De uit Dublin afkomstige James Vincent McMorrow heeft afgelopen jaar een lange reeks aan festivals achter de rug. Hij vertolkte zijn melancholische akoestische liedjes al op o.a. Motel Mozaïque, De-Affaire, Into The Great Wide Open en natuurlijk kon Crossing Border niet achterblijven. Vandaag spreek ik McMorrow in de lobby van het Mercure Hotel: op het eerste gezich is het een rustige, vriendelijke jongeman. Maar naar mate het gesprek vordert, kom ik erachter dat ik te maken heb met een bloedserieuze artiest die zijn ambacht ooit beschouwde als pure noodzaak om te overleven.
Dit is niet de enige schijn die bedriegt bij James Vincent McMorrow. Zijn muziek wordt regelmatig vergeleken met Patrick Watson, Bon Iver, landgenoot Damien Rice en andere ‘contemporary’ singer-songwriters. McMorrow heeft echter meer affiniteit met artiesten als The Neptunes of Justin Timberlake. ‘Hoe kortzichtig zou ik zijn als ik alleen naar Van Morrison, Neil Young en dat soort artiesten zou luisteren?’, piekert een licht geïrriteerde McMorrow. ‘Ik ben dol op deze artiesten, begrijp me niet verkeerd. Het zijn allemaal geweldige muzikanten. Iedereen houdt van Bob Dylan, hij is de beste songwriter die ooit heeft bestaan.’
mij=Interview: Jasper. Foto's: Diana
Hij onderbouwt waarom hij iemand als Jay-Z net zo goed als singer-songwriter beschouwd. 'Mensen zoals Pharrell Williams, dat zijn ook singer-songwriters weet je? Die eerste plaat van Justin Timberlake, die is geniaal. Iedereen dacht dat ik gestoord was toen ik die plaat luisterde. Maar ik zie weinig verschil tussen dat en wat Prince en Michael Jackson deden eind jaren tachtig.' McMorrow blijkt bovendien uiterst belezen als het gaat om hiphop. Namen uit de klassieke en moderne genres, van 2Pac tot Odd Future, komen voorbij in zijn tirade. Ons gesprek dwaalt al snel af. 'Je brengt een onderwerp aan het licht waar ik eeuwig over door kan ouwehoeren', lacht hij. Nu even serieus het interview hervatten.
Je hebt op zo'n beetje alle grote festivals gespeeld dit jaar. Hoe was het om weer even thuis te zijn tussen dat hectische tourschema?
'Het is best raar om naar huis te gaan in de wetenschap dat je er snel weer vandoor moet. Het voelt dan niet als thuis, snap je? Ik ben nu weer begonnen aan een nieuwe tournee. Ik was slechts vier dagen thuis. Zodra ik voor een langere periode weer thuis ben ga ik mezelf ook sneller thuis voelen, zonder dat het meteen lijkt alsof ik overnacht in een hotel. Ik heb meer tijd doorgebracht in hotels dit jaar dan in mijn eigen huis. Thuis is tegenwoordig de plek waar ik op dat moment moet spelen, in dit geval Den Haag. Morgen is het Antwerpen.
Is het thuisgevoel volgens jou overschat of hecht je er nu juist meer waarde aan?
Nee, ik denk dat je een bepaalde plek nodig hebt waar je naar uitkijkt om terug te keren. Het is van belang dat fysieke middelpunt te hebben in je leven. Ik heb een klein plekje in Dublin en het is fijn om daar weer te zijn. Ook al is het slechts om mijn koffers uit te pakken en er in slaap te vallen. Je hebt een plek nodig die helemaal van jou is. Maar tot die tijd is mijn tourbus metaforisch gezien mijn enige thuis (lacht). Het hoort nu eenmaal bij deze leefstijl.
Binnen die chaotische leefstijl, zijn er bepaalde dagelijkse elementen waardoor je een soort van regelmaat en structuur vast kunt houden?
Ik denk dat mijn dagelijks leven – hoewel dat nogal chaotisch is – wel consistent chaotisch is. Er zit wel degelijk een ritme in het reizen en spelen. Het podium is een solitaire plek, dat is voor mij gezond. Ik voel me daar gelukkig, het is mijn wereld en ik kan daar op dat moment alles controleren. (pauzeert) Ja, het is best een consistent leven zo. Er zit structuur in: ik heb continu mensen om me heen, ik kan kiezen of ik wel of niet wil praten. Soms ben ik graag even op mezelf, dan kom ik naderhand terug om een concert te geven. Ik weet vaak al wat ik over zes maanden ga doen…ik weet bijvoorbeeld al waar ik ben juli volgend jaar.
Betekent dit dat je nu al weet wanneer je het nieuwe album gaat uitbrengen?
Ik ben ga tot de zomer van volgend jaar nog shows doen voor Early In The Morning. Het nieuwe album komt hopelijk in de tweede helft van 2012 uit.
Je speelt vanavond samen met band in de Duitse Kerk. Is het nieuwe album wellicht meer een samenwerkingsverband dan Early In The Morning?
De muzikanten die nu in mijn band zitten zijn geweldig, dus die ga ik zeker betrekken bij de opnames. Een paar vrienden van mij die muzikanten zijn gaan ook kleine segmenten toevoegen. Ik sta alleen niet open voor gastbijdrages die slechts uitsluitend voor datgene dienen. Het moet voor mij wel meerwaarde hebben. Maar inderdaad, het nieuwe album wordt zeker meer een samenwerkingsverband in de zin dat ik het niet alleen meer opneem. Op Early In The Morning is alles wat je hoort, elk geluidje, honderd procent afkomstig van mij. Dat is bij de tweede plaat niet meer van toepassing. De band krijgt zeker meer te doen, maar ik ga nog steeds prettig te werk als ik veel zelf opneem.
Hoe ga je om met het leiden van een band? Het vergt een andere mentaliteit dan in je uppie spelen, lijkt me.
Oh man, ik ben helemaal nergens de leider, hoor…ik hoef niet of nauwelijks die rol op me te nemen. De bassist en de drummer zijn de ritmesectie, dus zij runnen de songs, snap je? Het was een tijdlang een beklemmende situatie voor me om als frontman te fungeren en te dicteren hoe de nummers gespeeld moesten worden. Maar iedereen in de band kent deze liedjes net zo goed als ik, waarschijnlijk zelfs beter. Ze krijgen van mij vrij spel. Dat is ook de beste manier om een band te behandelen vind ik, het zijn geen sessiemuzikanten ofzo. Ik heb voorheen nooit met een band gewerkt, dus toen ze aan boord kwamen moest iedereen – mijzelf incluis – de liedjes opnieuw instuderen. Ik heb alle partijen zelf bedacht, dus toen we samen in de oefenruimte speelden begon bepaalde dingen te horen… (verzuimt in denkpauze)
Dingen horen die je misschien zelf bedacht zou kunnen hebben?
Ja precies, en dat vind ik subliem. Dat is erg bijzonder. Het is een ander aspect van muziek en dat gaat zich zeker weerspiegelen op de tweede plaat, die veronderstelling dat je nieuwe dingen hoort dankzij de manier waarop de band de nummers interpreteert. Hoe nummers beginnen en eindigen. Dat heeft zeker invloed op hoe ik het nieuwe materiaal benader. Ik wil dat bepaalde partijen substantiëler voor hen worden. Het wordt zeker een muzikalere, avontuurlijkere plaat denk ik. Er moet onderling wat nauwer worden samengewerkt. We spelen momenteel een aantal nieuwe liedjes live om ze uit testen. Ik ontdekte tijdens de repetities en soundchecks al snel dat als iedereen een beetje zijn eigen draai eraan geeft, het simpelweg niet werkte. Maar als we elkaar aankijken en stilstaan bij hoe de partijen met elkaar verwikkelen, komt het allemaal samen en klinkt het waanzinnig! Dat is voor mij zeer interessant, dat samenwerkingsaspect. Als je ook maar een partij weglaat valt het geheel aan diggelen.
Nu jouw concerten steeds grotere menigtes trekken, sta je ook met een andere instelling op het podium?
Concerten hebben altijd een element van intensiteit, dat komt vooral door mijn manier van muziek maken. Ik deed vorige week een intense show in Zürich, Zwitserland voor pakweg driehonderd, vierhonderd mensen. Het verschil tussen vierhonderd mensen en vierduizend is voor mij gering. Ik pas mijn performance niet aan met betrekking tot het bezoekersaantal. Dat is een grote fout wat mij betreft. We speelden als band dit jaar in het voorprogramma van The Arcade Fire op het Montréal Jazz Festival. Er waren ruim vijfduizend mensen. Voordat de band opkwam deed ik een nummer in mijn eentje. Dat publiek was ontzettend respectvol. We speelden uiteindelijk een uur en het was fenomenaal!
Hoe is het om terug te keren naar Ierland als grote headliner?
Ik heb afgelopen slechts zeven of acht keer opgetreden in Ierland, niet zo vaak dus. Er is een zaal in Dublin genaamd de Olympia Theatre. Vroeger ging ik daar heen om al mijn favoriete bands te zien: The Smashing Pumpkins, Foo Fighters, ik heb The National daar vorig jaar gezien. Sufjan Stevens. Drie weken geleden deed ik daar twee concerten, het was ongelooflijk om zoveel mensen daar te zien. Vooral als je kijkt waar ik twee jaar geleden was, toen Early In The Morning net uitkwam.
Je vertelt in diverse interviews dat je voornamelijk intuïtief schrijft. Maar als je een tijdje afstand neemt van bepaalde nummers, wordt de betekenis erachter geleidelijk aan helderder?
Af en toe, maar zelfs dan is het moeilijk om het vast te leggen. Sommige muzikanten hebben een idee, een verhaal die ze letterlijk op papier zetten. Zo ga ik persoonlijk niet te werk. Mijn gedachten dwalen vaak af: wie mijn songteksten leest van begin tot eind, raakt op ten duur in de war.
Klinkt eigenlijk wel logisch. Gedachten dwalen over het algemeen af.
Ja, dat bedoel ik dus. Daarom zou ik nooit natuurgetrouw kunnen vertellen waar een nummer over gaat, omdat ik niet kan bijhouden welke vijftien dingen er door mijn hoofd spookten toen ik het schreef. Een songtekst kan soms over een periode van vijf maanden geschreven zijn, bewijze van spreken.
Even terug naar je debuutalbum, Early In The Morning. Je trok je vijf maanden terug in een hutje bij de Ierse kust om deze plaat op te nemen. Welk moment in jouw leven was doorslaggevend zoiets te ondernemen?
Het doorslaggevende moment (pauzeert)…het was meer noodzaak dat een keuze. Ik had niet het specifieke doel om ergens in de rimboe een album te maken. Er was simpelweg geen alternatief. Ik had geen geld, dus ik kon geen album in de studio maken. Ik was daarom naar London verhuisd om daar een poging te wagen. Daar had ik toen al mijn geld uitgegeven, terwijl ik nog nauwelijks begonnen was. Dus toen vertrok ik weer richting Dublin. Ik had niet eerlijk gezegd niet veel opties. Als ik mensen erover hoor praten denken ze dat het een soort meesterplan was, maar zo ging het niet. Ik wilde een album maken omdat het voor mij letterlijk de enige optie was die zich destijds voordeed.
Als je geen geld hebt, dan denk je aan eten en slapen, of in ieder geval een dak boven het hoofd. Een album maken lijkt over het algemeen niet de belangrijkste prioriteit.
Het was rond die tijd alles of niets voor mij. Ik – moest – een plaat maken. Ik was sinds een paar jaar muziek aan het maken plus ik had nog niet veel live gespeeld…maar ik was druk bezig met schrijven en het werd tijd om iets te creëren: een album maken of simpelweg opgeven. Niet dat ik melodramatisch wil klinken, maar ik kon gewoon niet verder gaan met spelen om zo net genoeg geld bij elkaar te rapen om in een goede studio op te nemen. Ik had gelukkig de middelen en de ruimte tot mijn beschikking. Ik mocht gratis in het huisje wonen. Dat is denk ik doorslaggevend geweest het te gaan doen, het werd mij aangeboden. Het was een beetje (pauzeert)…nee, niet echt een win-win situatie. Maar zonder hoge verwachtingen en financiële druk kon ik gewoon geconcentreerd te werk gaan en iets maken. Ik wist niet wat, het kon me ook niet veel schelen: ik wilde in ieder geval een muziekstuk schrijven van begin tot eind. Toen ik klaar was begon ik kleinschalig voor mensen live te spelen en iedereen reageerde enthousiast.
Die artistieke noodzaak heeft uiteindelijk wel zijn vruchten afgeworpen.
Klopt, maar toen kon ik het financieel gezien nog steeds niet veroorloven de plaat uit te brengen. Toen kreeg ik een aanbod: een van mijn liedjes werd gebruikt in een Amerikaanse tv-serie, volgens mij was het One Tree Hill. Dat was zelfs voordat ik de plaat had laten mixen. Het kwam uit het niets: het was via een vriend in LA die ik ooit een kopie van mijn album gaf. Hij sluisde mijn muziek weer door naar een vriend van hem die de muziek van al die series beheerde. Die promotiedeal zorgde dus voor genoeg geld om de plaat uiteindelijk te kunnen mixen. Er gebeurden steeds meer dingen die voor mij bevestigden dat een muziekcarriére een nobel streven was. Dus de plaat was klaar…en toen opeens werd een ander nummer gebruikt tijdens een aflevering van Grey's Anatomy. Dat geld zorgde ervoor dat ik de plaat fysiek kon uitbrengen. Het kostte allemaal ontzettend weinig, dus er was geen reden meer om druk te voelen. Het was heel fijne, unieke positie om in te bevinden. Ik had dus geen zestigduizend euro nodig om een album te produceren. Ik heb het gewoon systematisch uitgebracht om zo tegelijkertijd te kunnen spelen, de nummers live te ontwikkelen. Nu ik er op terugkijk heb ik ontzettend veel geluk gehad,.
Waren er tijdens dat proces knelpunten waardoor je aan jezelf ging twijfelen?
Niet dat ik weet. Ik besefte vorig jaar wel dat ik moest blijven werken in plaats van hopen dat alles vanzelf op me af zou komen. Hoewel ik de plaat zelf uit heb kunnen brengen, waren de oplagen beperkt tot slechts in Ierland. Ik had geen shows gedaan en ik kreeg weinig aandacht van de pers. Dus ik moest veel optreden: er kwamen geleidelijk steeds meer mensen kijken. Gelukkig vond ik tegen het einde van het jaar een paar labels die me wilden helpen met distributie.
Zocht je bewust naar het hoogst haalbare wat je als muzikant kunt bereiken?
Als alles vorig jaar anders was gelopen, als er slechts een paar duizend mensen mijn plaat hadden gekocht en ik het erbij zou hebben gelaten, dan zou ik al tevreden geweest zijn. Dan was het een succes geweest, vooral gezien de situatie waarin ik me verkeerde. Elk beetje goed nieuws was genoeg motivatie alles draaiende te houden. Toen ik voor het eerst naar Amerika ging, was ik erg verbaasd dat mensen de plaat hadden gehoord. Radiostations in de UK begonnen mijn muziek te draaien, alles was gewoon mooi meegenomen! Als het op elk punt was opgehouden, zou ik het als een succes beschouwen. Dat is een beetje mijn instelling geweest het afgelopen jaar.
Heeft het misschien te maken met een positieve kijk op het leven?
Geen idee. Ik ben altijd een klein beetje een zonderling gebleven. Ik ben niet bepaald arrogant of opportunistisch ingesteld als individu. Het heeft meer te maken met een gezonde werklust. Als je ergens oprecht in gelooft en je er serieus mee bezig bent, dan betaalt het zich natuurlijkerwijs uit. Ik streef dingen soms onvermoeid na, zonder eerst de kat uit de boom te kijken. Elke dag zat ik achter de computer e-mails te versturen, met muziekblogs te praten. Zelfs al had ik beperkte middelen, ik probeerde het maximale eruit te halen. Mijn album profiteerde in het begin erg van mond-op-mond reclame, en ik realiseerde me daardoor dat het succes uiteindelijk zichzelf in stand hield.
Is het bovenal een kwestie van geloven in je eigen kunnen?
Een broodverdienende muzikant heeft geen reden om het te doen als hij niet gelooft dat hij goed genoeg is om zich te meten met gelijkgezinden. Het is een kwestie van willen blijven werken tot een bepaald punt waar het succes zichzelf afbakent en in stand houdt.
Waar komt die volharding, die werkmentaliteit vandaan denk je? Is het iets wat je ouders wellicht hebben overgedragen?
Zou kunnen, ik weet het zelf eerlijk gezegd niet. Mijn ouders hebben ook een sterke werkmentaliteit, dus ja, misschien zit het wel in de genen. Ik ben gewoon altijd zo geweest. Zodra ik zeker wist dat ik muziek ging maken voor de rest van mijn leven, liep alles steeds meer op rolletjes. Je kan het bijna op een lineaire wijze bekijken: 'Oh, ik wil muzikant worden, wat moet ik precies ondernemen om bestaansrecht te krijgen in die wereld? Om niet meer een normale baan te hoeven nemen?' Heel veel muzikanten moeten artistiek een compromis sluiten om dat bestaansrecht in stand te houden en om ervan te blijven leven. En dat is begrijpelijk. Ik wil me gewoon vastbijten en blijven bestaan zonder die beslissingen te hoeven nemen. Mijn ouders, zij stonden gelukkig achter mijn keuze om muzikant te worden. Maar als ik dat doel wilde nastreven dan moest ik alles geven. Ik kon niet willekeurig wat aankloten. Dat advies, daar heb ik veel aan gehad: als je een doel stelt voor jezelf, doe het met respect en doe het serieus. Niet slechts een uurtje gitaar spelen per dag, of slechts een optreden per maand geven. Ze vonden het altijd belangrijk dat als ik mezelf iets aanleerde, ik het het op de juiste manier moest aanpakken. Dus ja, ik denk dat die werkmentaliteit voor een groot deel afkomstig is van mijn ouders…!
Is het een opluchting dat je tegenwoordig niet alles zelf meer hoeft te doen?
Als persoon ben ik van nature nogal nuchter en rustig, dus ik werk graag alleen. In het begin was het daarom een omschakeling om dingen uit handen te nemen. Ik was altijd bang dat mensen hun ideeën te teveel wilden opdringen aan mij. Maar dat ging geleidelijk over toen het aantal mensen waarmee ik in zee ging toenam. Als je tien mensen meeneemt op tour en nog eens tien mensen thuis voor je aan het werk zijn, is het belangrijk dat er onderling vertrouwen is. Dat was voor mij uiteindelijk een belangrijke stap, want nu kan ik me des te meer focussen op muziek maken.
4 reacties