Le Guess Who? 2016 – zaterdag / zondag

Tien jaar Le Guess Who, tien jaar lang langs de randen van de muziek scheren, op zowel nationaal als internationaal niveau. Want los van het hoofdfestival is er op zaterdag Le Mini Who, het zusterfestival dat nationaal talent in de schijnwerpers zet. Zoals De Avonden, het project van Marc van der Holst dat inmiddels amper een project genoemd mag worden, maar een band. Die band groeit per optreden, ook letterlijk, want er staat inmiddels vijf man op het podium en wordt de muziek wat rauwer. Een fijn optreden. Ella, in het dagelijkse leven Ella van der Woude. Na het verscheiden van Houses ging zij solo verder en maakt ze nu knappe filmische muziek, waar ze begeleidt wordt door een gitarist. De cover van een nummer van Mylene Farmer geeft het optreden een bijzonder randje. In ACU doet Lost Bear de jaren negentig nog eens over met fijne indierock en in Plato laat Pip Blom horen dat ze nog niet de Nederlandse Courtney Barnett is die het programmaboekje beweerd, maar wat er nog een hoop rek zit in de pop van Blom. Het zijn fijne optredens om de derde festivaldag mee te beginnen.

Le Guess Who zelf begint met rijen, en onoverkomelijk onderdeel van een dergelijk festival. Als je iets wilt zien, dan moet je er op tijd bij zijn. Of aansluiten in de rij. Die is bij Circuit des Yeux zo ontmoedigend lang, dat we deze band maar overslaan en in de rij bij Ryley Walker gaan staan. Le Guess Who heeft twee publiekstrekkers vroeg in het programma staan, eerder genoemde Walker en Black Mountain en dat is te merken wat er zijn al vroeg grote opstoppingen. Walker lijkt al aan de pretsigaretten gezeten te hebben en keuvelt hele verhalen tussen de nummers door. Een bezoek aan Vlieland voor Into The Great Wide Open heeft indruk gemaakt, want hij schreef er een nummer over en er is een constante lofzang op bitterballen. Muzikaal meandert het fijn en Walker had zo in het gitaarprogramma van Wilco gepast. De stemming bij Black Mountain is wat meer gedragen. De band communiceert een stuk minder maar speelt wel een degelijke show, die vooral aan het eind wat Pink Floydiaans aan doet. Daar waar de laatste plaat van Black Mountain nog niet wil beklijven, doet dit optreden dat wel.

En dan Dinosaur Jr. Je weet van tevoren wat je krijgt, maar toch is het iedere keer weer bijzonder. J. Mascis speelt stoïcijns en Lou Barlow bast of zijn leven ervan afhangt. De muren van Marshals blijven indrukwekkend. Mascis wordt zelf wat minder tekstvast, want er komen regelmatig grote tekstvellen, formaatje A3, voorbij. Mascis leest echter nog wel zonder bril. In de Grote Zaal is inmiddels een troon opgericht voor Elza Soares, een van de grande dames van de samba. Deze troon schept echter wel wat afstand, waardoor het optreden niet weet te swingen zoals verwacht. Dit ondanks een degelijke band. Het a capella slot is wel weer fijn. Digitable Planets is, zoals het een hiphopgroep betaamd, fashionably late. Ze spelen met een liveband, en dat geeft altijd extra cachet aan een hiphopshow. De band speelt behoorlijk jazzy en levert een degelijke show af. Met psychedelica van Wooden Sjips gaan we vervolgens de nacht in, al is het niet altijd even makkelijk, want band staat loeihard dat maakt het allemaal iets minder toegankelijk. Ook de drone rock van Horse Lords wil nog niet beklijven, maar dat kan komen door het late tijdstip. Hoewel aangeprezen door Ryley Walker is de band in niets vergelijkbaar met Walker.

Zondag

De zondag van Le Guess Who begint ook weer Nederlands. Al praat Annelotte de Graaf vanwege het diverse publiek Engels. Met een Nederlands accent, dat wel. De Ekko is propvol voor het optreden en Amber Arcades laat horen dat het vele internationale toeren de band goed gedaan heeft. Een bijzonder strak optreden en Amber Arcades laat zien dat ze met haar pop inmiddels aan de top in Nederland staat.

Een plaat maken die, toen hij uitkwam in 1968, niet op waarde geschat werd en er een dikke 45 jaar over deed om toch door te breken. Dat gebeurde met Scott Fagan’s South Atlantic Blues. Terwijl Fagan toch de wind mee leek te hebben. Gemanaged door Doc Pomus, contacten met Apple Records en uiteindelijk een platencontract bij Atco. Het mocht toch niet zo zijn, maar gelukkig werd zijn album niet helemaal vergeten. Op Le Guess Who speelt zijn plaat integraal, samen met wat stukken uit de musical Soon, die hij later schreef. Fagan is een bijzonder muzikaal man en zijn stem heeft niets aan dictie verloren in de laatste 48 jaar. South Atlantic Blues krijgt terecht de aandacht die het verdiend. Fagan brengt vernuftige soulvolle pop, heeft een goede band die keurig in dienst van het nummer blijft spelen en Fagan laat voor een uurtje de tijd verdwijnen. Zelfs een gebroken snaar kan het niet verstoren.

Diametraal tegenover Fagan staat de muziek van Anna von Hausswolf, maar ook daar vergeet je de tijd even. Von Hausswolff laat haar demonen los op het podium en doet dat op indrukwekkende wijze. Tussen de nummers door komt ze wat verlegen over, maar als de muziek begint geeft ze alles. En dan wordt het intens. Haar platen neemt zo op, op een pijporgel en live speelt ze haar drones in een klein combo met rudimentaire drums, een met de e-bow bespeelde gitaar en de lap steel van Swans’ Christoph Hahn. Met Swans toerde ze ook, dus dan weet u in welke hoek u het zoeken moet. Het is het laatste optreden van de toer en daardoor lijkt ze zich nog een laatste keer helemaal te geven in de hoogste zaal van TivoliVredenburg. En dat lijkt een ongelukkige keuze want de zaal is veel te klein voor Von Hausswolff. Vooral als je ziet dat elektronica van Pita in de Ronda amper bezoekers trekt. Het geluid is perfect en dit optreden van Von Hausswolff is een van de betere van festival. De non-descripte visuals van Wormhole Electric laten we al snel voor wat het was en we wapenen ons voor Swans. De kwamen al vaker en iedere keer dezelfde conclusie: indrukwekkend, maar snoeihard. Dat is het ook nu weer, maar toch laten we Swans’ repetitieve noise voor wat het is, want het lichaam reageert er, na vier dagen festival, fysiek op. Wellicht hadden ze vroeger in het programma moeten staan. Marie Davidson is ook genadeloos hard, maar al een stuk beter vol te houden. Haar elektronische erupties hebben diepe beats en zijn bijzonder dansbaar. Haar Franstalige vocalen geeft het een bijzonder tintje.

Een van de curatoren van Le Guess Who was dus SUUNS. Nederland en SUUNS is een geslaagd huwelijk, want de band komt nogal eens langs. De laatste keer was in de kleine zaal van de Melkweg, maar nu puilt de Ronda uit. SUUNS speelt een retestrake set, die uit louter hits lijkt te bestaan en eindigt furieus met een Fugazi-cover.

Wilco drukt vier dagen lang een stempel op het festival, want zelfs op dag vier staan er nog bands die door Wilco gecureerd zijn. Tortoise is zo’n band. Afkomstig uit dezelfde stad als Wilco, maar toch totaal anders. Tortoise blijft een van de vaandeldragers van de post-rock en geeft een gloedvol, bijzonder dansbaar optreden. Dat door technische problemen niet helemaal begint zoals verwacht. De band lijkt zonder setlist te spelen, waardoor er soms wat verwarring ontstaat over wie welk instrument gaat bespelen. Live wordt het bijzonder jazzy en het is een verademing na de noise van Swans. Een bijzonder fijn optreden. De improvisaties van St. Francis Duo, een project van Sunn 0))))’s Stephen Malley is een ongedacht rustpuntje in de avond en de beats JLin laten we voor wat het is, want lomp hard. Tijd voor de afsluiter van de van Le Guess Who 2017: Junun ft. Shye Ben Tzur, Jonny Greenwood and The Rajasthan Express. Een bijzonder samenwerkingsproject uit alle delen van de wereld. Tzur is Isrealisch, The Rajasthan Express komt uit het noorden van India en Radiohead’s Jonny Greenwood uit Engeland. Het levert een amalgaam van stijlen op en een bijzonder jubelend optreden. Geen ego’s, maar een grote band die samen graag muziek maakt. De zaal is dolenthousiast en dat slaat over naar de band. Het is een fijn jubelend slot van weer een bijzondere Le Guess Who. De keuze om een aantal bands het festival te laten cureren levert aardige doorkijkjes in de smaak van de bands in kwestie en bijzondere, niet voor de hand liggende keuzes. Voor een festival als dit is TivoliVredenburg uitermate geschikt. Zwerven door het gebouw en achter iedere hoek iets nieuws ontdekken. Of een uitstapje maken, naar Ekko of De Kikker. Kortom, na tien jaar heeft Le Guess Who haar eigen niche in festival land gecreëerd en hopelijk kunnen we daar nog minstens tien jaar van genieten.