Het is niet moeilijk Conrad Keely, zanger-gitarist van …And You Will Know Us By the Trail of Dead voor je te zien terwijl hij een cameo doet in South Park. Met gitaar in de hand opgewonden maar onopgemerkt citerend uit eeuwen religie, kunst, wetenschap en zaken die de wetenschap te boven gaan. Om tenslotte uit onverwachte hoek zijn welverdiende waardering te krijgen: buitenaards leven dat hem meteen benadert voor een toekomst als denker-artiest op galactisch niveau. Iets waar hij natuurlijk geen nee tegen zegt. Keely: ‘Ik kan geen wetenschapper bedenken die niet zou gaan.’
De muziek van …And You Will Know Us By the Trail of Dead barst over het algemeen uit zijn voegen van de ideeën. Eigenlijk net als zanger-gitarist Keely’s pentekeningen, die meestal door grootse voorstellingen maar minutieuze details gesierd worden (zie het hoesje van tCoS), en net als het hoofd van de man zelf; hij is de voornaamste leverancier van muziek en teksten voor de band die in februari met The Century of Self haar vijfde langspeler uitbracht. Interviews met Keely beperken zich dan ook zelden tot muziek. Deze kunstvorm lijkt slechts één van de manieren te zijn waarmee hij al wat hem bezig houdt een tastbare vorm geeft.
mij=Interview: Okkie
Dit alles is moeilijk voor te stellen als ik hem ontmoet in de zaal van Vera, terwijl hij zwetend en puffend de banden oppompt van een mountainbike die hij zojuist in een dumpshop gekocht heeft, terwijl de rest van de band om hem heen de spullen aan het uitpakken is. 'Just three bucks!', zegt hij trots. We gaan zitten bij de merch-tafel waar ik meteen zijn meegebrachte kunst mag bewonderen, welke hij van plan is die avond te exposeren. Na een positieve reactie van mijn kant wordt ook de dummy tevoorschijn gehaald, die hij blijkbaar altijd bij zich heeft. Ook zijn schetsen van plafondornamenten, vlees-aan-spit in een döner-shop en een ontwerp voor een flight-case voor een laptop kunnen mijn waardering wegdragen. Maar hier ben ik niet voor gekomen. Dus ondanks dat Keely na een flinke hijs uit een pijpje flink hoestend weer met schetsen begint, begin ik met het interview.
Op het 'fake news'-gedeelte van jullie website staat een interview met “muziekprofessor” Albert Brown die voorspelde dat jullie, zeven jaar en twee mindere albums later, met The Century of Self de wereld weer versteld zouden doen staan zoals jullie dat destijds met doorbraakplaat Source, Tags and Codes deden. Is deze voorspelling wat jou betreft uitgekomen?
'Ik heb niet echt veel vertrouwen in voorspellingen en verwachtingen. Ik verwachtte zelf erg veel van de laatste twee platen, maar heb bij deze plaat geprobeerd totaal geen verwachtingen te hebben, wat behoorlijk bevrijdend was. Wel had ik het idee met deze plaat op de goede weg te zijn, wat mij een soort vertrouwen gaf dat ik bij de laatste twee platen miste. Bij het laatste album (So Divided) was ik eerlijk gezegd de weg een beetje kwijt. Het opnemen van die plaat ging gepaard met zoveel spanning dat het negatieve gevolgen had op mijn persoonlijk leven. Het goede gevoel dat ik bij het maken van deze plaat had kwam overigens indirect ook voort uit een negatieve ervaring die met veel spanning gepaard ging. We hadden een werkelijk afschuwelijke tour achter de rug met een band met de naam Dethklok, wat eigenlijk niet eens een band is maar een cartoon in een programma genaamd Metalocalypse, welke vertoond werd terwijl er een band speelde. Tijdens die tour speelden we voor het meest vijandige publiek ooit. Een stelletje kortzichtige college-kids dat enkel geïnteresseerd was om de cartoon te zien. Er waren avonden dat het ons echt niet meer uitmaakte wat we deden. We waren alleen nog maar lawaai aan het maken en aan het improviseren. Op die manier, geef ik toe, namen ook wij soms een behoorlijk vijandige houding aan. Maar hierdoor speelden we na de tour eigenlijk beter dan ooit. De ideeën die eruit voortkwamen zijn uiteindelijk verworden tot deze plaat.'
Een belangrijke reden voor je teleurstellingen naar aanleiding van de respons op vooral Worlds Apart zou voort zijn gekomen uit het feit dat jullie engagement met wat er op de wereld gaande is niet werd gedeeld door jullie publiek. Is deze plaat wederom geëngageerd, of stoot je jezelf geen tweemaal aan dezelfde steen?
'Ik denk dat er zeker op het moment veel gaande is waar je als artiest naar zou moeten verwijzen. Maar ik denk ook dat een artiest, of hij het er nu over heeft of niet, of hij het nu wel of niet analyseert of intellectualiseert, dat eigenlijk altijd vanzelf wel doet. De Sex Pistols hoefden echt geen opleiding te hebben voltooid om de gevoeligheid van de frase Never Mind The Bollocks te kunnen aanvoelen. Of je jezelf er nu bewust van bent of niet; als artiest geef je altijd commentaar op de maatschappij waarin je leeft. Maar op dit album is het commentaar meer op een metafysisch niveau; boven de realiteit. Ik kijk naar het grotere plaatje.'
En dat is?
'The Century of Self is vernoemd naar een documentaire over Edward Bernays. Hij was de neef van Freud. Net als zijn oom geloofde hij dat we ondanks onze rationaliteit gedreven werden door onderliggende emoties; het onderbewuste. Hij heeft het alleen een stapje verder gebracht door het aan marketing te verbinden. Hij is de geestelijk vader van de PR en heeft er onder andere voor gezorgd dat vrouwen zijn gaan roken. Dat deed-ie door het te associëren met de vrouwelijke bevrijdingsbeweging met de slogan: “Light the torches of freedom!” In die zin is hij medeoprichter van onze huidige samenleving, welke in theorie gebaseerd is op -een concept van- individuele vrijheid maar die in de praktijk schadelijk is gebleken voor zowel deze samenleving als de wereld waarop we leven. Omdat we niet enkel gebruiken wat we nodig hebben, maar omdat we gebruiken wat we om welke reden dan ook willen gebruiken. '
Tot zover de inhoud. Met betrekking tot de vorm, hoe de plaat klinkt en overkomt als een geheel, ben je daarover tevreden?
'Ik denk dat we een heel eind gekomen zijn in ons streven. Maar wat mij betreft hebben we met geen enkele plaat tot nog toe onze ambities kunnen vervullen. Maar dat is oké. Het idee te bereiken waar we van dromen maakt me zelfs bang. Want wat moet je dan? Het is belangrijk je doelen belachelijk hoog te leggen, ook al zul je daardoor misschien nooit gelukkig worden en je tot het einde der dagen ellendig voelen.'
Is dat waar de nummers “insatiable 1” en “insatiable 2” naar verwijzen?
'Mogelijk… Eigenlijk verwijzen die nummers naar de niet te bevredigen drang van de mensheid om onze planeet te consumeren. Maar het kan natuurlijk ook naar het individu verwijzen. Maar als je het over de band hebt, dan is onze drijfveer de ontdekkingstocht binnen ons begrip van muzikale ideeën en wat rockmuziek nu eigenlijk is. Eigentijdse muziek maken, dat is belangrijk voor ons. We zijn geen genreband. We proberen niet de seventies te doen herleven of de geest van de sixties op te roepen. We zijn zelfs niet in de jaren '90 blijven steken. Wat muziek, en kunst in het algemeen, zijn kwaliteit geeft is hoe het verwijst naar de tijd waarin het is gemaakt.'
Is er een einde aan die ontdekkingstocht naar muzikale ideeën?
'Een einde? Nee! Grootse muzikanten zijn wel negentig geworden terwijl ze nog steeds muziek maakten, zoals bijvoorbeeld Buena Vista Social Club. Dus wanneer je jezelf realiseert dat: 'Ja, ik kan negentig worden' en 'Ja, ik kan dan nog steeds leren, ontdekken en jezelf uitdagen…' Waarom zou je dan stoppen? Bach schreef zijn grootse werken twee jaar voor zijn dood. Tsjaikovski zijn Symfonie Pathétique. De 9e van Beethoven, ook zijn laatste werk. Dát zijn degenen die mij inspireren. Niet de drugsverslaafde rockster die als martelaar op een T-shirt wordt gezet. Dat is gewoon dom.'
Maar dat zal dan wel in een andere vorm zijn. Het lijkt me alleen al moeilijk om altijd boos te blijven.
'Oh, ik vind altijd wel iets om boos over te zijn.'
Maar zul je altijd rockmuziek blijven maken?
'Met de band wel. Ik denk niet dat we gauw een klassiek album zullen opnemen. Tenzij we de behoefte voelen dit te doen natuurlijk. Wat dat betreft heb ik niet het idee me te moeten verantwoorden.'
Nog even terug naar de onverzadigbaarheid van de mensheid en de twee nummers die daaraan gewijd zijn. Ondanks de negatieve inhoud klinken de nummers namelijk behoorlijk hoopvol. Zie je de toekomst ondanks alles zonnig in?
'Ik zie een boel donkere wolken, vooral nu. Wie niet. Het zijn donkere tijden die we tegemoet gaan. Maar uiteindelijk… We zijn toch een intelligente soort met een grootse bestemming. Ik denk niet dat we snel zullen uitsterven.'
Wat is onze bestemming dan?
'Ik weet wel wat ik hoop dat onze bestemming is; onderdeel worden van een galactische gemeenschap. Met betrekking tot “het leven” lijkt me dat de ultieme zoektocht. Het is heel natuurlijk om ander leven te willen vinden. Ik zie de ruimte dan ook als een metafoor voor de oceaan. Je moet gewoon een manier zien te vinden om eroverheen te komen.'
Zou je gaan als het zou kunnen?
'Oh god! Ik zou meteen weg zijn.'
En je gitaar meenemen.
'Exact!'
PS: op verzoek kan ondergetekende voor zij die hierin geïnteresseerd zijn Keely's ideeën over de universaliteit van ons muzieksysteem, theoretische natuurkunde en het god-wezen uit de doeken doen.