Elbow

Het is donderdagmiddag op de camping van Lowlands. Het zonnetje schijnt nog, maar op de buienradar is een gigantische rode vlek te zien die oprukt richting Biddinghuizen. Het is stilte voor de storm: létterlijk. Mijn tent staat nog geen twintig minuten of ik krijg een smsje van Storm dat de heren van Elbow tóch nog zin hebben om te praten. Ik voel me licht overvallen, want ik heb verder niets voorbereid. Tot nu toe had ik een lichte aversie voor smartphones en Blackberry’s. Ik ergerde mij soms aan de manier waarop mensen doodleuk op een LCD-schermpje turen terwijl er pal voor hun neus een onwijs strakke band staat te spelen. Maar op dit moment had ik graag een iPhone bij de hand gehad in plaats van een fossiele Nokia. Bergen researchmateriaal ter plekke van het internet plukken is op een festival als Lowlands een luxe. Afijn, het is weer improviseren geblazen.

mij=Interview: Jasper
Diezelfde avond schuil ik voor de zware regenbui in mijn tent met een vochtig hoopje papier dat mijn zus – de reddende engel – voor mij heeft uitgeprint. Tijdens mijn voorbereiding komt het nummer “Eden” van Talk Talk voorbij op mijn iPod. Ik stop even met aantekeningen maken en besef dat het prachtig esthetische, subtiele geluidspalet van Spirit of Eden aardig wat raakvlakken heeft met Elbows muzikale insteek op Build A Rocket Boys!. Ik wist toen nog niet dat frontman Guy Garvey een groot bewonderaar is van de band rondom Mark Hollis: hij benoemde Laughing Stock ooit tot een van zijn favoriete albums.
Zaterdagmiddag schuiven drie ongeschoren mannen gehuld achter donkere zonnebrillen bij mij aan in de backstage-ruimte achter de Alpha: het zijn gitarist Mark Potter, toetsenist/producer Craig Potter en drummer Richard Jupp van Elbow. ’Wij zijn een beetje moe van het feesten en zo.’, lacht Mark. Omdat Flogging Molly momenteel met veel heibel een feestje bouwt in de Alpha, stelt hij voor mijn voice-recorder door te geven om zo verstaanbaar mogelijk te zijn. Hij clownt er een beetje mee tijdens de soundcheck: ‘This is Mark, hellooo, hellooo…’
Ik zat me donderdag voor te bereiden op dit interview en ik hoorde toen “Desire” van Talk Talk op mijn iPod shuffle voorbij komen. Qua muzikale insteek lijken die laatste twee platen The Spirit Of Eden en Laughing Stock een beetje op jullie. Mee eens?
Craig: ‘Klopt ja, qua arrangement zijn er veel overeenkomsten tussen Talk Talk en ons. Vooral de zorgvuldige, uitgestrekte instrumentatie die we toepassen: wij zijn niet bang om daar mee te experimenteren. Talk Talk is misschien wel onze grootste muzikale insipratiebron.’ (Mark en Richard knikken.) ‘Je kunt zeggen dat het ons beroep is geworden ze na te apen.’ (lacht)
Net als Talk Talk ten tijde van Spirit of Eden lijkt Elbow niet te willen voortborduren op het mainstream-succes van de vorige plaat.
Mark: (knikt) ‘Omdat The Seldom Seen Kid zoveel succes opleverde, konden we eindelijk het album maken dat we altijd al wilden maken.’
Richard: ’Dat succes geeft inderdaad een soort bevestiging en zelfvertrouwen. We proberen bij elk album – ook met The Seldom Seen Kid – iets neer te zetten wat wij zelf mooi vinden. Het is bij Elbow eigenlijk nooit anders geweest.’

Toch behoudt Elbow met Build A Rocket Boys! ferm haar status binnen de Britse muziektop: ‘’Open Arms” en “With Love”, dat zijn weer echte meezingers in de trant van “One Day Like This”. Waar Talk Talk zich met zijn experimenteerdrift met funeste gevolgen van het grote publiek en de muziekindustrie isoleerde, bewijst een band als Radiohead nu het tegendeel met een Do It Yourself-modus operandi. Zal Elbow met complete artistieke vrijheid het succes in stand kunnen houden?
Jupp: ‘Wij zijn in dat opzicht altijd onze ergste vijand geweest. De enige druk die we voelen is tussen ons onderling. Al onze keuzes en ideeën moeten eerst langs ons vijven. Het is een heel proces…maar dat is het waard!’
Mark: ‘Weet je wat het is? Wat mij betreft zijn we nu pas écht begonnen als band, en dat terwijl we ruim twintig jaar bezig zijn en vijf albums hebben uitgebracht. We hebben nu pas een helder beeld wat voor soort band we nu precies willen zijn.’
Durft Elbow nu wellicht nieuwe experimentele wegen in te slaan met het volgende album?
Craig: ‘Zo voelt het wel: we gaan een compleet nieuwe richting in met de volgende plaat. We weten alleen nog niet precies welke.’
Mark: ‘We zijn nu nog aan het brainstormen en hebben zelfs al wat ideetjes klaarliggen. Omdat we tijdens festivals als dit de hele dag wachten totdat we opkomen, proberen we zoveel mogelijk on the road te schrijven.’
De single “Lippy Kids” kwam rond dezelfde tijd uit als de rellen in Londen. Zet die beelden van chaos en vandalisme eens naast de themathiek van het liedje: is het niet zonde dat het stereotype van criminele kwajongetjes nog steeds niet achtergehaald is?
Craig: ‘Het is nogal slechte timing, inderdaad. Ook gezien de positieve boodschap van het nummer. Brengen we “Lippy Kids” uit slaan al die kinderen opeens alles kort en klein.' (korte denkpauze) 'Weet je, er is eigenlijk geen beter moment om “Lippy Kids” uit te brengen, want er is niks veranderd. De onruststokers zijn nog steeds in de minderheid, je kunt niet al die kids over een kam scheren.’
Leaders Of The Free World’ is jullie meest politiek getinte album. Zien jullie je door de recente gebeurtenissen in de wereld weer genoodzaakt om meer binnen die context te schrijven?
Mark: ‘Dat is een grappige. Kijk, het is prima als muzikanten, zoals U2 of zo, hun roem als platform gebruiken voor een goed doel. Maar voor mij persoonlijk gaan muziek en politiek niet samen.'
Richard: ‘Helemaal mee eens. Muziek is een toevlucht van al die andere bullshit. Muziek moet juist de ontlading vertegenwoordigen, alles wat daar niet onder valt.’
Craig: ’Sommige elementen binnen Guys teksten hebben een politieke invalshoek, zoals op Leaders Of The Free World. Bij “Lippy Kids” komt dit ook terug. Ik denk niet dat je dat soort dingen kunt negeren, omdat iedereen er deel van uitmaakt. Zolang mensen er oprecht over blijven, kun je het blijven toepassen in je muziek.’
Nauwelijks een dag nadat het noodweer van donderdag Pukkelpop in rouw en ravage achterliet, speelden jullie muzikale vrienden dEUS hier strijdvaardig en geïnspireerd een door fans samengestelde setlijst. Is Elbow weleens tijdens een concert beïnvloed geweest door een specifieke aangrijpende gebeurtenis?
Richard:’The Seldom Seen Kidhebben we opgedragen aan onze goede vriend Brian Glancy, die was overleden. Dat gaf ons toen extra inspiratie die nummers live overtuigend te neer te zetten.’
Craig: “Friend Of Ours” – het nummer dat specifiek over Brian gaat – speelden we voorheen niet. Met het BBC Concert Orchestra was de eerste keer…én de laatste keer denk ik’.
Mark: ‘Ja, dat was een heel emotioneel moment voor ons alle vijf.’
Richard: ‘Het was een verademing om met echte bekwame muzikanten te mogen werken. Door dat gigantische orkest kreeg “Grounds For Divorce” een beetje een James Bond-thema.’
Met zorgvuldig gearrangeerde popliedjes zoals Elbow die vertolkt, is er een risico dat de nuances door zo’n groot orkest wegvallen?
Mark: ‘Ja, dat risico speelt wel degelijk, maar ik denk dat onze muziek zich doeltreffend ontleent aan orkestrale arrangementen. We klinken soms best filmisch. Het beste gedeelte was het feit dat we geen repetities deden en meteen alles in een keer opnamen. We hadden echt geen flauw benul wat ons te wachten stond: de dirigent schreef al die arrangementen om onze muziek heen, zonder dat wij ons ermee bemoeiden. Toen we eenmaal samen begonnen te spelen kreeg ik kippenvel, letterlijk.’
Die grote projecten zoals bijvoorbeeld met het BBC Concert Orchestra twee jaar terug, missen jullie daardoor soms de kleinere concerten?
Craig: ‘Op speciale gelegenheden doen we nog steeds kleine akoestische shows, zoals voor radiostations en dergelijke.’
Mark: ‘We passen onze live-show aan op de situatie. We deden laatst een uitgeklede show in de St. Paul’s kathedraal. Maar, ehm, nee…ik mis de kleine podia niet hoor!’
Het is wel ironisch vind ik, want bij het nieuwe materiaal op Build A Rocket Boys! merk ik juist dat jullie zelfs op grote podia als dit een intieme sfeer proberen te bewerkstelligen.
Mark: ‘Ja toen we deze nummers instudeerden wilden we grotere zalen inkrimpen en het gevoel geven van een kleine intieme clubshows. Build A Rocket Boys! is wat ingetogener dan The Seldom Seen Kid, dus het was niet logisch om arenarock te blijven maken. We hadden juist het doel een meer innemende sfeer te creëren tussen band en publiek.’

Wat gaan jullie doen na deze tournee? Ik las ergens dat jullie altijd naar Isle of Mull, Schotland vertrekken om te schrijven.
Mark: ‘Ja misschien wel! Het is voor ons meer een gelegenheid om samen op gelijke golflengte te komen. Samen eten, muziek draaien waar wij enthousiast over zijn…We nemen onze instrumenten vaak ook mee. Bij de vorige plaat deden we dat niet…’
Craig: ‘Jawel…!
Richard: (begint binnensmonds te lachen)
Mark: ‘Oh, toch wel…!’
Dit jaar bezocht ik Mull tijdens de zomervakantie, het was een prachtige omgeving. Heeft het een bijzondere reden om daar specifiek naartoe te gaan? Door een bepaalde plek voor elk albumproces te bezoeken, geeft het misschien een soort houvast?
Mark: 'Nee, wij ervaren dat niet zozeer op die manier. Het is meer een plek waar we geen afleidingen hebben.'
Richards: ‘Plus, het regent daar bijna non-stop. Doordat je steeds binnen blijft ben je haast gedwongen om productief bezig te zijn.' (lacht)