Jon Hopkins – Immunity

Al sinds de release in juni heb ik geprobeerd woorden te vangen voor Jon Hopkins’ vierde album Immunity. Er kwamen even teveel trippy Britse platen uit die allemaal hetzelfde mooie gevoel bij me opwekten. Want ook James Holden en Boards of Canada deden geslaagde pogingen om elektronische geluiden zo niet-elektronisch mogelijk te maken (in wezen een heel oud concept). Hopkins heeft gouden handjes als producer, maar staat net als Olafur Arnalds juist bekend om zijn mooie, minimalistische pianostukken voor filmsoundtracks (zoals “Abandon Window” op deze plaat) waar dan langzamerhand allerlei distortion en omgevingsgeluiden omheen komen vliegen. Alleen is die beschrijving wat te eenvoudig. Die ging op voor het album Insides uit 2009, dat mooi naast James Holden in mijn cd-kast staat. Wat dan te denken van de techno-achtige single “Open Eye Signal”? Of van het nog extremere, pornosaaie “Collider”? In dit interview zegt Jon het mooi: “Na Insides had ik het gevoel dat ik alles wel uit die set-up gehaald had wat erin zat, dus heb ik wat instrumenten erbij gekocht.” Ook leverde hij de afgelopen tijd verrassende bijdragen aan o.a. de soundtrack van How I Live Now en de plaat van het duo Purity Ring. Omgekeerd leverde Megan James van Purity Ring een bijdrage aan “Breathe This Air”, dat echter langer, mooier en instrumentaal op de plaat staat. Het minimal-achtige “Sun Harmonics” op Immunity, bijna 12 minuten lang, had van allerlei andere artiesten kunnen zijn. Het titelnummer heeft door de vocals van King Creosote zelfs iets van Sigur Rós. En ik kon er nog steeds niet goed opkomen waarom deze songs zo bij me bleven hangen. Het antwoord luidt, denk ik: transcedentie. Onlangs kocht ik het Duitse halfjaarlijkse tijdschrift Testcard – het concept kun je een beetje vergelijken met de ter ziele gegane WahWah, maar degelijk, feitelijk en veel beter – en deze editie ging dus over transcedentie. Ik zou het thema net zo goed kunnen toepassen op platen van Holden of Boards of Canada die dit jaar verschenen, en specifiek Drexciya wordt zelfs genoemd in de thema-discografie. Er staan verhalen over Sun Ra, Moondog, black metal, vaporwave, LSD, spiritualiteit en atheïsme in het nummer, en het begint met een interviewfragment:
Süddeutsche Zeitung: “Johann Sebastian Bach zou je je niet kunnen voorstellen zonder de kerk.”
Lemmy (Motörhead): “Onzin. Bach kun je je niet voorstellen zonder transcedentie. De kerk heeft hem gewoon gebruikt, en hij heeft zich laten gebruiken.”
Op die quote volgt dan een verhaal van 24 pagina’s (met 26 voetnoten) dat eigenlijk op zichzelf al een trip is. Dus ja, het is een vaag begrip. Wat een nummer trippy maakt is tenslotte telkens anders. Lengte, sfeer, herhaling, iedere muzikant zijn eigen drug. Tegenwoordig maken sommige artiesten zelfs videoclips van 24 uur. En waarheen zo’n trip leidt staat ook niet vast. Een boodschap heeft Hopkins nadrukkelijk niet. Daarom heeft Immunity ook abstract artwork, terecht het beste van het jaar genoemd. Wel is Hopkins’ doel om mensen in die relax-toestand te krijgen, zo zegt hij zelf. Daarom heet de eerste track ook “We Disappear”. Immunity is een lekkere plaat om bij te werken, alleen net wat te makkelijk af te doen als muzak (iets wat pakweg Nils Frahm minder gauw zal overkomen). Maar daarmee dan toch een passende samenvatting van mijn elektronisch muziekjaar 2013, waarin steeds meer trips de ruimte kregen.

mij=Domino