Epica

Ze hebben het weer geflikt. Epica heeft met Requiem For The Indifferent opnieuw een plaat afgeleverd die per luisterbeurt beter wordt. Via de website van de band hebben de fans inmiddels kunnen wennen aan de openingstrack van het album, wekenlang werd in teasers het nummer laag voor laag opgebouwd. Eerst de drums, toen de basgitaar en inmiddels staat de hele track online. ‘Op internet zeggen mensen al snel dat iets volkomen kut is’, zegt toetsenist Coen Janssen met een glimlach. ‘En dat gebeurt dus ook.’

‘Ik vind het belangrijk dat je de plaat niet gelijk doorhebt’, vult zangeres Simone Simons aan. ‘Dan gooi je hem tenminste niet in de vuilnisbak nadat hij een maand op repeat heeft gestaan.’ Het nieuwe huzarenstukje heeft inderdaad wat tijd nodig, ook voor de bandleden zelf. ‘Stukken die door anderen zijn geschreven, landen bij mij ook pas later’, zegt Coen. ‘Wat het beste nummer is, vind ik nog moeilijk te zeggen. Ik hou meer van ballads, maar dat is natuurlijk helemaal niet stoer. Toevallig heb ik die ballad ook nog zelf geschreven, dan is het helemaal stom om te zeggen dat je die gaaf vind’, zegt hij peinzend. Drummer Ariën van Weesenbeek mengt zich met een grijns in het gesprek. ‘Ah Coen, dat mag je best.’

mij=Interview: Vincent
De fans worden ondertussen gek gemaakt met de kleine hompjes muziek die ze wekelijks toegeworpen krijgen. ‘Natuurlijk, je zit een hele week naar zo’n drumtrack te luisteren’, lacht Coen. ‘Maar we hebben gelukkig een heel goede drummer.’
Minder passieve fans gingen zelf aan de slag en pakten een gitaar op. ‘Ze hadden in het begin alleen het ritme en wat accenten. Iemand had er een soort zesachtste stuk van gemaakt. Totaal anders dat wat het uiteindelijk is, maar erg gaaf om te horen.’ ‘Het leuke is dat mensen horen hoe onze muziek is opgebouwd’, vindt Simone.
Swingmetal
Met de vorige plaat Design Your Universe had Epica in 2009 de lat voor zichzelf hoog gelegd. De dertien nummers waren harder en complexer dan ooit. Toen de bandleden in september vorig jaar de studio binnenliepen was het doel dat niveau op zijn minst te evenaren en bij voorkeur zelfs te overtreffen. En toch ging het zestal bijzonder ontspannen aan de slag. ‘We waren eigenlijk zo klaar’, zegt Ariën. ‘Tenminste, ikzelf dan.’
‘Jij bent altijd zo klaar’, werpt Coen hem toe. ‘We hebben alles ook goed voorbereid’, relativeert Ariën. ‘Voor we de studio in gingen hebben we de puntjes op de i gezet. Het meeste werk was eigenlijk wel gedaan.’ Coen probeert het nog eens: ‘Maar dat neemt niet weg dat jij uitzonderlijk snel bent. Dat mag best gezegd worden.’ ‘Het is fysiek ook echt zwaar’, valt Simone hem bij.’ ‘En het is niet de makkelijkste plaat. Maar dat doet ‘ie effe, tussen de afwas door, haha!’

Een frisse en energieke plaat, dat was het uitgangspunt voor de rappe drummer. Een frisse wind erdoor en hier en daar een beetje swingend. ‘Swingmetal’, lacht Simone. ‘We proberen altijd een balans te vinden tussen nummers waarop je meteen mee kunt grooven en wat langere nummers waarbij je steeds denkt: “Wat gebeurt er nu?”.’ Gewoon een kwestie van volhouden en lekker doorluisteren, vat Coen alles nog even samen.
Minder orkest
De plaat als geheel is nog moeilijk te typeren. Duister, een beetje doomy, minder dof, frisser, het zijn allemaal termen die voorbij komen. ‘We hebben hem in ieder geval bewust niet helemaal dood gecompressed dit keer’, zegt Coen. De mix is helder en daarom als geheel misschien toegankelijker.
Wat opvalt is dat het orkest wat meer naar de achtergrond is geschoven. ‘Er zijn hele stukken zonder orkest. Kan ik lekker een biertje drinken tijdens de show’, lacht Coen. De invloed van gitarist Isaac Delahaye is evident. ‘Sinds Isaac erbij is, komt er meer uit de gitaar zelf, dat was op de vorige plaat al te horen. Onze oude gitarist Ad Sluijter schreef meer begeleidend, Isaac schrijft meer riffs.’
‘Maar je werkt er samen aan’, gaat Coen verder. ‘In het laatste nummer was het koor dat je in het couplet hoort aanvankelijk een gitaarriff. Op een bepaald moment heb ik daar gewoon een koor overheen geschreven, omdat me dat cool leek. We blijven zulke ideeën naar elkaar doorsturen, dat gaat heel natuurlijk.’
Tot de orde geroepen
De individuele bandleden blijven ondertussen kritisch over zichzelf. ‘Ik heb mezelf wel even tot de orde moeten roepen’, bekent Ariën. Met name over zijn dubbele bassdrums was hij niet tevreden. ‘Ik hoorde opnamen terug waarvan ik dacht: “Dit is gewoon niet goed”. Ik heb mezelf in de loop der jaren een verkeerde techniek aangeleerd. Te verkrampt, te hard ook. Ik hoorde één klopper wel, maar de andere klopper nauwelijks. Dus dat heb ik helemaal opnieuw moeten opbouwen.’
Maar voor Simone geldt het tegenovergestelde. Alle nummers op Design Your Universe nam ze door met een zanglerares. ‘Het gekke is dat ik sindsdien geen zangles meer heb gehad. Maar de tips die ik toen kreeg, heb ik wel altijd in het achterhoofd. Ze hebben mijn zang best veranderd, verbeterd ook.’
Het ontspannen stemgeluid van de zangeres valt meteen op. Voor het eerst staat er op een Epica-cd geen enkele noot die eruit lijkt te zijn geperst. Alles gaat vanzelf. ‘Ik heb meer ballen gekregen denk ik, haha!’ Of misschien de baard in de keel. ‘In “Delirium” klink je echt laag’, zegt Ariën, die nog steeds onder de indruk lijkt. ‘Ik wilde dat ook eigenlijk ’s ochtends opnemen’, geeft Simone toe. ‘Dan klink je van nature lager, omdat je stembanden nog wat slapper zijn. Maar dat is er niet van gekomen, dus heb ik het uiteindelijk maar gewoon geprobeerd. Ik geloof dat ik iedereen daar wel mee heb verrast, ja.’

‘Een vrouwenstem hoeft niet altijd hoog te zijn’, vindt Simone. ‘Ik was vroeger een alt, tegenwoordig een mezzo-sopraan. Het is wat omhoog geschoven, maar een echte sopraan zal ik nooit worden. En dat hele lage zit er ook niet in. Dus ik probeer wat te schipperen. Die afwisseling vind ik ook leuk.’
Shebr shebr
Een andere stem die direct opvalt, is die van Kadhafi. In “Deter The Tyrant komen” meerdere audiosamples van de Libische oud-dictator voorbij, persoonlijk geselecteerd door gitarist en voornaamste tekstschrijver van de band Mark Jansen. ‘Mark is wel de oproerkraaier’, lacht Ariën. Alle bandleden hebben het afgelopen jaar het nieuws over de Arabische Lente gevolgd, ‘maar Mark is wel het fanatiekst. Hij heeft de meest uitgesproken mening.’
De tekst van het nummer is door Mark geschreven en hij heeft er ook zelf de audiofragmenten bijgezocht. ‘Het komt uit een van de speeches die beroemd is geworden’, legt Coen uit, ‘omdat Kadhafi daarin Libië oproept het land te bevrijden van de tirannen die hem omver willen werpen. Precies de omgekeerde wereld dus.’ Maar ondanks het serieuze onderwerp kan Simone niet ontkennen dat er ook wel om is gelachen. ‘We moesten er erg aan wennen, omdat meneer Kadhafi voor ons een nogal grappig taaltje heeft. En hij herhaalt elk woord. “Shebr shebr”. In het begin moesten we daar allemaal heel erg om lachen.’
Toertje meer of minder
Nu het studiowerk erop zit, gaat Epica volop toeren. ‘Een nieuw album moet gepromoot worden, hè?’ Maar veel bandleden hebben zich het afgelopen jaar ook al een slag in de rondte getoerd, sommigen zijn zelfs pas net weer thuis. ‘Ohja, met Mayan ben ik ook nog op pad geweest’, bedenkt Simone zich. ‘Dat was ik alweer vergeten. Ik raak de tel een beetje kwijt. Afgelopen jaar heb ik acht toers gedaan: met Epica, Sons of Seasons, Mayan en Kamelot.’
Epica heeft dit jaar overigens een mijlpaal te vieren. Vanaf april bestaat de band tien jaar, in december is het tien jaar geleden dat ze begonnen op te treden. Hoe is nog niet bekend, maar de band is zeker van plan er aandacht aan te besteden. ‘Daar gaan we eens over nadenken als de nieuwe show een beetje op de rit staat’, zegt Coen. ‘Misschien is er tegen die tijd wel weer een nieuw medium waar we dan als eerste iets mee kunnen ofzo.’ Simone: ‘Een show op de maan, haha!’
Voorlopig staat eerst een reis door Europa op de planning. Na de zomerfestivals vertrekt de band naar Zuid- en Noord-Amerika. ‘En dan zitten we alweer eind 2012’, rekent Coen. ‘Nog even kijken of de wereld vergaat…’ ‘Ik denk dat we volgens jaar ook nog wel veel zullen spelen, hoor’, stelt Ariën hem gerust. ‘Als het aan jou ligt zeker’, verzucht Simone. ‘Ja hoor’, zegt Ariën tevreden. ‘We moeten niet te lang thuis zitten. Dat is niks.’