Klaus Schulze is vanwege ziekte een tijdje uit de roulatie geweest. Maar dat is allemaal verleden tijd, en dat zullen we weten ook: dit is alweer de derde cd die hij dit jaar (2008, op moment van schrijven) uitbrengt. Ook live heeft de oude vos zijn streken niet verleerd, waarvan deze muziek getuigt: Rheingold is een live registratie (de luxe versie bevat 2 cd’s én 2 dvd’s) van een concert dat hij eerder dit jaar op het Loreley festival gaf, met als speciale gast zangeres Lisa Gerrard. Met haar bracht hij het prachtige Farscape uit, en vrijwel al het materiaal op Rheingold is opgezet in de stijl van die cd. Soms betekent dat variaties op bestaande thema’s, maar vaak ook een letterlijke herhaling van patronen, ritmes en melodieën, en daar kun je vraagtekens bij zetten. Dat geldt trouwens voor het gehele concept van Schulze ‘live’: nog veel meer dan vroeger is zijn muziek gebaseerd op het door elkaar heen mixen van herhalende patronen en ritmes, wat live toch voornamelijk neerkomt op het schuiven aan, eh… tsja, schuifjes. Dat kan ik met de beste wil van de wereld niet omschrijven als live musiceren, maar goed, het publiek luistert ademloos dus er zal wel iets goed aan zijn. Op cd klinkt het inderdaad fantastisch, maar op dvd is alles zo statisch dat het soms lijkt of het beeld gepauzeerd is. Mijn idee is dat je er éénmaal naar zal kijken op dvd, om er vervolgens alleen nog maar naar te luisteren op cd. De documentaire en interviews op de bonus-dvd zijn leuk voor de fans, maar totaal overbodig voor ieder ander, en in goede Schulze-traditie duurt het allemaal uren. Dé reden om Rheingold toch aan te schaffen wordt gevormd door de twee nummers waarop Lisa Gerrard haar stemkunsten laat horen. Twee nummers maar? Ja, maar geen nood: bij elkaar duren ze bijna een uur, en ze zijn van het allerhoogste niveau. De muziek is 100% geïmproviseerd, Schulze vult de leegtes om Gerrards minimalistische zang perfect in, en als luisteraar kun je niet anders dan bewonderend aanhoren hoe ver je verstilde muziek blijkbaar kunt doorvoeren. Schulze speelt hier ook echt elke noot die je hoort: geen gemix of geprogrammeer, maar echt live gespeeld. En ook al haalt dat veel weg van de gelaagdheid van zijn muziek, wat je ervoor terugkrijgt is muziek waarvan simpelweg geen vergelijkbaar materiaal bestaat. De muzikale koers die werd ingezet op Farscape wordt hier op het podium helemaal teruggebracht tot zijn essentie, en een nieuw muziekgenre is geboren. Als je daartoe in staat bent, ben je wat mij betreft een Groot Kunstenaar. Dat je vervolgens tijdens de toegift als een Anton Heyboer met Parkinson vals en net naast de maat op voorgeprogrammeerde ritmes zit mee te pingelen… ach, de man is de 60 gepasseerd, dan mag je hier en daar best wel een steekje laten vallen…
mij=Synthetic Symphony / SPV / CNR