Junkie XL – Synthesized

Zou het door mijn nickname komen, dat bepaalde types platen altijd mijn kant uitkomen? Synthesized, het zesde studioalbum van Junkie XL, verdient ondanks zijn drugsthema niet zo'n schuimbekkende recensie als MDMA. Met “Off the Dancefloor” ('I've never seen this side of you before') en “Synthesized” staan er alvast twee hits op, in het dancegenre dat het op 538 goed zou doen tenminste. Het probleem is alleen dat de rest volkomen inwisselbaar is. Technisch zit het prima in elkaar, muzikaal geweldig is het zeker niet, kortom: zie mijn recensie van het vorige album. Ik luister muziek die ik recenseer regelmatig 'blind', zonder te weten wat er precies aanstaat, en ik kon bij Synthesized nauwelijks onderscheiden of ik nu aan het luisteren was naar Junkie XL of naar Zedd, Fake Blood, Goose of de Swedish House Mafia, die namelijk ook op mijn mp3-speler stonden. Was de Fairlight EP uit 2009 nog lekker cheesy, Synthesized doet de citaten op 3voor12 en in het boek Over de Grens door Gert-Jaap Hoekman eer aan: Tom Holkenburg zegt daar namelijk zijn Junkie XL-albums in een vloek en een zucht te maken, zoals hij wel vaker zegt, en ze zouden inferieur zijn aan de negen uur muziek per jaar (!) die hij zou maken voor films en games. Dat citaat wordt in steeds meer Junkie XL-recensies vermeld en eindigde zelfs als ankeiler op de NRC-voorpagina, maar na zoveel grootspraak gaat wel mijn Diederik Stapel-alarm af. Waarom krijg ik de plaat überhaupt ter recensie aangeleverd als er toch al zo'n “but my other car is a…” bumpersticker aan kleeft? En klopt het wel dat Holkenborg zoveel ander en beter werk maakt, terwijl hij als Junkie XL al sinds 2002 geen enkele hit meer gehad heeft? Volgende vraag: als-ie in Californië woont en eerder zo veel door het buitenland toerde (nu niet meer), wat heeft zo'n kosmopoliet dan eigenlijk te zoeken op de Nederlandse bevrijdingsfestivals?
Tijd voor een fact check. Op Twitter antwoordt Holkenborg al enkele dagen niet op mijn (wat bot gestelde) vraag. Navraag bij zijn Nederlandse distributeur – bij Nettwerk was hij nett weg zit hij internationaal – leverde twee weken terug slechts een verwijzing naar Wikipedia op. Die was bovendien loos: Tom schreef weliswaar in 2007 de volledige soundtrack van de niet erg succesvolle Wii-snowboardgame SSX Blur, maar bij zowat alle andere titels in de lange lijst gaat het om slechts één Junkie XL-nummer binnen de soundtrack en soms heeft dat dan al eerder op een album gestaan. Holkenborgs verhalen over Hans Zimmer kloppen waarschijnlijk wél, maar of dat enkel positief is kun je je afvragen. Hans Zimmer (1957) schrijft namelijk nauwelijks nog zelf muziek; zijn naam wordt sinds 1989 via zijn bedrijf Remote Control Productions uitgevent door een collectief van tientallen producers, die werken in een behoorlijk coole studio in Californië. De vele foto's van futuristische synthesizers op Holkenborgs twitter-account zijn niet overdreven. Over Remote Control zou je een boek kunnen schrijven, ware het niet dat het bedrijf zich over zijn werkproces net zo gesloten opstelt als Apple. Aan Pirates of the Caribbean werkten naar verluidt meer componisten mee dan er piraten in de film zaten. Op de site filmscoremonthly.com wordt behoorlijk gemopperd op Remote Control, dat met zijn handige productiemethodes de markt voor 'klassieke' filmcomponisten zou bemoeilijken en bij elke film hetzelfde type gegarandeerde bombast aflevert. Als Holkenborg dus beweert dat hij de rechterhand van Zimmer is, zal dat best – maar dan wel een van de minstens zestig. Hoeveel muziek hij daadwerkelijk zelf maakt is niet te controleren.
Van beroep ben ik informaticus. Ik krijg de neiging om Holkenborg als een berekenende programmeur te gaan zien, in plaats van als een gepassioneerde muzikant met toegang tot moderne gadgets. Iemand die kwantitatief boven kwalitatief zet, en hoopt op een volgende toevals-hit nu “EDM” in de Verenigde Staten toch hip is. Maar waarom gebruikt Holkenborg de fantastische techniek van Zimmer eigenlijk niet op zijn eigen albums? Of zijn crossovertalent? Synthesized verrast nergens, straalt maar af en toe oprecht plezier uit en het is al zijn zoveelste plaat waarvoor die kritiek geldt. Zelfs de cover spreekt boekdelen: voor hem tien anderen. Letterlijk. Zoals ook in de manga Bakuman gesteld wordt: 1 op de 10 hitsuccessen is berekend gemaakt, de rest impulsief. Die impulsieve jaren met o.a. “Zerotonine”, dat zo goed is omdat het gas terugneemt, zijn voor Junkie XL echt volkomen voorbij. Feit is dat Holkenborg kennelijk toch iets mist als hij alleen zijn ziel aan Zimmer verkoopt: hij is gaan lesgeven bij ArtEZ en afgelopen week begon hij zelfs wat onuitgebrachte oude remixen online te zetten. Maar ook bij dat laatste hosselt deze junkie 'berekend' werk. Misschien is het tijd voor een andere nickname. Saaie Lul.

mij=Nettwerk / Excelsior / V2