MaYaN

MaYaN doorbreekt alle hokjes
Uit oude vriendschappen kunnen mooie dingen ontstaan. Dat blijkt maar weer uit Quarterpast, het debuut van Nederlands nieuwe metalsensatie MaYaN. Oprichters van de band zijn niemand minder dan Mark Jansen (Epica en ex-After Forever) en Jack Driessen (ex-After Forever). MaYaN zou zomaar eens een nieuwe standaard kunnen zetten voor het metalgenre. Een uiterst succesvolle samenwerking dus, terwijl de twee mannen elkaar jarenlang niet hadden gesproken. ‘We hadden een klein conflictje’, glimlacht Jansen.

Dat ‘conflictje’ stamde al uit de tijd van het debuut van After Forever, Prison Of Desire (2000). ‘We zaten in de studio en toen belde zijn vader op: ‘Jack komt niet hoor.’ ‘Hoezo niet?’ ‘Hij moet naar school. Dus hij komt niet, dan weet je het vast.’ Wel godver… Dus wij hebben alle schema’s om moeten gooien. En als tegenprestatie hebben we toen wat credits voor hem weggelaten die hij wel verdiend had. Zo ging dat toen, haha!’

mij=Door: Vincent. Foto's: Awarnach
'Ik was gewoon zo boos dat hij wilde gaan studeren. Tenminste… Niet omdat hij wilde studeren, dat moet iedereen zelf weten. Maar ik vond dat hij zijn talent vergooide.'
Inmiddels zitten Jansen en Driessen weer helemaal op één lijn. De vetes werden uitgepraat en uiteindelijk besloten de twee weer eens samen muziek te maken. Het resultaat daarvan schopte het tot openingstrack van Epica's laatste album, het nummer Resign To Surrender. 'Daar heeft hij natuurlijk wel de credits voor gekregen', lacht Jansen. 'En toen besloten we gewoon door te gaan.'
Het balletje gaat rollen
Jansen en Driessen vonden in Sander Gommans, eveneens ex-After Forever, een derde geestesverwant om de meeste agressieve melodieën te schrijven die ze maar konden bedenken. Tot Gommans in 2007 een burn-out kreeg. Hij moest het rustiger aan gaan doen. 'Maar op een bepaald moment ging hij het wel heel rustig aan doen. Hij gaf ook aan dat hij geen optredens wilde doen en dat vonden wij toch wel erg spijtig. Dus hij heeft besloten er weer mee te stoppen. Bite The Bullet komt nog wel mede van zijn hand.'
Bij een interview een paar jaar geleden wekte Gommans de indruk sowieso zijn interesse in muziek te zijn kwijtgeraakt. Maar volgens Jansen is dat niet waar. 'Ik denk alleen dat hij bepaalde aspecten van het muziek maken minder waardeert. Af en toe een optreden zal hij wel leuk vinden, maar toeren ligt hem gewoon niet. Daar wordt hij gestrest van en raakt oververmoeid, met alle gevolgen van dien.'
Frank Schiphorst (Symmerty) vult de lege plaats van Gommans op.
Hokjes doorbroken
MaYaN zette alle deuren open. 'Er wordt binnen de metal veel in hokjes gedacht,' zegt Jansen, 'maar ik denk dat mensen wel klaar zijn om dat te doorbreken. We hebben onszelf dus vooraf geen beperkingen opgelegd. Nooit gedacht: 'Misschien gaan deze stijlen niet samen'. Gewoon gedaan waar we zin in hadden.'
'We hebben veel met zijn drieën bij elkaar gezeten om te schrijven. Ik was dat niet meer gewend. Bij Epica schrijf ik thuis in mijn eigen studiootje. Ik was er bij After Forever een beetje op afgeknapt om samen te schrijven, omdat het altijd conflicten opleverde.' En hoe cliché het ook klinkt, dat het nu wel werkt is volgens Jansen in twee woorden samen te vatten. 'Ouder en wijzer. Je maakt in het begin als band zo veel fouten. Je ziet dingen niet.'
Toch legden de mannen zichzelf wel nadrukkelijk één beperking op: MaYaN mocht niet klinken als iets waar ze al mee bezig waren. 'Zodra iets te veel op Epica ging lijken, hebben we het terzijde geschoven. Dus voor Epica ligt er al een halve cd klaar, haha!' Om die reden heeft Jansen zich expres veel minder bezig gehouden met het componeren van gitaarpartijen. Slechts een kwart komt van zijn hand. 'Als ik meer zou schrijven, gaat het al snel op Epica lijken. Frank heeft een heel eigen stijl van schrijven. Te gek, maar ik zou het niet kunnen verzinnen. Dus klinkt het gelijk anders.' Jansen heeft zich voornamelijk gericht op teksten en de structuur van nummers.
Dat er met gastmuzikanten als Simone Simons (Epica) en Floor Jansen (Revamp, ex-After Forever) toch voor de bekende weg is gekozen, heeft volgens Jansen een simpele reden. 'Fans hebben mij jarenlang gemaild of Simone en Floor niet eens samen op een cd konden. En daar had ik nu eindelijk de gelegenheid voor.'
Maatstaf
Om niet te verdwalen op de hokjesloze zee zijn goede boeimarkeringen van groot belang. In producer Sascha Paeth vond Jansen zijn referentiekader. 'Hij kan heel goed zijn mening ventileren zonder je te diep te kwetsen. Maar daarna weet je wel wat je te doen staat.' Paeth raakte direct opgewonden van de grenzeloze aanpak van MaYaN. 'Hij heeft nog nooit een band opgenomen die zo heftig was. Dus hij vroeg of we alsjeblieft bij hem wilden komen, hij ging er voor de volle honderd procent voor.'
Mark Jansen lacht. 'Toen we eenmaal klaar waren, dachten we: 'Wat hebben we gecreëerd?! Een monster of iets wat mensen echt gaan waarderen?' We vonden het zelf helemaal te gek, maar gaan mensen het snappen?' De recensies nemen alle twijfels weg. Hier is een nieuw genre geschapen, klinkt het uit alle hoeken. 'De meesten moeten er even inkomen, maar als ze het eenmaal een paar keer hebben gehoord gaan ze het wel waarderen. En dat vind ik een enorm compliment. Want cd's die ikzelf pas na een paar luisterbeurten begrijp, dat zijn de cd's die ik tien jaar later nog draai.'
Vlinders
De opzet is geslaagd. Toen een jaar geleden bassist Rob van der Loo (ex-Delain) bij de band kwam, was hij aangenaam verrast. 'Toen Mark me rauwe opnamen liet horen, was ik verbaasd hoe old skool het wel niet klonk. Natuurlijk verwacht je iets dat lijkt op After Forever of Epica en het is onvermijdelijk dat dat er ook een beetje in zit. Maar ik hoorde ook Death, Dimmu Borgir, Morbid Angel. Dus ik dacht: 'Zo, die hebben er echt zin in!' En dat sprak me erg aan.'
'In andere bands is me dat de laatste jaren een beetje tegengevallen', zegt Van der Loo. 'Je moet in een hokje denken en mensen tevreden houden. Je moet je inhouden. En dat voel ik bij MaYaN totaal niet. Ik vond Delain ook te gek om te doen, begrijp me niet verkeerd. Maar bij MaYaN zijn er echt geen grenzen. Je voelt bij wijze van spreke geen druk om op 3FM te moeten komen.'
Twee andere leden van Epica maken MaYaN compleet: Isaac Delahaye op gitaar en Ariën van Weesenbeek op drums. En volgens Van der Loo voelt het weer net als vroeger, toen ze in hun eerste bandjes speelden. 'We zijn allemaal geroutineerde muzikanten. Ook al stond je voor een hele grote zaal, je speelde gewoon. Er was wel gezonde spanning, maar nu met MaYaN heb ik toch stiekem weer een beetje vlinders in mijn buik.'
Predikant
Inmiddels is het album aan de mensheid gepresenteerd tijdens een grote show in het Amsterdamse Paradiso. Wie Jansen in die spirituele omgeving op zijn zangblok boven het publiek ziet uittorenen, hoeft weinig moeite meer te doen om de predikant in hem te zien. Meer dan ooit heeft hij zich bij MaYan toegelegd op het schrijven van maatschappelijk betrokken teksten. 'Ik wil mensen aanzetten tot nadenken en hoop dat ze zelf op onderzoek uitgaan.'
En als Jansen eenmaal op stoom is, improviseert hij er tijdens een kort interview moeiteloos stof voor een heel album bij. 'Er wordt gezegd dat we zo vrij zijn,' gaat hij verder, 'maar volgens mij zijn we juist minder vrij. Er wordt zo veel buiten beeld gehouden. Nu hebben ze die Osama te pakken, maar waar zijn die foto's?' 'We gaan dat binnenkort nog verder uitwerken', vult Van der Loo hem aan. 'We zijn namelijk bezig met een videoclip daarover.' Maar helaas voor Jansen, zonder de foto's van Bin Laden. 'Haha, ja, dat zou wat zijn. Ladies and gentlemen, we've got him!'
Maya's
Dat Jansen wordt geïnspireerd door de Maya-cultuur is sinds het Epica-album Consign To Oblivion algemeen bekend. In bijna ieder interview uit die tijd komt het terug, 'Mark had een boek daarover van zijn moeder gekregen'. Bij dat ene boek is het sindsdien niet gebleven. 'Mijn boekenkast staat nu aardig vol met boeken over Maya's.'
Maar een echte tip voor fans die zich door middel van zelfstudie willen verdiepen in de wereld van Mark Jansen, die heeft hij niet. 'Ik ga eigenlijk van hoogtepunt naar hoogtepunt. In ieder boek lees je weer nieuwe dingen. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig in Serpent Of Light. Dat gaat over het centrum van verlichting, hoe dat van Tibet is verplaatst naar Chili.' En ongemerkt schuift de grote wijzer van de klok weer vijf minuten verder. 'Ik ben ook blij dat je dit interview opneemt', lacht Jansen. 'Ik zie het al voor me dat iemand dit allemaal moet neerpennen.'
Groter dan Epica
Met het eind van het interview in zicht, wordt het tijd om nog even terug te keren naar het oorspronkelijke onderwerp: de band. Feit is dat MaYaN voor de helft bestaat uit leden van Epica. Maar Van der Loo ziet geen beren op de weg. 'Ik denk dat het juist een groot voordeel is, je kunt die agenda's namelijk veel makkelijker in elkaar schuiven. Natuurlijk zal het voorkomen dat er zaken overlappen en dan heeft Epica gewoon prioriteit. Die band is veel groter en wij begrijpen dat als geen ander. Daar is ook wel over gesproken.'
Op het internet wordt al geschreven dat MaYaN wel eens groter zou kunnen worden dan Epica. 'Dat heb ik ook gelezen', zegt Jansen. Beiden barsten in lachen uit. 'We gaan het wel zien', gaat hij verder. 'We laten ons niet gek maken. Voor hetzelfde geld staan er straks twee man en een paardenkop.' Van der Loo sluit af: 'Maar in ons geval dan wel een geitenkop.'