‘Ik ben misschien wel voor het eerst echt trots op een plaat’
‘Onze manager heeft zeker een paar keer over zijn hoofd gewreven toen hij erachter kwam dat Bobby en ik weer samen de promotie gingen doen in Nederland,’ zegt Richard Kilburn, drummer van Belle and Sebastian. ‘Als je straks twee mensen ergens over straat ziet zwalken, dan zijn wij het en ik hoop alleen maar dat we ons morgen niet verslapen.’
De zeven bandleden zijn verspreid over heel Europa. Ieder heeft een eerlijk aandeel, dus ook in het wereldkundig maken van de ins en outs van The Life Pursuit, het zevende album van Belle and Sebastian dat vandaag wereldwijd verschijnt.
mij=Interview: Jenneke
Meer promotie en meer optredens
Het is een afspraak tussen Rough Trade en de band. Meer promotie en meer optredens. Sommige dingen moesten nu eenmaal anders dan bij het kleinere Jeepster, waar Belle and Sebastian voor het vorige album vertrok. De twee partijen zaten aan tafel, er moesten wat dingen veranderen, en samen kwamen ze met een plan. 'Rough Trade wil inderdaad dat we dit doen, maar we dachten zelf ook dat het beter kon: hoe langer je iets doet, hoe beter dat je wil dat het wordt. We hebben vroeger natuurlijk nauwelijks tot niet aan promotie gedaan en nu willen we het wel. We proberen gewoon zo veel mogelijk mensen en zo veel mogelijk níeuwe mensen naar onze nieuwe plaat te laten luisteren.' Vroeger… toen was Belle and Sebastian een mysterieus bandje uit Glasgow. Er bestonden geen interviews – ja, eentje in NME, waarin alle woorden zo verdraaid zijn dat er collectief besloten werd géén interviews meer te doen – en er bestonden geen foto's. Er was alleen de muziek en die muziek en de anonimiteit creëerden een mythe die zich onder een bepaald publiek mond op mond verspreidde. Via zijdeuren en zandpaden groeide de band, die een groot ik-was-erbijgehalte had. Die tijd lijkt voorbij. 'Op een bepaald moment heb je alle mensen die je op die manier leren kennen wel bereikt. De context waarin je je als band begeeft lijkt grenzen te hebben. Ons publiek heeft ook een bepaalde look. Er is geen stereotype, want er is bijvoorbeeld wel een groot leeftijdsverschil, maar over het algemeen lijkt iedereen creatief en houdt iedereen van dezelfde soort bands. En dan moet je iets anders gaan proberen: een andere strategie en andere media. Die exclusiviteit was wel even leuk, maar hielp ons uiteindelijk niet echt vooruit.'
The Life Pursuit
Dertien liedjes staan het op het nieuwe album en ze wijzen alle richtingen uit. Binnen het oeuvre van de band, maar ook daarbuiten: pop met verschillende randjes muziekgeschiedenis. Een beetje glam, een beetje disco, een beetje funk. 'Het was de eerste keer dat we in Los Angeles een plaat opnamen,' zegt Richard, 'en het was geweldig. Veel bands uit de jaren zestig en zeventig kwamen uit LA en de stad ademt daardoor een zekere muzikale romantiek. Bovendien schijnt er de zon en dat is op deze plaat te horen.' Er waren acht liedjes waarvan er dus vijf zijn afgevallen. 'Sommige liedjes waren meer experimenten en die haalden het dus niet.' Een half jaar heeft de band gerepeteerd, in Glasgow. 'We speelden in een kleine ruimte en het was voor het eerst dat ik in het midden zat met alle muzikanten om me heen. Dat werkte heel goed.' Een paar dagen voordat ze met z'n zevenen afreisden naar LA, kwam producer Tony Hoffer (Beck, Supergrass, The Thrills) naar Schotland. Hij kwam nog met een aantal ideeën en samen werkten ze deze in de studio in LA uit. 'Het was al goed, maar we hebben het geluid wat opgepompt en de bas en de drum iets meer laten horen. Het is de eerste plaat waar helemaal geen strijkers op te horen zijn. Het geluid was van zichzelf al erg melodisch, strijkers zouden over de top zijn. Veel meer ritmesectie evenzo.' De liedjes op The Life Pursuit klinken weer wat naïever en optimistischer dan op voorganger Dear Catastrophe Waitress. 'Die plaat over overgearrangeerd en daardoor overdone. Als je zo veel arrangement nodig hebt, betekent dat dat de liedjes van zichzelf niet zo sterk zijn en je zou het niet nodig moeten hebben met zoveel mensen in een band. We gaan nu ook live gewoon met z'n zevenen spelen. The Life Pursuit klinkt iets eigentijdser, de liedjes zijn korter. Ja, het is minder koffietafelmuziek geworden.'
De invloed van de zon
Het is de zon die de liedjes meer laat klinken, zo lijkt het. Een aantal van die liedjes verwijst meer naar het de hemel in geprezen vroeger dan de liedjes op voorganger Dear Catastrophe Waitress. 'Ik denk dat je gelijk hebt,' aldus Richard, 'maar het was geen vooropgezet plan. Een half jaar werken aan die liedjes heeft dat als vanzelf opgeleverd en ik denk dat het ook niet voor alle liedjes geldt.' Betekent het dan ook dat alle zeven in dat half jaar constant dezelfde rol aannemen en dat dus de invloed van alle bandleden altijd hetzelfde is? 'Nee, dat verandert nogal. Iedereen, behalve ik, speelt verschillende instrumenten. Iemand komt met een idee, op piano of gitaar, en dat wordt voor zeven mensen uitgewerkt. Omdat bijna niemand hetzelfde instrument twee keer bespeelt, heeft elk lied een andere feel omdat er telkens andere dingen aan de hand zijn.' De rol van zanger Stuart Murdoch is al vaker besproken. De voorman van de band zou zich ook als voorman gedragen: een beetje bazig en altijd het laatste woord. 'Nee hoor, wij zijn heel democratisch bezig. De Engelse pers heeft Stuart vooral die rol toegeschreven, maar het is bijvoorbeeld niet zo dat elk lied altijd met een tekst van zijn hand begint. Soms is een lied al podiumklaar, en dan hebben nog geen letter tekst op papier. En soms komt inderdaad de melodie pas achteraf, maar dan zijn er verschillende mensen die het lied op verschillende manieren beïnvloeden.'
Side projects
Bijna iedereen uit Belle and Sebastian doet aan muzikale uitstapjes naar andere projecten of andere bands. 'De laatste tijd niet meer zo, hoor. We hebben het zo druk gehad dat we niet echt een kans hadden om andere dingen te doen. Chris, Bob en ik hangen soms de dj uit en ik heb nog wel wat met Snow Patrol gespeeld. Stuart en Sarah hebben nog wat links met de BMX Bandits en ik ben zopas gevraagd om een café over te nemen. Haha, ik word eigenaar van een café aan de kust in Dundee, dat kan nog gevaarlijk worden.' Behalve dat het dj'en leuk is, lijkt het soms ook een cadeautje aan de fans. Belle and Sebastian is een erg publieksvriendelijke band. De bandleden verschijnen op afterparty's na concerten en een uitgebreide Q&A-sectie op de website van de band wordt door iedereen welwillend bijgehouden. 'Mensen hebben praktische vragen of zijn gewoon nieuwsgierig. We vinden het leuk om hun vragen te beantwoorden, hoewel er natuurlijk dingen blijven die we nooit zullen vertellen. Ik kan je dingen vertellen waarvoor ik gearresteerd zou kunnen worden.' Richard is de enige die niet heeft meegewerkt aan de onlangs verschenen biografie van Paul Whitelaw, een Schotse journalist. Verder komt iedereen aan het woord. Dat is ook publieksvriendelijk, behalve van Richard zelf. 'Weet je wat het is, het grootste gedeelte van deze biografie is wat de bandleden zelf hebben gezegd. Alle informatie komt uit eerste hand en de auteur heeft er zelf bijna niets voor hoeven te doen. Het mooie aan biografieën is juist dat je iedereen om de band heen laat vertellen en dat er niemand na vijf biografieën – als je er meer dan een krijgt – weet wat nu het precieze verhaal is. Als je de eerste keer alle juiste informatie al weggeeft is er niks meer aan.' Richard wil het mysterie op die manier dus toch nog een beetje voeden? 'Het is de eerste biografie die onofficieel genoemd wordt, maar in feite is ie al officieel natuurlijk. Als je de waarheid verteld, kan een tweede biografie alleen maar nog een keer de waarheid bevatten. Als je nu naar personen gaat die zijdelings met een band te maken hebben, maar je hebt het verhaal uit eerste hand al gelezen, wie geloof je dan?' Herinneringen kunnen gelukkig ook veranderen, zeg ik en daar geeft Richard me gelijk in.
De vooruitzichten
Het komende jaar zal voornamelijk in het teken staan van touren. Engeland, Amerika, Europa en dan waarschijnlijk ook Australië, Nieuw Zeeland en Japan en de band hoopt op Zuid-Amerika. 'We zijn een aantal plekken aan het bekijken; op sommige plekken passen we niet met zijn zevenen op het podium. Het is toch nog steeds leuk om de kleine, rokerige podia af te wisselen met de wat chiquere theaters.' In Nederland speelt de band waarschijnlijk weer in Vredenburg. 'We kijken naar plekken van ongeveer dezelfde grootte, maar stel dat de plaat weergaloos verkoopt, dan komen we misschien wel nog een keer terug om op grotere podia te spelen.' Het voornaamste doel van Richard en van de band is natuurlijk om op een succesvol album terug te kunnen kijken na dit jaar. 'Het is grappig. Normaal was ik altijd ontzettend opgewonden als een plaat klaar was en kon ik niet wachten op de reacties van fans, dj's en anderen. Nu ben ik ook wel opgewonden, maar kijk ik meer uit naar het live spelen van de nieuwe liedjes. Het is de eerste keer dat ik behoorlijk trots ben op een album. Normaal luister ik zelf niet lang naar mijn eigen plaat, maar naar deze wel. Ook toen ik vanochtend op weg naar het vliegveld in de file stond.'