De blik van mevrouw Guuzbourg die ik het meest vrees, is de blik die een mengeling is van afkeuring, meewarigheid en gelatenheid. Ik lees het van haar gezicht als ‘s avonds de deurbel gaat, en de postbode een pakketje afgeeft. Met platen, doorgaans. Voor mij. Plakken vinyl van soulartiesten en jazzhelden. Of met Franse pophits van weleer. Ik noem het inmiddels onomwonden een verslaving. Blogs, tijdschriften en vooral boeken met platenhoezen voeden die verslaving. Want daarin zie ik albums die ik wil hebben. Moet hebben. Bij het bladeren door het door Stuart Baker en Gilles Peterson (de een is eigenaar van het Soul Jazz Records label, de ander is dj) samengestelde boek Bossa Nova and the Rise of Brazilian Music in the 1960s, brak het klamme zweet me uit. Zoveel schitterende hoezen. Zoveel geweldige muziek. Die ik niet had. Nou ja, een paar had ik er al wel. Maar het meeste nog niet. De ontnuchtering volgde al snel: de meeste van deze platen zijn onvindbaar. Of er worden prijzen voor gevraagd die mijn budget ver te boven gaat. Dus ben ik aangewezen op de bijbehorende compilaties. Met muziek die in de vroege jaren zestig in Rio de Janeiro ontstond in kleine clubjes, heel snel werd opgepikt door populaire Amerikaanse jazzartiesten en -labels en zich ondertussen bleef ontwikkelen.
Bossa nova is, kort gezegd. een luie, jazzy variant van de samba. Aanvankelijk gespeeld op enkel gitaar en ingetogen, fluisterend haast gezongen. Joao Gilberto, Vinicius de Moraes en Antonio Carlos Jobim zijn De Grote Drie van het genre. Juist zij zijn matig vertegenwoordigd op de twee compilaties (een dubbel, een enkel) die tegelijk met het boek zijn uitgekomen. Het door Jobim en De Moraes geschreven “Garota de Ipanema” (“Het meisje uit Ipanema”) ontbreekt zelfs, toch het nummer dat wereldwijd de doorbraak van bossa nova betekende. De samenstellers trekken liever wat minder bekende, maar zeker niet mindere zangers en liedjes uit de enorme stapel platen die in de sixties in Brazilie verscheen. De geengageerde zanger/liedjesschrijver Edu Lobo, het hemels zingende Quarteto Em Cy en de dwarsige zangeres Nara Leao, bijvoorbeeld. In het boek en in de cd�s wordt naast de muziek ook de politieke geschiedenis van Brazilie niet vergeten – toen Garota de Ipanema een hit was in 1964, rolden er tanks door Rio en pleegden militairen een staatsgreep. De junta zou tot midden jaren tachtig aan de macht blijven. De prachtige, minimale hoezen (zwart-wit met een beetje rood) van de door kaballah en Piet Mondriaan ge�nspireerde Cesar G. Villela zijn haast op ware grootte in het boek afgedrukt. Ik had ze, tijdens het luisteren naar de ongelooflijk rijke, onterecht als muzak weggezette bossa nova�s graag door mijn handen laten gaan. Gelukkig heeft Soul Jazz de compilaties ook op vinyl uitgebracht. Ik kan niet wachten tot de bel gaat.
mij=Souljazz
4 reacties