Het had weinig gescheeld of de metalwereld was een van haar beste zangeressen verloren. Floor Jansen overwoog tien jaar geleden serieus om de overstap te maken naar een ander genre. ‘Mijn band After Forever was na twaalf jaar net geklapt, ik was bijna 30, wat moest ik? Een metalband is nu eenmaal geen vetpot.’
Toch besluit ze uiteindelijk in de metal te blijven. ‘Ik dacht: ja, het mag gewoon allemaal wel hard zijn. Want dat vind ik gaaf. Het was denk ik mijn beste beslissing ooit.’ Dat denken wij ook. Dank je wel, Floor!
Inmiddels staat ze alweer bijna vijf jaar vooraan een van de meest invloedrijke bands in het genre: Nightwish. Nu de band een jaartje pauze neemt, heeft ze ook voor het eerst in die vijf jaar even rust. En dat geeft haar de ruimte om terug te blikken op waar ze zichzelf dusver heeft weten te brengen: een carrière die ooit begon met ‘het lelijkste artwork van de wereld’.
door: Vincent
Een stel tieners
Floor bekijkt het debuutalbum van After Forever, Prison of Desire (2000), nog eens goed. ‘Mijn god wat is dit afschuwelijk’, lacht ze dan. ‘Ik had deze cd al een hele tijd niet meer gezien, maar het is echt ongelooflijk gruwelijk. Altijd al gevonden. Gelukkig hadden we over de muziek meer te zeggen.’
Wanneer ze door het cd-boekje bladert en de titels en teksten één voor één voorbij ziet komen, begint ze te glimmen. Ondanks het artwork is het toch wel erg gaaf om die eerste cd weer eens in handen te hebben. ‘Wij waren een van de eersten die dit soort muziek maakten’, herinnert ze zich. ‘Dus dat we dat uit de grond hebben gestampt, daarop ben ik nog steeds heel trots. Maar je hoort wel echt dat we een stel tieners zijn die dit in elkaar hebben geflanst. Dit was nog in de tijd dat niet iedereen een pro-toolsset op zolder had.’
Met After Forever timmert Floor twaalf jaar lang aan de weg. Vijf albums en een mini-cd worden er uitgebracht, de band ontgroeit vanzelf de kleine zaaltjes in Nederland en gaat uiteindelijk de hele wereld over. ‘Ik ben heel blij dat ik rustig de tijd heb gehad om een carrière te krijgen’, blikt Floor terug. ‘We hebben met After Forever geen piek gehad, dat is allemaal heel gelijkmatig gegroeid. Daardoor hadden we ruim de tijd om onszelf uit te vinden, groter te worden en te leren hoe dat werkte.’
After Forever opgedoekt
Als donderslag bij heldere hemel -althans voor de fans- kondigt After Forever eind 2007 een break van een jaar aan. Aanleiding is onder meer de gezondheid van gitarist en oprichter Sander Gommans, die getroffen wordt door stressgerelateerde aanvallen. Maar het sabbatical blijkt geen oplossing: een jaar later wordt de band definitief opgedoekt. ‘Dat was voor mij echt een schok’, erkent Floor. ‘Ik had niet gedacht dat we zouden stoppen.’
‘Ik wist wel dat die kans bestond’, gaat ze verder, ‘maar ik had niet gedacht dat de tendens zo negatief was. Zo negatief dat we samen moesten besluiten: als de drive er niet meer is, dan werkt het niet.’ Bij Floor zit die drive er na een jaar afstand van de band nog wel. Ze wil dolgraag door. Maar ze staat daarin wel alleen.
En daarmee staat ze plots ongewild op een kruispunt in haar leven: welke kant moet het nu op? Ze besluit uiteindelijk toch niet de makkelijkste weg te kiezen en begint met Revamp opnieuw een metalband. ‘Inmiddels bestonden er honderdduizend soortgelijke bandjes. Dat maakte het lastig. Wij hadden mijn naam en bekendheid, daarmee was er nog iets om het aan het rollen te krijgen.’
Naar de afgrond
Terwijl Revamp gestaag een eigen fanbase opbouwt, werkt Floor zich een slag in de rondte. Ze probeert zelf zo veel mogelijk te doen en zo min mogelijk uit handen te geven. ‘Het was niet bepaald een leuke ervaring om na twaalf jaar bouwen aan een carrière te moeten stoppen, alleen omdat een ander niet verder wilde. Daarmee was die ander ook compleet bepalend geweest voor mijn leven, dat wilde ik niet meer. Dat vond ik doodeng. Dus ik ging alles zelf doen.’
Langzaam maar zeker werkt Floor zich met Revamp naar een afgrond toe. ‘Omdat ik dingen deed waar ik niet goed in was. Ik ben geen manager. En ik ben ook geen financieel wonder. Laat mij alsjeblieft niet de boekhouding van een BV doen voor een heel jaar, dat vind ik echt een gruwel.’
Maar ze doet het wel, gedreven om er nu verdorie met Revamp echt iets van de te gaan maken. Totdat een burn-out haar definitief stopt. ‘Had ik eindelijk een band, een plaat, optredens… Moest ik alsnog dingen gaan afzeggen, omdat mijn lichaam instortte. Ik kon helemaal niks meer. En toen had ik geen band, geen carrière, èn geen gezondheid.’ Ze sluit duidelijk kort af: ‘Niet zo’n leuke tijd.’
‘Wanneer moet ik op?’
En dan belt Nightwish. Net als Floor in het najaar van 2012 weer een beetje opkrabbelt en met Revamp werkt aan een tweede album, gaat de telefoon. Of ze meteen naar de andere kant van de wereld wil vliegen om daar midden in een lopende wereldtournee zangeres Anette Olzon te vervangen. Het besluit is snel genomen. ‘In een splitsecond: JA! Koffers pakken en gaan.’
Er is wel een probleem: ‘Ik kende de muziek, maar niet alles. En op één nummer na had ik nooit echt iets gezongen. Ik ben niet iemand die een hele cd meeblèrt. Voor de laatste plaat was ik eigenlijk ook een beetje afgehaakt. Deze hele toer draaide natuurlijk om die plaat, maar die had ik dus nog nooit gehoord.’
Met de teksten in de hand en de muziek op een koptelefoon stapt ze in het vliegtuig, om 48 uur later in Seattle met de band het podium op te gaan. ‘Die eerste show; ik had echt geen idéé. Ik stond achter het podium en vroeg: wanneer moet ik op? Nou, dat wist dat crewlid eigenlijk ook niet precies. Dus ik dacht: ik ga wel gewoon en dan hoop ik maar dat de band me een cue geeft, haha!’
Plakkend haar
Het blijkt ondoenlijk om in zo’n korte tijd anderhalf uur aan teksten, melodieën en structuren uit het hoofd te leren. De situatie wordt maar gewoon simpelweg uitgelegd aan het publiek: ‘Zing lekker mee, dan weet Floor ook waar we zitten in het liedje.’ De steun van de fans is hartverwarmend. En naar mate de tijd vordert, hoeft de zangeres steeds minder vellen papier met geheugensteuntjes om zich heen op het podium te plakken.
De fans omarmen de nieuwe zangeres liefdevol. De band plaatst al snel een video online, waarmee Floor als het ware wordt geïntroduceerd: een registratie van het nummer “Ghost Love Score” in Buenos Aires. De zaal barst zowat uit zijn voegen. ‘Het was daar zó godsgruwelijk vol’, lacht de zangeres. ‘En warm, wárm! Niet te doen. 40 graden en overal zweet, waardoor je continu maar hoopt dat je haar niet aan je gezicht blijft plakken omdat je nu eenmaal wel een video aan het maken bent, haha!’
Het nummer is al snel de favoriet van de vers ingevlogen zangeres. ‘Eigenlijk is dat gewoon zo ontstaan’, bedenkt ze, ‘omdat het eind van dat liedje een beetje mijn ding is geworden. De manier waarop ik dat zing, vinden heel veel mensen mooi. En dat maakt het voor mij natuurlijk ook bijzonder. Dus ik denk dat het daarom een oud Nightwish-nummer is dat aan mij is blijven plakken.’ Ze lacht even. ‘Sommige fans noemen het nu ook Ghost Love Floor, heel schattig.’
De stekker eruit
Het lijkt nogal wat: vanuit een burn-out zo instappen in de olietanker die Nightwish heet. Een band die wereldfaam geniet en nauwelijks te stoppen valt. ‘Maar ik kon het aan’, legt Floor uit, ‘juist door de ervaringen die ik had opgedaan. Die hele aanloop is nodig geweest om deze druk, op dit punt in mijn carrière, op een gezonde en evenwichtige manier aan te kunnen.’
Het doet wel zeer dat ze nu zelf de stekker uit een band moet trekken: Revamp kan naast Nightwish niet blijven bestaan. ‘Een band als Revamp is geen sideproject, je doet dat of je doet het niet. Om dat gaande te houden had ik eigenlijk na de toer met Nightwish meteen weer met Revamp aan de slag gemoeten. En mijn gevoel zei niet: ik ga nu lekker een Revamp-plaat maken. Mijn gevoel zei: ik wil even vrij hebben.’
‘Dus dat was het dan. Ik kon de andere bandleden ook niet aan het lijntje houden, die zaten met hun geweldige talenten misschien wel op niets te wachten. Het was niet leuk, maar Revamp heeft een korte en mooie tijd gehad.’
De 18-jarige Floor
Lang geleden ging Floor al eens met Nightwish op toer door Europa: ze stond toen bij elke show met After Forever in het voorprogramma. ‘Ik heb destijds nooit gedacht: dáár wil ik later staan, nee. After Forever was mijn band, ik wilde met After Forever bereiken was Nightwish had bereikt. We zijn uiteindelijk ook best ver gekomen, maar toen stopte dat wel. Om nu dan toch bij zo’n band te horen, die altijd de grootste in het genre is geweest, is wel een droom die is uitgekomen.’
‘Als ik me verplaats in mijn 17- of 18-jarige zelf, toen we met After Forever die debuutplaat maakten, dan doe ik nu wel precies waarop ik toen had gehoopt. Dat is wel heel gaaf.’