs, het is het relaas over haar laatste relatie die op de klippen gelopen is. Beginnend met de superverliefdheid tot aan het grote verdriet op het eind en dat dan in elf stukjes verdeeld. Soms komt het overeen met de songs en soms staat het in contrast.'
Je stem wordt wel vergeleken met Neil Young, ikzelf hoor er af en toe meer Jeff Buckley en Rufus Wainwright in. Stoort het je, die vergelijkingen?
'Die drie niet nee, Marco Borsato zou wel een ander verhaal zijn (lacht). Neil Young, Jeff Buckley, Rufus Wainwright en Radiohead zijn mijn helden, dus dat is gewoon een eer. Die invloeden sijpelen af en toe wel door in mijn muziek, ook de stijl van Antony and The Johnsons spreekt me aan. Ik had ook wel wat nummers die een beetje die lyriek bevatten, maar die zijn niet op Intimacy terecht gekomen. Het album had volledig anders kunnen zijn met het andere materiaal dat ik had liggen. De volgende plaat gaat zeker niet lang op zich laten wachten, die zal meer pianonummers gaan bevatten.'
Intimacy bevat mistroostige passages maar ook nummers die sprankjes hoop ademen, zoals bijvoorbeeld “Dreamers” dat je aan je zoontje opgedragen hebt.
'Je moet blijven dromen en open staan voor avontuur. Een kind kijkt onbevangen naar de wereld, die weten niet van goed en kwaad. Ze komen onschuldig op de wereld, al merk ik nu al – hij is bijna twee – dat het al begint te veranderen (lacht). Maar zo lang er kinderen zijn komen er nieuwe generaties die hopelijk toch iets positiefs bijdragen aan de wereld, eigenlijk een soort een wapen tegen het pessimisme. De onderliggende gedachte is zeker dat zo lang er mensen zijn die de dingen positief bekijken, het wel goed komt.'
'”You Could Be The One”, de pianoballad, is juist heel positief. “Coming Home” gaat over een relatie die niet lukt, maar toch hoop je dat het goed komt, dus het is zeker geen deprimerende plaat. “Hanging On” en de nieuwe single “Dreamers” zijn wel de meest zomerse nummers op de plaat. In het najaar is het misschien meer tijd voor de zwaardere nummers (lacht).'
Op een aantal nummers hoor ik een vrouwelijke tweede stem.
'Dat is Neeka, een singer- songwriter die ook al drie platen uit heeft in België. Ze maakt een beetje Joni Mitchell-achtige muziek en ze zingt mee op “Let You Go” en “Coming Home”. Ik ken haar via de Live Hero-theatertournee die we vorig jaar samen deden met covers van Neil Young. Dit najaar zal er ook weer zo een toer zijn maar deze keer zal het gewoon Living Roots heten en worden er nummers van diverse artiesten gespeeld. '
Is er veel verschil in de vibe van het publiek tijdens de optredens nu en de vorige plaat Shadowlands ?
'Nu doe ik de clubtour met de band en spelen we veel op het gevoel. Bij het vorige album waren het vooral elektrische gitaren dus volle bak, dat werkte meer op energie van het moment. Maar die support voor Milow speel ik solo en dus zal ik moeten proberen het uptempo te houden. Ik vrees anders dat het Nederlandse publiek de aandacht snel kwijt is.'
Dat is dus wel een verschil tussen Nederland en Vlaanderen?
(Lacht) 'Daar hoor, merk en zie ik wel een verschil in ja. Soms valt het wel mee, soms tegen. Die muur van gebabbel is wel eens moeilijk in Nederland. Maar het zal ook wel voor een deel aan het soort muziek liggen dat je brengt en de mensen die daarop afkomen, het publiek van Milow is misschien toch anders.'
En kunnen we je nog op festivals verwachten?
'Vooralsnog ligt alleen het Booch? Festival in Heerlen vast in augustus, maar ik hoop wel op meer optredens in Nederland. Ik heb dat weer perfect getimed om nu op mijn eigen label een plaat uit te brengen in deze tijden van crisis. Ik ga ervan uit dat Obama zijn woorden waarmaakt met zijn change is gonna come (grijnst).'
Geen concerten in een kerk, in navolging van het album?
'Je brengt me nog op ideeën, dat zou wel een idee zijn. Laïs, zeg maar de K3 voor intellectuelen, die hebben dat gedaan. Het zou wel tof zijn, maar dat zijn wel vrij grote 'zalen' om vol te krijgen. En natuurlijk niet iedere kerk is daarvoor geschikt qua akoestiek, de weerkaatsing kan nog wel een probleem zijn.'
Je doet ook nog 'tapijtconcerten' in België zag ik op je MySpace. Wat moet ik me daarbij voorstellen?
'Dat doe ik onder andere samen met Gert (Bettens) en het is echt heel tof om te doen. Een organisatie heeft dat opgezet; ze palmen dan een jeugdhuis in en daar wordt dan een knusse sfeer gecreëerd met onder andere tapijten, vandaar de naam. Er worden dan kleine akoestische concertjes gegeven voor een beperkt aantal mensen die dan op kussens zitten, echt heel apart. Sowieso die theatertournees zijn erg leuk om te doen, dat zou ik in Nederland ook graag willen doen in de toekomst, maar dat is wel moeilijk als redelijk onbekende artiest.'