Na een paar jaar van relatieve stilte rondom de band is The Jon Spencer Blues Explosion weer bij elkaar voor een uitgebreide tournee door de VS, Europa en Australië. Aanleiding is de heruitgave van een zestal tot voor kort niet meer te verkrijgen platen, inclusief een berg bonusmateriaal. Maar het gaat ook om de lol van het spelen zelf, vertelt Jon Spencer. “We hebben er veel plezier in en het voelt goed, dat was ook de reden waarom we deze band ooit zijn begonnen. Natuurlijk hebben die re-issues er ook mee te maken, ik wilde ze niet zomaar uitbrengen. We vonden het belangrijk om deze gebeurtenis te markeren met een tour.”
Jon Spencer groeide op in een klein plaatsje in New Hampshire, ver weg van alles dat ook maar iets leek op een underground of alternatieve muziekcultuur. Tijdens zijn middelbare school speelde Spencer banjo in de schoolband, maar interesse in rock had hij niet, vertelt hij. “Rock was volstrekt oninteressant. De muziek die ik hoorde was Aerosmith en Led Zeppelin of die softrock, zoals van America. Weet je, er was zoveel slechte jaren zeventig rock. Het was ook onderdeel van de populaire cultuur. Op TV werd die muziek gebruikt in reclames of in tekenfilmseries als Scooby Doo. Dat waren de dingen waar ik naar keek. Maar het was zo enorm eenvormig. Als ik dat hoorde dacht ik “oh ja, dit is dus rock ‘n’ roll.” Daar hield ik niet van, het was verschrikkelijk. Pas toen ik een jaar of 18 was wilde ik muzikant worden, ik voelde ineens die enorme aantrekkingskracht van muziek en ik wilde met niets anders meer bezig zijn.”
mij=Interview: Reinier
Wat trekt jou aan in muziek?
Ik geniet ervan. Neem RL Burnside, hij maakt unieke muziek waarin ik zijn persoonlijkheid hoor, zijn ziel. Het soort muziek waar ik van houd is meestal hele persoonlijke muziek, waarin de persoonlijkheid van de artiest doorklinkt. Ik hou van vreemde dingen. Soms zelfs dingen die slecht klinken, maar het komt allemaal neer op muziek met hart en ziel.
Ben je daarom vooral in blues geïnteresseerd?
Er is een hoop verschrikkelijke blues. Van die witte hippieblues. Net als rock 'n' roll was blues echt een afknapper toen ik opgroeide. Pas toen ik ouder werd en andere muziek ontdekte raakte ik geïnteresseerd in blues. En dat is de muziek die ik maak. Ik vind het geweldige muziek, maar een hoop mensen zitten er naast met was zij rock 'n' roll of blues noemen. Die muziek is saai, net als kaas zonder smaak. Ik hou meer van die stinkende kaas met een sterke smaak.
Toen je met The Jon Spencer Blues Explosion begon in 1990, wat waren toen jouw belangrijkste invloeden?
Rond die tijd draaide ik de platen van Sun Records en Stax Records helemaal grijs. Memphis was heel erg belangrijk voor ons. Jerry Lee Lewis was ook een grote invloed toen ik met de band begon. Verder luisterden we naar Hound Dog Taylor, een geweldige bluesmuzikant uit Chicago. Zij hadden ook alleen maar twee gitaren en drums. We luisterden ook naar The Velvets, The Dolls, The Stooges, Suicide, Ramones, Pere Ubu, James Brown. En heel veel rap, zoals Public Enemy en Ice Cube.
Hoe kwamen jullie tot het typische Jon Spencer Blues Explosion-geluid? Was dat iets wat je in je hoofd had, of is dat spontaan ontstaan toen jullie gingen spelen?
Er lag geen blauwdruk, het gebeurde gewoon.
Sommige critici, met name in de VS, beweren dat jullie de blues in de zeik nemen?
Helaas. We zijn een serieuze band en we zijn heel gepassioneerd over deze muziek. Het is kunst met wat humor en speelsheid, een hoop joie de vivre. Voor sommige mensen is dat verwarrend. Ik denk dat het komt door het woord “blues” in de bandnaam, maar dat is zonder ironie. Het is niet bedoeld om af te zeiken.
Hier in Europa heb ik daar nooit iemand over gehoord. Ik kan het bij het verkeerde eind hebben, maar is dit iets wat vooral in de VS speelt?
Ja, die kritiek is er alleen in de VS. Ik denk dat het komt omdat blues en ras nog steeds een heel gevoelig onderwerp is in het grootste deel van de VS. Ik snap niet wat er verkeerd aan is om rock 'n' roll te willen spelen als Little Richard. Sommige mensen vinden het niet oké dat drie blanke gasten dat doen. Het is idioot. We luisteren naar James Brown, Ice Cube, Little Richard en Screaming Jay Hawkins en al die andere artiesten. Hun muziek beïnvloedt ons en we putten er inspiratie uit voor onze eigen muziek. Dat doen we uit enthousiasme en liefde voor die muziek.
Jullie hebben nu zes re-issues uitgebracht, bomvol met extra materiaal. Dat klinkt als een enorm project. Was het niet moeilijk om al het materiaal te traceren?
Min of meer. Sommige tapes moesten uit verschillende delen van de wereld teruggehaald worden. We zijn wel altijd zelf eigenaar gebleven van de tapes, maar om ze uiteindelijk terug te vinden en uit te vinden in welke kast dat materiaal nou precies lag was een behoorlijk grote klus. En dan nog het ordenen en uitzoeken wat er gebruikt kan worden. Ik wilde niet zomaar een heruitgave van die albums doen, ik wilde ze zo compleet mogelijk opnieuw uitbrengen, met alles wat we destijds hadden opgenomen. In sommige gevallen was er zoveel materiaal dat we twee cd's nodig hadden voor de re-issue.
Hoe was het om weer met dat materiaal aan de gang te gaan?
Zoals ik al zei, het was een enorme klus. Het was ontmoedigend. Meestal was ik er dan ook niet erg happig op om er weer mee aan de slag te gaan, maar als ik er eenmaal aan was begonnen raakte ik er door geobsedeerd. Het voelde wel alsof ik aan het album van een andere band werkte, omdat er zoveel tijd overheen was gegaan sinds het opnemen. Ik vind die platen nog steeds geweldig, maar ze staan wel wat verder van me af.
Je vertelde net dat jullie zelf altijd de eigenaar zijn gebleven van de mastertapes. Nogal een luxe lijkt me, aangezien meestal de platenlabels de eigenaar zijn van de opnamen van een band. Was het geluk of wijsheid dat jullie altijd eigenaar zijn gebleven van jullie muziek?
Weet je, ik geloof in punkrock en DIY. Zodoende ben ik altijd erg voorzichtig geweest in zaken. Natuurlijk is de kunst het belangrijkste en daar ben ik ook erg voorzichtig mee, maar ook met zakelijke aangelegenheden.
Ben je altijd zo voorzichtig geweest?
Ja. Ik kwam uit de punk- en hardcorescene en wat ik had geleerd was dat als je een album wilde maken, je je gang moest gaan en die plaat moest maken. En als je wilde spelen, moest je zelf een tournee boeken. Je hebt alle vrijheid om mogelijkheden creëren en dingen voor jezelf doen. Zo ben ik begonnen met het zelf maken en uitbrengen van platen. Een andere waardevolle les die ik van andere muzikanten en bands leerde, ging over de controle over het schrijven van nummers en het beheren van de master tapes.
Op een gegeven moment werd er toch behoorlijk met geld gesmeten door de platenlabels, ben je nooit in de verleiding gekomen die controle los te laten voor het geld?
Ik begon in 1985 met platen uitbrengen en toen werd absoluut niet met geld gesmeten, zeker niet in de hoek waarin wij zaten. Ik denk dat het pas veranderde met het succes van Nirvana, begin jaren negentig. Toen waren er volgens mij genoeg mensen die voor het geld gingen en de contracten niet lazen.
Heb je wel grote aanbiedingen gekregen van labels?
Ja.
Wat voor aanbiedingen?
Weet ik niet meer. Onbelangrijke aanbiedingen. Het was belangrijker om te doen wat ik wilde doen en daar controle over houden, dat was mijn doel.
Hoewel jullie van grote invloed blijken te zijn geweest op andere bands, hebben jullie toentertijd niet echt de erkenning gekregen die jullie verdienden. Hoop je met deze re-issues die erkenning alsnog te krijgen?
Het zou leuk zijn geweest om miljoenen platen te verkopen en rijk te zijn, maar ik heb gedaan wat ik wilde doen. Niemand die mij vertelde wat ik moest doen of niet. We maakten onze eigen platen en we waren niemand verantwoording schuldig. Natuurlijk doet het wel een beetje pijn dat we niet populairder en geliefder waren.
Waarom? Vanwege het geld of de erkenning op zichzelf?
Uiteraard zou ik geen nee zeggen tegen veel geld, maar ik kan niet veranderen wie ik ben en wat voor muziek ik maak. Sommige kids willen in een band zitten uit carrièreoverwegingen. Zo heb ik er nooit over gedacht. Ik vind dat volstrekt belachelijk. Het geld zou wel leuk zijn, maar ook de erkenning. We zijn een geweldige band, ik weet dat het zo is, maar gelukkig zijn er ook andere mensen die dat zeggen.
2 reacties