Iedereen is geraakt door de pandemie die al anderhalf jaar de wereld teistert. Het einde lijkt in zicht, of beter gezegd, verlichting lijkt naderbij te komen. En natuurlijk, iedereen die ook maar iets met uitvoerende kunsten doet heeft het overgrote deel van de tijd niet kunnen optreden, ach, het verhaal is ons allemaal meer dan bekend. Een band die ongekend hard werd geraakt door Covid is The Stranglers. Op de derde mei van 2020 overleed hun toetsenist Dave Greenfield aan de gevolgen van Covid. Al sinds 1975 was hij de man die met zijn orgel- en synthesizer partijen het geluid mede bepaalde. Een melodietje waar hij mee rommelde werd de wereldhit Golden Brown, zijn excentrieke maar uiterst sympathieke persoonlijkheid maakte hem geliefd bij vriend en vijand van The Stranglers. Het leek er even op dat dit het einde zou betekenen voor de Britse veteranen maar toch pakt de laatst overgebleven oer-Strangler J.J. Burnel zijn basgitaar weer op. Samen met Baz Warne (gitaar en zang sinds 2000) en drummer Jim MacAuley (de laatste jaren vervanger van de gepensioneerde Jet Black) maakte hij een reeds deels opgenomen album af en gaan ze de podia wereldwijd weer onveilig maken.
Dark Matters verschijnt op 10 september en op 31 oktober spelen The Stranglers in 013 te Tilburg. We praten even bij met Baz Warne.
De afgelopen anderhalf jaar waren voor iedereen maar zeker ook voor The Stranglers ongekend. Hoe kijk je er op terug?
De laatste optredens die we, voor alles op slot ging, deden waren in februari 2020 in Australië en Nieuw Zeeland. Ik had daarna nog even tijd om bij mijn broer te logeren. Hij woont al jaren in Nieuw Zeeland. Dat was fantastisch want zo vaak komt dat er natuurlijk niet van en Nieuw Zeeland is echt een prachtig land. We zijn met The Stranglers eigenlijk nooit langer dan een week of drie thuis tussen het toeren of andere verplichtingen door. Ik was gelukkig op tijd terug in Engeland toen de bom van Covid barstte. In maart 2020 zouden we in de Franse Alpen spelen, in de bergen op een heel tof festival, en dat was de eerste show die werd afgelast. Dat vonden we vervelend maar, zoals wel meer mensen, dachten wij “dit is even een week of zes onprettig en dan pakken we draad weer op”. Dat liep wel even anders…. J.J. woont in Frankrijk en ik in Yorkshire, dus we belden of spraken elkaar via Facetime wel met regelmaat. Gek genoeg vonden we het in het begin niet eens zo erg. Die eerste lockdown voelde als een verlengde vakantie. Je schildert wat muren in je huis, je hangt wat lijstjes op, je snapt wat ik bedoel. Maar hoe langer het duurde, hoe ongeduriger wij natuurlijk, net als iedereen, werden. En toen opeens sloeg het noodlot toe. Het overlijden van Dave was zo’n enorme schok. Hij was meer dan alleen een collega. J.J. heeft vijfenveertig jaar met hem in deze band gezeten, ze waren goede vrienden ook al hebben ze zulke verschillende persoonlijkheden. En voor mij was Dave een beetje als de gekke oom die iedere familie wel heeft. Maar ook altijd vriendelijk en bescheiden en de laatste die de bar uit liep, als je begrijpt wat ik bedoel.
Ik vertel niets nieuws maar zonder Dave waren The Stranglers nooit zo ver gekomen. Zijn spel tilde hen boven de meeste andere bands in het Londen van 1976 uit.
Helaas kon van de band alleen ik bij zijn uitvaart zijn. Officieel mocht het niet eens geloof ik, maar ik ben toch de auto in gestapt en naar Cambridge gereden. Als ik aangehouden zou worden zou ik er maar vanuit gaan dat zelfs de verkeerspolitie in Engeland wel weet wie Dave was en mij, als zijn vriend en mede-Strangler, stiekem zou laten doorrijden. Zijn overlijden was die dagen groot nieuws in alle media. Hoe dan ook, het ging allemaal goed en ik kon namens de band aanwezig zijn. Het was onwerkelijk en de rouwperiode…., ach, we rouwen nog steeds eigenlijk. De eerste weken heb ik daadwerkelijk de telefoon uitgezet. Alle lieve en goedbedoelde berichten en alle medeleven, ik kon het gewoon even niet aan. Gelukkig was mijn vrouw een ware rots in de branding en, zo begreep ik, ook J.J.’s partner was dat voor hem. Het duurde echt een paar weken voor we een beetje bij waren gekomen van de schok. Over de toekomst van The Stranglers hadden we het eigenlijk niet. Ik sprak natuurlijk veel met J.J. en Sil (Sil Wilcox, manager) maar dát onderwerp was erg beladen en sneden we nog niet aan. Op gegeven moment kwam het natuurlijk toch ter sprake, maar we besloten pas om door te gaan met The Stranglers nadat Dave’s weduwe Pam ons vertelde dat het voor haar prima was als wij door zouden gaan om de optredens en verplichtingen die al geboekt waren te honoreren. Jet Black vond ook dat het album waar we al aan werkten zou moeten worden afgemaakt, al was het maar als eerbetoon aan Dave. Toen we van hen het groene licht hadden durfden we pas concreet plannen te maken en weer aan het werk te gaan.
We waren ver voor Covid al begonnen met het opnemen van het album Dark Matters. Acht songs waren al in de basis opgenomen en Dave had het grootste deel van zijn partijen al ingespeeld. Het was nog niet echt af allemaal maar gelukkig kon J.J. terecht in een studio vlakbij zijn huis in Zuid Frankrijk. Ik heb thuis alle mogelijkheden om op te nemen. Vroeger gebruikte ik dat alleen voor demo-opnames, maar met de huidige technologie kan het allemaal perfect. Zo hebben we dus alles afgemaakt. Natuurlijk onder supervisie van onze producer Louie Nicastro, die ook wat toetsenpartijen heeft toegevoegd, geheel in de stijl van Dave en op Dave’s toetsen, om het geluid zo authentiek mogelijk te houden.
Van wat jullie tot nu al deelden op de diverse social media, en de twee singles die al zijn uitgebracht, viel me op dat dit één van de meest afwisselende Stranglers platen ooit is. Van een kleine, ingetogen ballad als “Lines”, over ouder worden, tot een nummer als “White Stallion“, dat qua stijl en instrumentatie doet terugdenken aan klassiekers als “Down in the Sewer” en “Toiler on the Sea”. Het meeste indruk tot nu toe maakte op mij toch wel “And If you Should See Dave”, de eerste single, een lied dat, in zijn eenvoud, diepe emoties op weet te roepen.
Dank je. “And If You Should See Dave” werd geschreven door J.J. op zijn akoestische gitaar. Ik was gelijk van mijn stuk toen ik die opname hoorde. Voor de definitieve versie af was hebben we flink gesleuteld aan het eindresultaat zonder kwijt te willen raken dat het een intieme en persoonlijke ode van J.J. aan zijn overleden vriend is. Het eindresultaat, met zijn bijna Mama’s and Papa’s achtige sixties sfeer, man, toen ik die master voor het eerst hoorde was ik wel even van mijn stuk. Vooral de tekstregel “this is where your solo would go”, en wij die dan rustig doorspelen zonder dat die solo komt… dat doet me nog steeds heel veel. Het was Louie die tijdens de opnames ook voorstelde dat dit gewoon het eerste nummer van The Stranglers ooit zou moeten zijn waar geen toetsen in te horen zijn. Inmiddels zijn er mensen die als eerbetoon aan Dave die tekstregel laten tatoeëren, dat vind ik wel heel bijzonder. Uiteindelijk is op het overgrote deel van Dark Matters het spel van Dave gewoon te horen en de reacties van diegenen die het album al helemaal gehoord hebben zijn ongelooflijk enthousiast. Dat geeft ons heel veel voldoening.
We hebben de laatste maanden via social media al een en ander aan het publiek laten horen en filmpjes gedeeld, de zogeheten Rat Chats, waarin J.J. en ik lekker onbevangen kletsen en vragen van fans beantwoorden. Daarnaast hebben we ook een paar video’s met ‘behind the scenes’ beelden geschoten. Samen met Louie vertellen we hoe de songs tot stand zijn gekomen en zijn opgenomen, waar de tekst over gaat, wat ons inspireerde, enzovoorts. Dat was heel erg leuk om te maken en ook hier krijgen we veel positieve feedback op.
Toch zal er over een paar maanden dat moment zijn waarop jullie backstage staan, de tonen van jullie intro “Waltz in Black” klinken, jullie komen het podium op, en voor het eerst zal Dave daar niet staan achter zijn toetsenborden.
Dat zal een emotioneel moment zijn. We hebben gelukkig een waardige vervanger gevonden (red.: wíe deze toestsenist is zal binnenkort bekend worden gemaakt). Louie stelde hem aan ons voor als vervanger voor Dave. Deze toetsenist had in het verleden al eens met J.J. gewerkt en ook een tijd in een band gespeeld die weleens nummers van ons coverden. Hij is zogezegd een echte discipel van Dave’s stijl. Hij zal ook op diens toetsenborden spelen. Nog geen twee weken geleden heb ik met onze drummer Jim en deze toetsenist voor het eerst een paar dagen gerepeteerd. Gelukkig klikte het meteen, het is een hele leuke gast, maar belangrijker misschien wel, toen we speelden kreeg ik een brok in mijn keel. Zo perfect speelde hij die partijen van onze Dave. Ik denk dat we geen betere vervanger hadden kunnen vinden en, omdat het al zo ongelooflijk lang geleden is, kan ik niet wachten tot we weer op een podium staan. Helaas zonder Dave maar we zullen meer dan alles geven voor de fans en voor Dave.
Eerst een Europese tour en dan, begin 2022, het Verenigd Koninkrijk, maar daarna? Denken jullie daar ook al over na?
Eigenlijk hebben we in al die twintig jaar dat ik bij The Stranglers speel nog nooit een lange termijn planning gehad en nu al helemaal niet. Bedenk wel, J.J. is inmiddels zeventig maar gelukkig beresterk en gezond.
Ik zou willen dat ik straks zo fit ben als J.J. op mijn zeventigste.
Precies, haha, ik ook. Maar goed, we weten niet wat de toekomst brengt, maar zo is het altijd met The Stranglers geweest. Voorlopig hebben we nog genoeg te doen en hebben we nog genoeg te vertellen.
File Video: And If You Should See Dave