Ólafur Arnalds

Ólafur Arnalds is een workaholic en nog bezig met een ander project wordt ons (pers) meegedeeld als we samengebracht worden in de catacomben van de Botanique, en of we nog even geduld hebben. Als de IJslander dan een minuut of tien later aankomt, is de vraag of het mogelijk is om tegelijk een interview te doen voor zowel camera, radio en een medium als File Under, omdat er ook nog gegeten moet worden. Uiteindelijk valt de radio wegens technische issues af en wordt het een multimediaal duo interview met op de achtergrond de soundcheck van Nils Frahm in de naastgelegen Witloofbar.

Je nieuwe plaat …And They Have Escaped The Weight Of Darkness klinkt een stuk opgewekter dan je eerder werk, is daar een reden voor?
“Ik had er eigenlijk genoeg van dat ik op tour altijd maar muziek speelde die me verdrietig maakte, als je honderd shows per jaar in die gemoedstoestand speelt, denk ik niet echt dat dat goed voor je gezondheid is. We toerden met Sigur Rós die tot dan toe ook meer depressieve muziek hadden uitgebracht en ineens maakten zij een opgewektere plaat en waren de optredens dat ook. Op dat moment was ik wel jaloers, ze hadden gewoon plezier op het podium en dat triggerde me om ook een andere kant op te gaan met muziek. Het was er tijd voor…

mij=Interview: Nathalie.
In de documentaire die op je website staat heb je het erover dat mensen teveel een klassiek of poplabel plakken op instrumenten.
'An instrument is just an instrument. Je hebt bijvoorbeeld een viool of een synthesizer maar als je die door een speaker laat gaan, dan creëer je weer een hele andere soundwave. Het hele idee dat we dat los van elkaar moeten zien heeft te maken met onze perceptie dat we van bepaalde instrumenten hebben, zoals een viool ons laat denken aan melancholie, dat heeft alles te maken met onze tradities en geschiedenis. Voor mij is het erg interessant om deze barrières te doorbreken, just to fuck with people's heads (lacht).'
Achter je oudere album Found Songs zat ook een speciaal idee…
'Ik was al een tijdje bezig met een nieuw album en wilde eigenlijk tussendoor ook iets uitbrengen, ik had ideeën genoeg en wilde de flow erin houden voor de fans. Het originele plan was om die nummers uit te werken, op te nemen in mijn studio thuis zonder veel productie en ze gratis weg te geven, maar dat idee evolueerde uiteindelijk naar een week lang iedere dag een nummer opnemen en dan aan het einde van de dag vrij te geven. Wat er voor mij toen nog bijkwam is dat ik het echt gratis ter beschikking wilde stellen, dus niet alleen om te downloaden maar ook om het weg te geven of te gebruiken als je kunst, een korte film of een animatie maakt, zolang je er maar geen geld mee verdient. Het was eigenlijk een beetje een experiment om een kunstcollectief op te zetten, een interactieve manier om muziek uit te brengen. Ik wilde dat normale eenrichtingsverkeer wel eens doorbreken.'
Je gebruikt nogal wat projecties zowel in de video's als op tour.
'Muziek is altijd visueel, bij mij misschien nog wat duidelijker dan anders. Als je naar muziek luistert gebruik je altijd je ogen, de geur, etc. De situatie waarin je luistert, zoals in een trein of op bed, is van groot belang hoe je de muziek interpreteert, dat is iedere keer weer anders. Maar omdat mijn muziek zo duidelijk visueel gedreven wordt, is het gevaarlijk om deze fijne lijn niet te overschrijden. Ik moet uitkijken dat het niet overdreven wordt. Alle drie de video’s die gemaakt zijn hebben dan ook een onduidelijke verhaallijn en zetten meer een mood neer.'
Zijn films in die zin dan nog een inspiratie voor je?
'Ja, ontelbare nummers zijn ontstaan nadat ik een film heb bekeken. Film is zo een mooie kunstvorm, de wisselwerking tussen wat we zien en het geluid is vaak prachtig. Het manipuleren wordt daar vaak zo goed in gedaan dat je automatisch ook zoiets wil creëren.'
Is er een groot verschil in aanpak tussen je oudere platen en …And They Have Escaped The Weight Of Darkness?
'Toen ik begon aan de plaat wist ik al hoe ze zou eindigen dus dat was wel anders dan normaal. Die positieve noot aan het einde was cruciaal. De verdrietige en depressieve songs mochten wel op het album staan maar het moest per se niet zo eindigen. Eerlijk gezegd, probeerde ik wel uit te testen hoever ik kon gaan met die triestige nummers (schaterlacht). In een recensie zeiden ze dat ik een meester in emotionele manipulatie was en dat wil zeggen dat ik mijn doel heb bereikt.'
Hoe vertaal je de muziek op je albums naar een live-setting?
'Voor de platen zelf produceer ik nogal veel, maar aangezien dat niet altijd mogelijk is in een live omgeving hebben we de songs veranderd. Op het nieuwe album maak ik bijvoorbeeld veel gebruik van akoestische drums en technisch gezien kunnen we dat, samen met het strijkkwartet, niet goed op een podium krijgen. Het zou te luid zijn en de breekbaarheid van het optreden zou compleet verloren gaan. We proberen verschillende dingen te bereiken met onze optredens, zo veranderen we de nummers zoveel, dat je bijna van nieuwe songs kunt spreken en het visuele is echt een hele belangrijke factor daarbij. Ik zorg daar zelf voor op het podium, al moet ik er wel bij zeggen dat Esteban Diácono verantwoordelijk is voor al mijn visuals. De geprojecteerde slaapmobieltjes van o.a. vogels zijn allemaal door hem gemaakt. En we hebben ook 2 lichttechnici in dienst dus de lichtshow is ook wel heel belangrijk. Het zijn gewoon twee totaal verschillende dingen, bij mijn album sluit je de ogen en luister je, bij een optreden is het een zichtbaar spektakel.'

Je bent een fervent gebruiker van social media, vooral twitter. Zo heb ik al oproepen voor instrumenten en muzikanten gezien…
'Zowel ik als mijn publiek wil betrokken zijn bij wat ik doe. Zoals ik al eerder zei, muziek zou meer moeten zijn dan iets waar je thuis naar luistert, je moet er deel van uitmaken. In de nineties, als je een AC/DC-fan was, dan definieerde dat wie je was. Ik zeg niet dat ik het zover wil trekken maar het is wel interessant aspect van de muziek dat het publiek er deel vanuit maakt. En met het internet is dat nu allemaal mogelijk. Er zijn veel artiesten die dat goed gebruiken, zoals Imogen Heap. Zij heeft, denk ik, het beste publiek ter wereld. Iedere fan van haar is zo betrokken bij wat ze doet, zo helpen ze haar bijvoorbeeld met het promoten van de tour en op haar beurt raakt ze daar dan weer door geïnspireerd. Bij mij gebeurt dat op kleinere schaal ook en dat vind ik fantastisch.'
Je toert veel.
'Dit jaar viel het wel mee, het zullen misschien drie maanden zijn geweest in totaal. Ik denk ook niet dat je tegenwoordig anders kan, het is gewoon de meeste efficiënte manier om je muziek te verspreiden. De muziekindustrie heeft gewoon het geld niet meer om artiesten via dure promotiecampagnes door te laten breken. Maar heel erg vind ik dat nu ook weer niet, bedoel het reizen zelf vind ik niet altijd zo fantastisch maar als ik eenmaal op het podium sta ben ik de rest alweer vergeten.'
Maken de occasionele optredens met bevriende muzikanten als Jónsi en Peter Broderick het dan nog aangenamer?
'Op zich is het wel plezierig om dat tussendoor te doen, maar mijn eigen show blijft toch wel het leukst. Als je met anderen speelt moet je vaak compromissen sluiten wat betreft de opstelling op een podium enzovoort. Maar toegegeven, het heeft iets verfrissends om één keer in de week eens met andere mensen te spelen én eens iemand van buiten je groep te spreken. (lacht)Je zit zoveel op elkaars lip dat je dat wel eens moe wordt.'
Wat heeft de toekomst nog in petto?
'Meer muziek, denk ik toch. (lacht) Ik ben bezig met nieuwe ideeën voor een album. Komend jaar ga ik echt eens veel tijd aan mijn eigen muziek besteden. Dit jaar zat ik veel in de studio maar dat waren vooral projecten voor anderen. In 2011 ben ik aan de beurt.'