Napret: Fortarock 2016

Volop doorgroeimogelijkheden voor de komende jaren
Het universiteitsterreintje is definitief ingeruild voor het Goffertpark. Het Nijmeegse Fortarock behoort alweer een tijdje tot de grootste metalfeestjes van Nederland en dus besloot festivaldirecteur Robert Korstanje dat ‘t park de ideale locatie zou zijn om twee dagen neer te strijken en hopelijk 20.000 bezoekers over het gras te laten grazen.

Zaterdag waren Tremonti, Within Temptation en Heidevolk de publiekstrekkers en mochten naar verluidt het Franse Gojira en het Zweedse Avatar tot het beste van de dag gerekend worden. Zondag vielen de mussen van het dak. Het park is bij zonnig weer al snel een gortdroge ‘heatwave’ waardoor veel metalheads de kans schoon zien om stipt 12.00 uur hun rughaar, lelijke tattoos en witte bierbuiken in de openbaarheid te gooien. En mocht je denken dat het heringevoerde tentpodium onder de naam ‘Large Rockhand Stage’ voor schaduw en verkoeling zou zorgen, die komt bedrogen uit. Vooraan in de tent is het plus dertig graden.

Een goed en gezond teken. Dat wel. Want, het hoewel Fortarock op voorhand niet uitverkocht was, tikte de bezoekersteller met gemak de 20.000 aan. En allemaal mensen die keihard loos gaan op dat ene optreden waar ze al een tijdje reikhalzend naar uitkijken. Of dat nu de Suicidal-helden van weleer zijn of de Barokke operametal van het Italiaanse Fleshgod Apocalypse, de goede zin in een leuk feestje is wat mensen bindt. Fortarock is een geslaagd toonbeeld van een gezond en onderscheidend muziekfestival.

We beginnen de zondag met het uit Brighton afkomstige Architects op het grote hoofdpodium. Als een van de weinige metalcore-bands mag zanger Sam Carter het publiek overtuigen waarom juist hij als nieuwe belofte is binnengehaald bij het Epitaph-label en waarom juist zijn band in navolging van een Dillinger Escape Plan en een Converge een publiek voor zich te winnen heeft. Het wil niet echt van de grond komen. Dat ligt niet aan de retestrakke ritmesectie en zelfs niet aan het furieuze gitaarspel van het tandem Tim Hillier-Brook en Tom Searle. Het komt door het immense podium waardoor Carter de fysieke nabijheid van zijn publiek mist. Hij grunt, brult en tiert heel wat af maar krijgt de handen niet echt op elkaar. De sterke single “A Match Made In Heaven” van het recentelijke All Gods Have Abandoned Us kan daar niet veel aan veranderen. Een beschut plekkie in het zalencircuit levert meer en direct interactief contact op en geeft meer reuring.

Het Italiaanse Fleshgod Apocalypse is geen doorsnee deathmetalband. De heren wisten met Labyrinth en nu met de vierde plaat King de tierelantijnen van typische Italiaanse barok te verenigen met pompeuze metal. Denk Verdi, denk kamermuziek op klavecimbel, denk het Gesamttheater van Wagner en trek deze invloeden door op angstvallig hoge snelheden. Technisch perfecte symfonische metal in duizelingwekkende vaart. Ik begrijp niet dat Italianen met deze precisie en culturele knowhow niet in staat waren om de Fyra-treinen op te leveren. Maar goed, het zal de band niet boeien. Liever bouwt Fleshgod Apocalypse door op een thema van trots en eigenwaarde via een fictieve koning die symbool is voor het leiderschapsprincipe van Machiavelli en de boodschap dat in ieder van ons een zelfstandige sterke leider schuilt.
Wat maakt het dan nog uit dat de heren eruit zien alsof ze zijn weggelopen uit Het Parfum van Patrick Süskind en heel wat orkestrale bombast uit een kastje halen? Dat maakt helemaal niets uit. Wie strooit met zoveel kennis en kunde, die oogst een diep respect.

Heel wat rechtlijniger en eenvoudiger pakt Monster Truck het aan. De Hamilton-Canadezen brachten onlangs met Sittin’ Heavy een blauwdruk van de boerenrock uit. Met boerenrock en hardrock die regelrecht veertig jaar terug in de tijd gaat. De ronkende gitaren overrompelen de grasvlakte voor de Heavy Stage. Het knappe aan de monstrueuze stadionrock is dat elk akkoord een feest der herkenning is. In amper een kwartier hoor je met gemak Ted Nugent, Led Zeppelin, Steppenwolf, Alice In Chains en The Allmann Brothers terug en toch blijft de band verfrissend en verrassend. Ik snap wel dat Slash megafan is van Monster Truck. De aanstekelijkheid van een song als “The Enforcer” groeit op Fortarock uit tot een publieksfavoriet. En terecht.

De een kiest ervoor om weinig interactie met zijn of haar publiek te hebben, de ander lult en bazelt maar wat als een dronken priester vanaf de kansel. Mike Muir van Suicidal Tendencies doet al decennia het laatste. Hij praat voor de vuist weg. Nog steeds voert hij preken. Zijn songteksten zoals die van het overbekende “Institutionalized” is eigenlijk hoe Mike als 16-jarige toen en als Mike, de opa van Venice Beach nu gewoon praat. En, dat blijft topentertainment. Al jaar en dag is zijn Suicidal hét uitzendbureau voor uniek muzikaal talent. En, telkens wanneer het lot hem slecht gezind is, zoals bij de dood van bassist Tim Williams in 2014, krabbelt Muir altijd weer op, gesteund door vrienden en gelijkgestemden. Op Fortarock is ex-Slayerdrummer Dave Lombardo de ruggengraat voor hitsongs als de opener “You Can’t Bring Me Down, Breakdown”, “Trip At The Brain”, “Subliminal”, “War Inside My Head”, “Possessed To Skate” en “Pledge Your Allegiance”. Suicidal Tendencies bedient het publiek massaal op zijn wenken. Succes en dankbaarheid vliegen over en weer. Wie maalt er dan nog om “I Saw Your Mommy” of “Institutionalized”? De gunfactor-award op Fortarock gaat naar Mike Muir.

De Zweedse Heljarmadr strooit als opvolger van Emperor Magus Caligula in de tent met zijn Dark Funeral wat extra zwartgalligheid over het publiek heen: “The best thing about life is death, right?” “Tuurlijk” denk ik en ik kijk om me heen hoeveel mensen het op hun vrije zomerse zondagmiddag hartgrondig met hem eens zijn. Da’s een teleurstellend aantal. Dark Funeral mag als lokkertje met de single “Nail Them To The Cross” naar Nijmegen gehaald zijn, de blackmetalband doet er niet veel aan om de nieuwsgierigheid van fans vast te houden voor de nieuwe plaat Where Shadows Forever Reign, een cd waar we al zeven jaar op hebben moeten wachten. Het natte krantengeroffel en het overstuurde ongeïnspireerde slordige spel van het vijftal belooft niet veel goeds. Blijkbaar hebben de bezettingswissels van de afgelopen jaren nog niet gezorgd voor een solide en hechte basis. Jammer, zeker omdat bandleider Lord Ahriman al een tijdje roept dat de nieuwe cd de meest professionele, technische, dynamische en epische plaat van Dark Funeral gaat worden. Oudjes als “The Secrets Of The Black Arts” en “Hail Murder” kunnen er nog net mee door, de rest waaronder de afsluitende titeltrack van de nieuwe plaat is een hopeloze brij die niets meer dan een halflege tent oplevert.

De Europa Blasphemia-tour brengt ex-Immortal-frontman Abbath naar Nijmegen. In tegenstelling tot veel van zijn blackmetal-lotgenoten pakt de corpulente goedzak het anders aan. Op zijn titelloze debuut formeerde hij met ex-Gorgoroth- en God Seed-bassist Tom Cato Visnes en Benighted-drummer Keven Foley een oerstrakke band die blackmetal, thrash en melodieuze rock samenperst tot een verzwelgend geheel waar lucht en levensvatbaarheid in zit. Abbath gaf zelf al aan dat niet alles draait om snelheid in een moordend tempo. Net zo makkelijk refereert hij aan het werk van Alice Cooper, Kiss en Motörhead. En dus beseft de Tony van Heemschut voor het eerst dat hij, zelfs als blackmetalmuzikant, kan en mag spelen met het publiek. Abbath neemt de tijd om als een nieuwe Gene Simmons wat humor over te brengen. Hij geniet er zelfs van en het werkt aanstekelijk. Het publiek krijgt “One By One” en “Solarfall” van Immortal als toetjes uitgeserveerd. Abbath heeft de fans voor het uitkiezen.

Hoewel ik niet echt veel opheb met Dave Mustaine’s Megadeth vind ik Dystopia een verdomd goede plaat. En, dat komt door de vrijheid en het vertrouwen die de Braziliaanse gitarist Kiko Loureiro heeft gekregen om Megadeth weer een actuele relevantie mee te geven. Bij een oude song als “She Wolf” merk je dat Mustaine, die toch al geen lachende ‘socializer’ is, is blijven hangen in nerdy humor en dito thrashmetal. Samen met de Belgische drummer Dirk Verbeuren (ex-Soilwork) zet Loureiro de toon met sterke, agressieve en energieke songs die helaas niet bekend zijn bij het grote publiek. Mustaine worstelt zich plichtmatig door zijn set en komt erachter dat hij te laat meezingers als “Symphony Of Destruction”, “Peace Sells” en “Holy Wars” heeft ingezet. Dat het publiek niet afhaakt zegt iets over het hondstrouwe karakter van de gemiddelde Megadethfan. En, dat zijn er anno 2016 nog heel wat.

De vreemde eend in de bijt is ongetwijfeld het Japanse Babymetal. Alsof Gwen Stefani haar Harajuku Girls op blastbeats, grunts en loodzware deathmetalriffs heeft gezet. Drie meisjes in petticoats combineren J-pop met straatcultuur en metal. Het trio laat af en toe een tape lopen zodat ze tijd genoeg hebben om zich te verkleden voor de eerstvolgende song. Het oog wil tenslotte wat. Zeker op Fortarock waar de gemiddelde bezoeker al jaren fantaseert over Japanse meisjes in Kill Bill. Niet vreemd dus dat de tent compleet uitpuilt. Muzikaal kan Babymetal zo bij de bovenste drie eindigen van het Eurovisie Songfestival. Hoe jammer is het dan dat Japan niet mag meedoen. Ik snap de bedoeling, ik snap de grap en tot op zekere hoogte bewonder ik het hoogstaand technisch kunnen van de band. Qua composities heeft het natuurlijk niets met muziek van doen. Babymetal is niets anders dan muziek als marketingtool om een avondje theater te verkopen.

Van John Tardy, zanger en oppergrunter van het eerste uur verwacht ik niet veel. Ik kom alleen even afstemming halen bij het kleine open podium. Bij het horen van “Slowly We Rot” weet ik weer dat Obituary ook na 25 jaar ‘still going strong’ is en nog niets, maar dan ook helemaal niets aan kracht heeft ingeboet.

King Diamond is terug. Hij zet zijn album Abigail uit de vorige eeuw als een megavette theatermusicalproductie op de planken in de tent van Fortarock. Dan kun je lollig doen en grappen maken over de sponsoring van de firma Upstairs van de traprenovaties, feit is dat de King heel wat decennia geleden een act heeft uitgedacht die anno nu nog steeds van grote klasse is. Bovendien staat Abigail muzikaal als een huis. De vocalen van de man hebben een torenhoog bereik. Zonder enige moeite werkt de man drie Mercyful Fate-songs af, te weten: “Evil”, “Melissa” en “Funeral”. Samen met alltime-buddy Andy LaRocque (die we ook nog kennen als Death-gitarist) zet hij een klassieke heavy metalshow neer waar alle latere vertakkingen en genres in terugkomen. Zie het als een opfriscursus voor iedereen die niet meer precies weet hoe de oorsprong van de metal met zijn oerknallen ooit geweest is.

Volbeat, de landgenoten van King Diamond hebben het op Fortarock voor het inkoppen. Muzikaal kennen we de hardrock, de metal, de vrijages met Johnny Cash en de op country, rockabilly en blues gebaseerde rock wel en het blijft een prima kost voor elk muziekfestival.
Het trio mag onderhand wel zijn maniertjes vernieuwen. “A Warrior’s Call” in combinatie met “I Only Want To Be With You” heeft nu wel een onderhoudsbeurt nodig en een nieuwe song als “Goodbye Forever” wordt nu al veelvuldig aangewend om een grootheid te eren die ons deze week is ontvallen.
Met “The Devil’s Bleeding Crown”, “For Evigt”, “The Gates Of Babylon”, “Goodbye Forever” en “Seal The Deal” promoot Volbeat zijn nieuwbakken plaat Seal The Deal & Let’s Boogie. Da’s bijna eenderde van het gehele concert. Normaliter zouden mensen afhaken bij zoveel nieuwigheid. Niet bij Volbeat. Omdat het nieuw werk geheel past in de lijn der verwachting zie en hoor je het publiek denken: ‘heb ik dit al niet ergens eerder gehoord?’. Het valt te prijzen. En als iedereen tevreden is en tevreden blijft, dan wil de Deense band best wat vaker op festivals de afsluiter zijn.

Daarmee is FortaRock 2016 een geslaagd festival. Hoewel het kleinschalige eraf is de organisatie er wonderwel in geslaagd om traditie met stijl en vernieuwingsdrang op te pakken. Niet alles komt aan bod en de extreemste varianten zul je niet gauw op Fortarock aantreffen maar als instapfestival in de wereld van heel wat metalgenres is het een blijvertje. Niemand had het na afloop nog over het gemis van een Down en de gekgeworden Phil Anselmo, dus waar malen we om? Fortarock kan zoals het er nu naar uitziet nog jaren groeien in de diepte en de breedte. Da’s al heel wat in voor de Nederlandse evenementenindustrie.