Wild Beasts

De Britten van Wild Beasts kwamen eind februari dit jaar eindelijk met hun nieuwe plaat Present Tense. Dit gebeurde bijna drie jaar na zijn voorganger Smother, uit 2011. Hoewel op dat moment zeer succesvol had de band een pauze nodig. Na jaarlijks een album te hebben uitgebracht, non-stop op tournee te zijn geweest en het gevoel te hebben dat alles altijd maar gehaast moest gebeuren, werd er dit keer goed te tijd genomen. Wild Beasts is nu pas weer op tour en staan vanavond in de Melkweg in Amsterdam, maar de vermoeidheid slaat al wel een beetje toe. “We hebben net ons grootste optreden in Londen voor zo’n 5.000 mensen achter de rug. Dat was geweldig maar heeft wel zo z’n nawerking”, vertelt gitarist, zanger en toetsenist Tom Fleming. “We hebben ook nog eens onze vrije dag opgegeven om een tv-programma op te nemen.” Wanneer ik hem vraag welk tv-programma kan hij er niet meer op komen. “Ik weet het!… Ik weet het echt!…”, roept hij nog uit. Lichtelijk gefrustreerd noemt hij het een goed voorbeeld van het leven op tour. Langzaam aan houden je hersens er een klein beetje mee op.

Voor de vorige drie albums bleef Wild Beasts maar de wereld rondgaan. Tom vind het woord burn-out iets te sterk klinken, maar geeft toe dat ze niet gelijk wéér op tour wilden. “We kwamen tot het punt waarop we zoiets hadden van ik weet het niet meer, ik kan dit nu niet.” Dat er een nieuw album zou komen was al wel zeker, maar het moest wel kloppen. De band moest er weer zin in hebben, zodat het niet enkel een verplichting was. “We waren het erover eens dat het niet zo was dat we elkaar niet meer wilden zien, maar we moesten wel goed de onderlinge verhoudingen beschermen, zowel persoonlijk als professioneel”, vertelt drummer Chris Talbot. Het was nodig om iets meer tijd thuis door te brengen en om de spanning te verlagen. Chris: “We dachten in de tussentijd al wel na over het volgende album, alleen zaten we niet allemaal bij elkaar in dezelfde ruimte.”

mij=Interview: Saskia
Die tijd zorgde ervoor dat er meer over de muziek nagedacht kon worden. “We werkten altijd heel snel, uit noodzaak, omdat we niet veel geld hadden. Nu hadden we voor het eerst wel wat geld – wat we nu allemaal hebben opgemaakt trouwens… Dit zorgde ervoor dat we meer met de nummers konden proberen. We konden het even laten liggen. Ik kwam bijvoorbeeld naar de oefenruimte, probeerde iets, ging weer naar huis om erover na te denken, ging weer terug, deed het opnieuw en keek dan hoe het me de volgende ochtend nog beviel. Dit proces liet sneller meer detail toe”, aldus Tom. Chris: “Het klinkt als een verschrikkelijke cliché, maar om de mogelijkheid te hebben om langer dan normaal in de muziek te zitten, daar heb je achteraf wel voordeel van. Je wil echter niet zo’n Guns ‘n Roses Chinese Democracy-situatie krijgen. Je moet niet bang worden om pen op papier te zetten. Er moet een punt zijn waarop je het gewoon moet gaan doen. Ik denk dat we daar wel een goede balans in hebben gevonden.”
Voor Present Tense wilde Wild Beasts het anders doen. Jezelf opleggen om iets totaal nieuws te creëren kan best zwaar zijn. Tom: “Er zijn altijd wel twijfels, maar alleen omdat het voor ons belangrijk is. Je moet jezelf onoverwinnelijk voelen om een album uit te brengen, ook om op het podium te gaan, maar het is onmogelijk om je altijd zo te voelen. Het zorgt ook voor shitmuziek als je je altijd zo voelt. Als je een album maakt trek je alles in twijfel. Zelfs wanneer het klaar is dan denk je ‘het is of geniaal of waardeloos’. Je weet op zo’n moment niet welke van de twee het is, maar eigenlijk is het geen van beiden. Het is of een goed of een slecht album.” Toch is het pogen om dingen iets verder te duwen, en te laten veranderen in iets anders, wel belangrijk volgens de band. Het is iets wat je als muzikant moet doen.”En ook laten zien dat je iets geleerd hebt en in de wereld hebt geleefd”, zegt Tom. “We hebben veel gepraat over het ouder worden en hoe je teksten dan veranderen. Ik ben nu bijna dertig. Ik vind het belangrijk om te proberen om interessante dingen over je leven te vinden, in plaats van net doen alsof je nog steeds leeft met een schijt aan alles-houding. Dat je alleen maar aan het drinken bent en alle nummers over meiden gaan. Dat is gewoon beschamend, kom op! Het is belangrijk om een manier te vinden om over echte dingen te praten.”
Het anders doen werd gekenmerkt door meer gebruik te maken van synthesizers. “Ik vind dat belangrijk”, vertelt Chris. “Synths en elektronische muziek is de laatste jaren een beetje overgenomen door de popmuziek. Het speelt met de emotionele kant van muziek. Het is heel zachtjes in de achtergrond en heel aanwezig wanneer je het mid-range – in het midden – gebruikt. Je kan denk ik ook heel boos worden met een synth, iets scherp maken en naar de voorgrond duwen. Het klinkt niet per se heel fijn of clean, maar eerder kwaad”. Tom: “Mensen hebben de neiging om te willen dat een band zoals de onze heel fijn en warm klinkt. En op dit album zijn er plots hardere momenten, ineens in het midden.” In “Nature Boy” is de synthesizer het meest dominante instrument in het nummer. “Wetenschappelijk gezien is het misschien niet het juiste geluid of op de juiste plek in het nummer, maar voor ons is dat hoe je synths moet manipuleren. Je moet ze een beetje buiten de context plaatsen, denk ik”, aldus Chris. “We zijn in de eerste plaats instrumentalisten”, voegt Tom toe. “Ik kan werken aan een heel gevoelig fingerpick gitaarstuk en dan komt er ineens heel hard zo’n synthesizer bij. Dat is wat we nodig hebben.”
Naast synthesizers werd er ook dit keer meer gedaan met computers en software. Vroeger werden er nog wel eens demo’s aangedragen op een bandrecorder. Het schrijven gaat zoals dat altijd wel gaat: rommelig. “We laten ook alles – net als ieder mens in iedere situatie – op het laatste moment aankomen”, lacht Tom. “Je komt op het punt waarop het nodig is om druk te hebben en zicht op het einde om het echt af te kunnen ronden.” Ook werd er voor het eerst een fijne eigen oefenruimte gecreëerd. Hoewel de huur hoog is in Londen, en de band zowel betere als slechtere locaties heeft gehad, werd er nu veel gewerkt vanuit een gebouw aan het spoor in Oost-Londen. Er moest wel veel aan worden veranderd om het tot oefenruimte te transformeren. De mannen hebben de ruimte geluidsdicht gemaakt en zelf het tapijt gelegd. “We zijn heel goed in doe-het-zelven nu”, aldus Chris.
Wild Beasts kenmerkt zich door zowel twee verschillende sterke vocalisten als creatieve en haast literaire teksten. Zanger Hayden Thorpe zingt falsetto terwijl Tom Fleming de lage zang voor zijn rekening neemt. Voor het grootste gedeelte schrijven beiden hun eigen stukken, maar dit gebeurt steeds minder. “We beschouwen elkaars stem zeker als instrument”, vertelt Tom. “Wanneer we voor elkaar schrijven denk je er zo over en wat je zou kunnen doen. Iets schunnigs zingen met Hayden’s stem klinkt veel verrassender dan met de mijne. Hetzelfde als dat het veel gekker klinkt als ik iets vrouwelijks zing dan wanneer Hayden dat doet. Dat tegen elkaar uitspelen is heel cool. Daarnaast zijn onze stemmen iets waar we niet veel aan kunnen doen. We kunnen wel beter leren ademen maar de toonhoogte en het bereik is wat het is.” Het taalgebruik is ook bewust gekozen. “Ik ben geen fan van keukentafelrealisme, dat boeit me niet”, legt Tom uit. “Ik hou ervan als het klinkt alsof je niet over jezelf praat. Met ander taalgebruik kom je gelijk ergens anders, en je vertelt een verhaal. In Engeland is er een groot probleem met mensen die te verlegen of te bescheiden zijn, zo van o kijk maar niet naar mij en o ik maak een klein grapje. Terwijl nee nee, je moet juist proberen echt iets te doen! Als je het fout doet klinkt het wel pretentieus, maar als je het goed doet, dan vertel je een beter verhaal, denk ik. Het klinkt ook goed en is speels. We proberen dingen te zeggen die meestal niet gezegd worden. Hoeveel nummers bestaan er wel niet over romantische liefde, of waarin fire rijmt met desire. Er zijn genoeg woorden beschikbaar.”
In het begin was de band erg theatraal. Toen ze in eigen land het voorprogramma van Foals mochten verzorgen in 2008 wist het jonge publiek niet hoe ze erop moesten reageren. “We hebben het voor mensen geloof ik niet makkelijk gemaakt, achteraf gezien”, herinnert Tom zich. Chris: “Dat eerste album en die optredens waren best confronterend. Niet dat we het anders zouden hebben gedaan, want dit is nu eenmaal onze band en hoe wij dingen doen.” Tom: “Ik denk dat als je nu naar ons eerste album luistert en naar foto’s kijkt uit die tijd en hoe we eruit zagen. Het is een beetje: wat de fuck is dit? Ik denk dat er in die tijd ook veel slechte Britse gitaarbands opkwamen. We hadden misschien meer kunnen doen om ons daarvan te distantiëren.” Wild Beasts kiezen als voorprogramma was een gewaagde en aparte keuze van Foals. “Zij opereren op een hoger niveau dan wij”, vertelt Tom. “We houden wel van ze als band, en het zijn goede vrienden van ons. We kennen elkaar goed, maar zij waren altijd een soort sterren die op de cover van de NME stonden, terwijl wij ergens werden weggestopt in gratis blaadjes.” Chris geeft aan dat de band wel veel voor hen betekent heeft. “Gezien hoe ons eerste album werd ontvangen hadden we wel een mogelijkheid nodig om meer aandacht te kunnen genereren. We konden op eigen kracht niet zo’n publiek bij elkaar krijgen. Ze hadden ook gewoon de hipste Amerikaanse band als voorprogramma kunnen kiezen, maar ze wilden ons.” Ook kreeg Wild Beasts een steuntje in de rug van ze. “Ik kan me nog herinneren dat ze rond die tijd ook zeiden: het gaat helemaal goed komen met jullie, het voelt misschien nu niet zo, maar dat komt echt wel”, aldus Chris.
Goed kwam het uiteindelijk ook, met als omslag een nominatie voor de prestigieuze Mercury Prize voor beste Britse album van het jaar. Ook al voelt het nu als prehistorie, destijds was het voor de band een big deal. Tom: “Het album Two Dancers heeft veel voor ons veranderd. We waren echt volkomen blut, echt heel erg blut. Ineens gingen mensen naar ons luisteren en begonnen journalisten te erkennen dat we echt iets goeds gemaakt hadden. We dachten eigenlijk dat dat ons laatste album zou worden dus het ontstond uit het idee van ach laten we het gewoon maar doen. De tendens was enorm: we gingen van niets naar ineens heel veel aandacht. Van een raar indie bandje naar een band die ineens in een sjiek hotel in Londen zat voor de uitreiking. We zeiden toen nog tegen elkaar: what the fuck doen we hier? Dat was echt geweldig. Awards zouden eigenlijk betekenisloos moeten zijn, maar het valt niet te ontkennen dat het er wel voor zorgt om muziek naar buiten te brengen. Voor ons heeft het zeker veel uitgemaakt.”
Wild Beasts gaat het aardig voor de wind, maar dat is tegenwoordig zeker niet zo voor de meeste bands. “Toen wij begonnen hadden we Leeds als thuisbasis, wat een erg kleine stad is. Alles komt nu weer uit Londen, met een kleine uitzondering van Manchester. Het is steeds moeilijker om te leven van muziek, er zijn steeds minder mogelijkheden. In vele opzichten is ons album daar een soort van reactie op. Er zitten momenten in van totale frustratie over de manier waarop dingen nu gaan”, vertelt Tom. Chris voegt toe: “Voor ons is het een soort baan, maar tenzij je muziekles geeft of elke avond in een orkest speelt zit je als muzikant in een grijs gebied.” Tom: “Het probleem is dat mensen denken dat muziek zomaar incontinent uit mensen komt vallen, terwijl het eigenlijk zo is dat mensen het maken en hard eraan werken. Soms vragen mensen wel eens hoe we schrijven, die mensen denken dat we maar zitten te wachten totdat de muze eens bij ons komt aankloppen of zo. Maar nee nee nee! Wij doen dit, snap je. Je moet het doen, het ontstaat niet uit zichzelf. Het is frustrerend.”
Gelukkig is de agenda van de band tot oktober alweer helemaal volgeboekt. “We zijn voor eeuwig op tournee lijkt het wel, wat heel goed is, want uiteraard hebben we een jaar niks gedaan dus ik vind het niet erg”, aldus Tom. “Persoonlijk voel ik me ook weer herboren. Dit album was echt met een schone lei beginnen. We zijn er weer. Ik voel me zeker niet moe, hoewel, ik ben fysiek moe, maar er zijn zeker geen tekenen van een burn-out.” Of ze bang zijn dat dit met een druk schema weer zal gebeuren? “Misschien”, zegt Chris. “Maar we hebben wel een veel beter schema dan eerst. We hebben na vier weken weer een maand vrij.” “We spelen nu ook voornamelijk in degelijke zalen en we kunnen ons eten betalen”, voegt Tom toe. “Er zijn nu ook mensen die voor ons opbouwen, dus het wordt allemaal makkelijker. Dat is wel belachelijk eigenlijk. Wanneer je het echt nodig hebt is het er niet, en wanneer het prima gaat dan wordt alles voor je geregeld.”