Jóhann Jóhannsson – The Miner's Hymns

De mijnen. Gevaarlijk en dús fascinerend. Filmregisseur Bill Morrison heeft er een arty associatieve documentaire over gemaakt, en concentreerde zich op de Engelse mijnindustrie in de jaren tachtig, de tijd dat de Iron Lady de kolenmijnen begon te sluiten. Toevallig zag ik eerder dit jaar Brassed Off, een sentimentele speelfilm over dezelfde periode, waarin de onlangs overleden Pete Posthletwaite de hoofdrol speelde. Een ideale kerel daarvoor, met zijn gegroefde karakterkop. Hij vertolkt een dirigent van een mijnwerkers-brassband, en dat brengt ons bij The Miner’s Hymns, waarvoor de IJslandse componist Jóhann Jóhannsson de soundtrack schreef. Dit live opgenomen werk heeft als hoofdbestanddeel namelijk een stevig blazersensemble, en samen met accenten van kerkorgel en elektronica verklankt Jóhannsson daarmee op indringende wijze de worsteling van de arbeiders met natuurelementen en politiek. Het zes stukken tellende album voelt aan als een reis. In opener en kippenvel-opwekkend hoogtepunt “They Being Dead Yet Speaketh” dalen we in tien minuten langzaam af. Een desolate trom slaat. Langzaam voorbijtrekkende blokken van blazers zijn als groepjes mijnwerkers die per tweeën in een gammel liftje naar beneden worden gebracht. Als de ogen aan de duisternis zijn gewend zien we de mijnwerkers synchroon in gesteenten hakken op het ritme van een Górecki-achtig orgel. Maar dan! Gevaar! “An Injury To One Is The Concern Of All” borrelt, briest en kraakt vervaarlijk. “Freedom From Want And Fear” lamenteert vervolgens als een ballade voor de gevallenen, en heeft het gevoel van een stokoud folkliedje. (Volledig uit elkaar getrokken, dat wel.) Een zwaar beroep als dit vereist kameraadschap, en in het fraaie lichtere slotdrieluik van het album lijkt men tezamen de schouders erop te zetten. Jóhannsson’s melodieën roepen een bijna Sovjet-achtig gevoel van saamhorig optimisme op: “The Cause Of Labour Is The Hope Of The World”. Indrukwekkend.

mij=Fat Cat / Bertus